PRACA ORYGINALNA
Analiza przydatności wybranych prób biologicznych dla ocen narażenia na rtęć w aspekcie interakcji z innymi pierwiastkami
Więcej
Ukryj
1
Instytut Medycyny Pracy i Zdrowia Środowiskowego, Sosnowiec
Dyrektor: dr n. med. P.Z. Brewczyński
2
Śląski Uniwersytet Medyczny Katedra Toksykologii Sosnowiec
Kierownik: dr hab. D. Wiechuła
3
Wojewódzki Szpital Urazowy, Zakład Diagnostyki, Piekary Śląskie Dyrektor: dr n. med. B. Koczy
4
Powiatowa Stacja Sanitarno-Epidemiologiczna, Bielsko-Biała
Dyrektor: dr n. med. J. Rutkiewicz
Autor do korespondencji
Jerzy Kwapuliński
Instytut Medycyny Pracy i Zdrowia Środowiskowego 41-208 Sosnowiec ul. Kościelna 13
Med Srod. 2013;16(3):36-41
SŁOWA KLUCZOWE
STRESZCZENIE
Wstęp:
Celem pracy było określenie zawartości rtęci w wybranych próbkach biologicznych: migdałków gardłowych,
głowach kości udowej oraz złogach pęcherzyka żółciowego. Przeanalizowano również współwystępowanie
rtęci z innymi wybranymi pierwiastkami.
Materiał i metody:
Zawartość Hg w migdałkach gardłowych (n=474), złogach pęcherzyka żółciowego (n=180), w tkankach głowy kości udowej (n=319) oznaczono metodą ICP-AES, za pomocą spektrometru plazmowego Optima 5300DV. Próby biologiczne roztwarzano za pomocą kwasu azotowego (V) w ciśnieniowym mineralizatorze w układzie zamkniętym PDS-6.
Wyniki:
Sposób współwystępowania rtęci z innymi pierwiastkami oceniano na podstawie wyników korelacyjnej analizy dwuczynnikowej. Analizę sposobu współwystępowania rtęci z innymi pierwiastkami w przykładowych próbach biologicznych przeprowadzono dla prób, w których zawartość rtęci zawierała się: w tkance kostnej kości udowej w przedziale 0,02–0,97 μg/g; w hydroksyapatytach złogów pęcherzyka żółciowego w przedziale 0,02–0,99 μg/g, a w migdałkach gardłowych dzieci w przedziale 0,05–5,85 μg/g. Zauważono, że największy stopień bezpośredniego oddziaływania mający miejsce w migdałkach gardłowych, położonych w głównym wdychanym strumieniu powietrza, równocześnie skutkuje największym uporządkowaniem w sposobie kumulacji Hg z innymi śladowymi pierwiastkami. Ilość istotnych kumulacji jest w tych przypadkach największa, a duże znaczenie w ocenach narażenia posiadają wyniki dwuczynnikowej analizy korelacyjnej, dotyczące tkanki kostnej głowy kości udowej. W złogach pęcherzyka żółciowego zmiany zawartości rtęci istotnie korelowały wprost proporcjonalnie (r>0,80, p<0,005) z Ag, Sr, Ba, Se, Cu, Al u kobiet, a u mężczyzn z Cu (r>0,80 p<0,001).
Wnioski:
Biodostępność niektórych pierwiastków, takich jak: As, Se, Be, Sb miała duży wpływ na zawartość Hg w poszczególnych badanych tkankach. Przydatność danej próby biologicznej do oceny narażenia na rtęć powinien uwzględnić wyniki pilotowych badań nad sposobem współwystępowania jej z innymi metalami.
Introduction:
The aim of the study has been to determine mercury content in selected biological samples:
pharyngeal tonsils, gallbladder and femoral head tissues.
Material and Methods:
Hg content in pharyngeal tonsils (n474), deposits of the gallbladder (n=180) in femoral head tissues (n=319) has been determined by ICP-AES method with the use of the plasma spectrophotometer Optima 5300DV. Biological samples were dissolved by nitric acid (V) in pressure digestion system in a closed system PD 3-6.
Results:
Co-occurrence of Hg with other elements was assessed based on two way correlation analysis results. The analysis of mercury co-occurrence with other elements in exemplary biological samples was carried out for samples in which Hg content generally ranged: in femur bone tissue from 0,02–0,97 µ g/g; in hydroxyapatites of deposits of the gallbladder from 0,02–0,99 µ g/g and in pharyngeal tonsils of children from 0,05 to 5,85 µ g/g. Because pharyngeal tonsils are located in the main stream of inhaled air where the highest concentration occurred, the highest accumulation of mercury Hg with other trace elements also occurred. The number of significant accumulations is the greatest and the results are very important in the risk evaluation of two way correlation analysis concerning femoral head tissues. In deposits of the gallbladder the changes of mercury content significantly correlated directly proportional (r > 0,80 p < 0,005) Ag, Sr, Ba, Se, Cu, Al in women and in men Cu (r > 0,80 p < 0,001).
Conclusions:
Biological availability of some elements such as As, Se, Be, Sb had a big impact on Hg content in single investigated tissues. The choice of a given biological sample, for risk assessment of Hg, ought to take into account pilot studies results on how mercury co-occurs with othermetals.
REFERENCJE (13)
1.
Brodziak-Dopierała B., Kwapuliński J., Kowol J., Gajda Z.: The application of principal component analysis to interpretation of occurrence of metals in the femur capitulum. Pol J Environ Stud 2010;19 (1): 49-58.
2.
Heitland P., Kőster H.D.: Biomonitoring of 37 trace elements in blood samples from inhabitants of northern Germany by ICP–MS. J Trace Elem Med Biol 2006; 20: 253-262.
3.
Heitland P., Köster H.D.: Biomonitoring of 30 trace elements in urine of children and adults by ICP-MS. Clin Chim Acta 2006; 365: 310-318.
4.
Michalska A.: Analiza zanieczyszczeń środowiska rtęcią na terenie woj. Katowickiego. J Ecology Health 2010; 4: 165- 168.
5.
Kabata-Pendias A., Pendias H.: Biogeochemia pierwiastków śladowych. Wydawnictwo Naukowe PWN Warszawa 1999.
6.
Zielonka U., Hławiczka S.T., Fudała J., Wängberg I., Munthe J.: Seasonal mercury concentrations measured in rural air in Southern Poland. Atmospheric Environment 2005; 39: 7580- 7586.
7.
Schroeder H., Munthe J.: Atmospheric Merkury – an overview. Atmospheric Environment 1998; 29: 809-822.
8.
Wängberg I., Munthe J., Pirrone N.: Atmospheric merkury distribution in Northern Europe and in the Mediterranean region. Atmospheric Environment 2001; 35: 3019-3025.
9.
Wängberg I., Munthe J., Ebinghaus R., Gardfeldt K.: Distribution JTPM in Northern Europe. Sci Total Environ 2003; 53-59.
10.
Bogunia M., Kwapuliński J., Ahnert B., Brodziak-Dopierała B., Kowol J., Fischer A., Bogunia E., Stawinoga D.: Tytuł oryginału: Statistical characteristic of mercury occurrence in gallstones in the inhabitants of Upper Silesia. Oceanol Hydrobiol Stud 2007; 36: 177-187.
11.
Brodziak-Dopierała B., Kwapuliński J., Kusz D., Bogunia M., Ahnert B.: Mercury co-occurrence with other metals in an osseous tissue exemplified by femur head. Oceanol Hydrobiol Stud.2007; 36: 171-176.
12.
Misiołek M., Kwapuliński J., Macioł Z.: Pharyngeal tonsil cadmium contamination in children from regions of Upper Silesia and Małopolska. Bull Environ Contim Toxicol 2007; 78(6): 436-439.
13.
Nogaj E., Kwapuliński J., Misiołek M., et al.: Changes inchromium content in pharyngeal tonsils. Pol J Environ Stud 2006; 15(5): 90-93.