PRACA ORYGINALNA
Analiza całorocznej ekspozycji rolników indywidualnych na hałas i wibrację ogólną
1
Zakład Fizycznych Szkodliwości Zawodowych, Instytut Medycyny Wsi w Lublinie
Kierownik: prof. nadzw. dr hab. L. Solecki
Dyrektor: dr med. Andrzej Wojtyła
Med Srod. 2012;15(2)
SŁOWA KLUCZOWE
STRESZCZENIE
Na podstawie dokonanego przeglądu piśmiennictwa (z lat 1982–2011) poddano analizie badania przeprowadzone przez różnych autorów, dotyczące ekspozycji rolników indywidualnych (farmerów) na hałas i wibrację ogólną, ze szczególnym uwzględnieniem ekspozycji na te czynniki w okresie całorocznym. Głównymi źródłami hałasu występującymi w rolnictwie są: ciągniki rolnicze, współpracujące z zestawem maszyn rolniczych, samojezdne maszyny rolnicze, maszyny do produkcji paszy oraz maszyny warsztatowe. Dokonany przegląd literatury przedmiotu wykazał, że najwyższe wartości ekwiwalentnej ekspozycji na hałas (EA, T), lub dawek hałasu (d) są notowane w okresie letnio-jesiennym i wiosennym. Średnie poziomy hałasu, odnoszące się do całego roku (powyżej 90 dB-A), znacznie przekraczają wartości dopuszczalne. Zasadniczymi źródłami drgań ogólnych, występującymi w rolnictwie są pojazdy rolne, do których należą ciągniki rolnicze różnych typów oraz samobieżne maszyny rolnicze. W pojazdach tych zasadnicze znaczenie ma wibracja przekazywana z siedziska na całe ciało. Przeprowadzone pomiary przyspieszeń drgań wykazały, że istotne zagrożenie dla zdrowia rolników mogą stwarzać drgania mechaniczne występujące na siedziskach, podczas wykonywania takich prac jak: przetrząsanie i zgrabianie siana, rozsiewanie nawozów, agregatowanie gleby, koszenie trawy i kultywacja. Są to prace odbywające się przy podwyższonych prędkościach roboczych ciągników, najczęściej po utwardzonym i nierównym podłożu. W stosunku do wartości normatywnych (norma: A(8)40,8 m/s2), odnotowane wartości średniego dziennego przyspieszenia drgań układają się poniżej poziomów dopuszczalnych, dla wszystkich miesięcy w roku. Jednak z uwagi na występowanie w pojazdach rolnych wstrząsów mechanicznych o wysokich wartościach (powyżej NDN-u) istnieje duże zagrożenie dla kręgosłupa kierowców pojazdów rolnych.
Based on a literature review for the period of 1982– 2011, an analysis was performed of studies by various researchers concerning the exposure of private farmers to noise and vibration of the whole body with particular consideration of the annual exposure to these factors. The main sources of noise occurring in agriculture are: agricultural tractors mounted with a set of farm machinery, self-propelled machines, machinery for the production of fodder and workshop equipment. The review of literature showed that the highest values of equivalent exposure to noise (EA, T) or noise doses (d) were noted during the summer-autumn season and in spring. Mean noise levels for the entire year (of over 90 dB-A), considerably exceeded permissible values.The primary sources of the whole body vibration are agricultural vehicles including agricultural tractors of various types and self-propelled agricultural vehicles. In these vehicles vibration transmitted from the seat to the whole body is of basic importance. The measurements of vibration acceleration indicated that mechanical vibration on seats was produced while performing following activities: hay tedding and raking, sowing of fertilizers, aggregation of soil, grass mowing and cultivation. All of them may create a considerable health risk. These work activities are performed at elevated working speeds of tractors, most often along with hardened or uneven surfaces. In
relation to the standard values (A(8)40.8 m/s2), the mean daily vibration acceleration values remain below the permissible levels during all months of the year. However, considering the occurrence of mechanical shocks of high values (above the Maximum Acceptable Intensity) on agricultural vehicles there is a high risk for the spine problems among operators of agricultural vehicles.
FINANSOWANIE
Pracę zaprezentowano na X Międzynarodowej Kon-ferencji
Naukowej PTMŚ w dniach 25–26 listopada 2011 r.
w Szczecinie
REFERENCJE (24)
1.
Solecki L., Horoch A.: Stan słuchu rolników indywidualnych. Med Pracy 2002; 53 (4): 299-305.
2.
Solecki L.: Ocena stopnia zmienności, złożoności i specyfiki hałasu występującego na stanowisku operatora ciągnika rolniczego o dużej mocy – wskazania metodyczne. Ergonomia 1996; 1: 29-38.
3.
Solecki L., Zagórski J., Horoch A. i wsp.: Rozpoznanie ekspozycji na hałas oraz zawodowego ubytku słuchu rolników indywidualnych w gospodarstwach rodzinnych [Raport z tematu nr 2.17/96]. Instytut Medycyny Wsi, Lublin 1998.
4.
Solecki L.: Bóle pleców w dolnej części kręgosłupa wśród rolników eksponowanych na wibrację ogólną – Przegląd piśmiennictwa. Med Pracy 2011; 62 (2): 187-202.
5.
Solecki L.: Wibracja ogólna w pojazdach rolnych – istotny czynnik zagrożenia zdrowia. (w:) Solecki L. (red.): Zagrożenia fizyczne w rolnictwie. Monografia Instytutu Medycyny Wsi, Lublin 1999: 57-65.
6.
Solecki L., Lewkowicz R., Wasilkowski J. i wsp. Określenie i ocena całorocznej ekspozycji na hałas rolników indywidualnych w gospodarstwach rodzinnych o różnych kierunkach produkcji. [Raport z tematu nr 2.17/02]. Instytut Medycyny Wsi, Lublin 2004.
7.
PN-N-01307/1994: Hałas. Dopuszczalne wartości hałasu w środowisku pracy. Wymagania dotyczące wykonywania pomiarów. Polski Komitet Normalizacyjny, Warszawa, 1994.
8.
Solecki L.: Characteristic of annual exposure to noise among private farmers on family farms of mixed-production profile. Ann Agric Environ Med 2006; 13: 113-118.
9.
Solecki L.: Analiza całorocznej ekspozycji na hałas rolników indywidualnych w zależności od profilu produkcji. Med Pracy 2007; 58 (2): 97-103.
10.
Mieńszow A. A., Sota W. N.: Doznaja ocenka szumowoj nagruzki na mechanizatorow sielskowo chozjajstwa. Gig Truda i Prof Zabol 1984; 10: 36-38.
11.
Solecki L.: Charakterystyka rzeczywistej ekspozycji na hałas operatorów ciągników i samojezdnych maszyn rolniczych [Rozprawa habilitacyjna]. Instytut Medycyny Wsi, Lublin 1995.
12.
Franzinelli A., Maiorano M., De Capua B., i wsp.: Annual dose of noise absorbed by machine drivers in wine and cereal growing. G Ital Med Lav 1988; 10 (3): 131-134.
13.
Miettinen U., Rytkonen E., Husman K.: Exposure of farmers to noise. Tyoterveyslaitos. Laajaniityntie 1. 01620 Vantaa. Finland. 1982. 31 p.
14.
Solecki L.: Ocena całorocznej ekspozycji rolników indywidualnych na drgania mechaniczne oddziałujące na całe ciało, w gospodarstwach rodzinnych o różnych kierunkach produkcji. Praca naukowa finansowana ze środków na naukę w latach 2007-2010 jako projekt badawczy Nr N404 060 32/1811. Monografia Instytutu Medycyny Wsi, Lublin 2010.
15.
Polska Norma PN-EN 14253/2006: Drgania mechaniczne. Pomiar i obliczanie zawodowej ekspozycji na drgania o ogólnym działaniu na organizm człowieka dla potrzeb ochrony zdrowia. Wytyczne praktyczne. Polski Komitet Normalizacyjny, Warszawa 2006.
16.
Rozporządzenie Ministra Gospodarki i Pracy z dnia 10 października 2005 r., zmieniające rozporządzenie w sprawie najwyższych dopuszczalnych stężeń i natężeń czynników szkodliwych dla zdrowia w środowisku pracy. Dz Ustaw 2005; Nr 212, poz. 1769.
17.
Solecki L.: Preliminary recognition of whole body vibration risk in private farmers” working environment. Ann Agric Environ Med 2007; 14: 299-304.
18.
Barbieri G., Mattioli S., Grillo S., i wsp.: Spinal diseases in an Italian tractor drivers group. Agric Health Safety 1995; 10: 319-323.
19.
Bovenzi M., Betta A.: Low-back disorders in agricultural tractor drivers exposed to whole-body vibration and postural stress. Appl Ergon 1994; 25: 231-241.
20.
Boshuizen H. C., Bongers P. M., Hulshof C. T.: Self-reported back pain in tractor drivers exposed to whole-body vibration. Int Arch Occup Environ Health 1990; 62: 109-115.
21.
Palmer K. T., Griffin M. J., Syddall H. E., I wsp.: The relative importance of whole body vibration and occupational lifting as risk factors for low-back pain. Occup Environ Med 2003; 60: 715-721.
22.
Manninen P., Riihimaki H., Heliovaara M.: Incidence and risk factors of low-back pain in middle-aged farmers. Occup Med 1995; 45: 141-146.
23.
Bovenzi M., Hulshof C. T.: An updated review of epidemiologic studies on the relationship between exposure to whole-body vibration and low back pain (1986-1997). Int Arch Occup Environ Health 1999; 72: 351-365.
24.
Sandover J., Gardner L., Stroud P., i wsp.: Some epidemiological issues regarding vibration and tractor driving. Proceedings of the United Kingdon Informal Group Meeting on Human Response to Vibration. Institute of Naval Medicine, Alverstoke, Gosport 1994, 1-21.
| eISSN: | 2084-6312 |
| ISSN: | 1505-7054 |
Przetwarzamy dane osobowe zbierane podczas odwiedzania serwisu. Realizacja funkcji pozyskiwania informacji o użytkownikach i ich zachowaniu odbywa się poprzez dobrowolnie wprowadzone w formularzach informacje oraz zapisywanie w urządzeniach końcowych plików cookies (tzw. ciasteczka). Dane, w tym pliki cookies, wykorzystywane są w celu realizacji usług, zapewnienia wygodnego korzystania ze strony oraz w celu monitorowania ruchu zgodnie z Polityką prywatności. Dane są także zbierane i przetwarzane przez narzędzie Google Analytics (więcej).
Możesz zmienić ustawienia cookies w swojej przeglądarce. Ograniczenie stosowania plików cookies w konfiguracji przeglądarki może wpłynąć na niektóre funkcjonalności dostępne na stronie.
Możesz zmienić ustawienia cookies w swojej przeglądarce. Ograniczenie stosowania plików cookies w konfiguracji przeglądarki może wpłynąć na niektóre funkcjonalności dostępne na stronie.
