PRACA POGLĄDOWA
Biochemiczne i fizjologiczne skutki oddziaływania związków fenolowych na organizm człowieka
1
Uniwersytet Śląski, Katedra Biochemii.
Kierownik Katedry: prof. dr hab. S. Łabużek
Autor do korespondencji
Urszula Guzik
Uniwersytet Ślaski, Katedra Biochemii ul. Jagiellońska 28, 40-032 Katowice tel. 32 2009 576, fax. 32 32 2009 361,
Uniwersytet Ślaski, Katedra Biochemii ul. Jagiellońska 28, 40-032 Katowice tel. 32 2009 576, fax. 32 32 2009 361,
Med Srod. 2011;14(1):105-111
SŁOWA KLUCZOWE
STRESZCZENIE
Związki fenolowe, w wyniku działalności przemysłowej człowieka, dostają się do środowiska w tysiącach ton
rocznie. Ponadto, wiele polifenoli jest produktami wtórnego metabolizmu roślin. Ze względu na ich powszechność
w środowisku istotny jest ich wpływ na organizm człowieka. Polifenole zawarte w produktach spożywczych
wykazują właściwości antyutleniające, przeciwmiażdżycowe, przeciwzapalne, przeciwalergiczne i antynowotworowe.
Oprócz pozytywnego wpływu fenole, głównie z klas alkilofenoli, chlorofenoli, nitrofenoli oraz bifenyli, mogą wywierać silnie toksyczny wpływ na organizm ludzki. Wykazano, że wiele spośród pochodnych fenolowych, ze względu na swe podobieństwo do ligandów receptorów steroidowych, może wywierać wpływ na działanie układu hormonalnego, co niejednokrotnie prowadzi do takich chorób jak różne odmiany nowotworów, cukrzyca typu II,
nadciśnienie tętnicze, dyslipidemia oraz zaburzenia płodności. Ponadto obserwuje się silne działanie genotoksyczne
fenoli. Zatem ze względu na różnorodny wpływ fenoli na organizm człowieka istotne jest stale monitorowanie
tych związków w Środowisku, zarówno co do ilości, jak i składu jakościowego zanieczyszczeń fenolowych.
Introduction of phenol compounds into environment results from human activities.. Moreover plants produce
polyphenols as by products of metabolism Their influence on human health is very important. It is observed, that
polyphenols found in groceries are the most abundant dietary antioxidants, anti-inflammatory, anti allergic, antiarteriosclerotic and antitumour factors. Alkylphenols, chlorophenols, nitrophenols or biphenyls can be toxic for
body systems and because of their similarity to ligands of steroid receptors they can influence the activity of endocrine system. Their appearance in organisms enhances the risk of developing type 2 diabetes mellitus, hypertension, dyslipidemia, cancer, problems with fertility. Moreover strong genotoxic activities of these compounds is observed. Because they influence human health in many different ways continuous monitoring of phenols content in environment seems to be very important.
REFERENCJE (30)
1.
Omieljaniuk N., Moniuszko-Jakoniuk J.: Fenol. Post Hig Med Dośw 1987; 41: 331-346.
2.
Snyder R., Hedli Ch. C.: An overview of benzene metabolism. Environ Health Perpect 1996; 104: 1165-1171.
3.
Alonso-Magdalena P., Morimoto S., Ripoll C. i wsp.: The estrogenic effect of bisphenol a disrupts pancreatic β-cell function in vivo and induces insulin resistance. Environ Health Perspect 2006; 114: 106-112.
4.
Bechi N., Ietta F., Ramagnoli R. i wsp.: Environmental levels of para-nonylphenol are able to affect cytokine secretion in human placenta. Environ Health Perspect 2010; 118: 427-431.
5.
Bukowska B., MichaΠowicz J., Krokosz A. i wsp.: Comparision of the effect of phenol and its derivatives on protein and free radical formation In human erythrocytes (in vitro). Blood Cells Mol Diseases 2007; 39: 238-244.
6.
Michalowicz J., Majsterek I.: Chlorophenols, chlorocatechols and chloroguaiacols induce DNA base oxidation in human lymphocytes (in vitro). Toxicology 2010; 268: 171-175.
7.
Michałowicz J., Duda W.: Phenols – sources and toxicity. Polish J Environ Stud 2007; 16: 347-362.
9.
Conde Salazar L., Guimaraens D., Romero R.: Contact allergy to paratertiary butylphenol-formaldehyde resin. Medicina Seguidad del Trabajo 1984; 31: 123-125.
10.
Bieza K., Lois R.: An Arabidopsis mutant tolerant to lethal ultraviolet-B levels shows constitutively elevated accumulation of flavonoids and other phenolics. Plant Physiol 2001; 126: 1105-1115.
11.
Michalowicz J.: The Natural and anthropogenic processes responsible for the presence of methoxyphenols in ecosystems and human surrounding. Ârodkowo-Pomorskie Towarzystwo Naukowe Ochrony Ârodowiska 2008, 10: 143-164.
12.
Antolovich M., Bedgood D. R., Jardine D. I wsp.: LC-MS investigation of oxidation products of phenolic antioxidants. J Agric Food Chem 2004; 52: 962-971.
13.
Kim H. Y., Kim O. K., Sung M. K.: Effect of phenol-depleted and phenol-rich diets on blond markers of oxidative stress and urinary exretion of quercetin and kaempferol in healthy volunteers. J Am Coll Nutr 2003; 22: 217-223.
14.
Vissers M. N., Zock P. L., Roodenburg A. J. C. i wsp.: Olive oil phenols are absorbed in humans. J Nutr 2002; 132: 409-417.
15.
Burke M. F., Khera A. V., Rader D. J.: Polyphenols and cholesterol efflux. Circ Res 2010; 106: 627-629.
16.
Szakiel A.: Rola fitoaleksyn w naturalnej odpornoÊci roślin. Post Biochem 1991; 37: 104-112.
17.
Pierzynowska J., Grzesiuk E.: Mutagenność i kancerogenność aflatoksyny AFB1. Post Biochem 1999; 45: 313-319.
18.
Malińska D., Kiersztan A.: Flawonoidy – charakterystyka i znaczenie w terapii. Post Biochem. 2004; 50: 182-195.
19.
Seta A., Skórzyƒska-Polit E., Szczuka E. i wsp.: Lipoksygenaza w komórkach roślinnych. Budowa i funkcja. Post Biol Kom 2009; 25: 69-83.
20.
Manach C., Mazur A., Scalbert A.: Polyphenols and prevention of cardiovascular diseases. Curr Opin Lipidol 2005; 16: 1-8.
21.
deGoma E. M., deGoma R. L., Rader D. J.: Beyond highdensity lipoprotein cholesterol levels. J Am Coll Cardiol 2008; 51: 2199-2211.
22.
Tarko T., Duda-Chodak A., Sroka P., Satora P., Michalik J.: Transformation of phenolic compounds In an In vitro model simulating the human alimentary tract. Food Technol Biotechnol 2009; 47: 456-463.
23.
Alberto M. R., Canavosio M. A. R., Nadra M. C. M.: Antimicrobial effect of polyphenols from apple skins on human bacterial pathogens. Electro J Biotechnol 2006; 9: 205-209.
24.
Olas B., Wachowicz B.: Biologiczna aktywnoÊç resweratrolu. Post Hig Med Dośw 2001; 55: 71-79.
25.
Sevov M, Elfineh L., Cavelier L. B.: Resveratrol regulates the expression of LXR-? in human macrophages. Biochem Res Commun 2006; 348: 1047-1054.
26.
Kozubek A.: Aktywność biologiczna lipidów rezorcynolowych. Post Biochem 1993; 39:264-269.
27.
Wang L. Q., James M. O.: Inhibition of sufotransferases by xenobiotics. Curr Drug Metab 2006; 7: 83-104.
28.
Unak T., Avcibasi U., Yildirim Y.: A radioanalytical technique for measurement of beta-glucuronidase activities. J Radioanal Nucl Chem 2005; 266: 503-506.
29.
Kogevinas M., Saracci R., Winkelmann R. i wsp.: Cancer incidence and mortality in women occupationally exposed to chlorophenoxy herbicides, chlorophenols, and dioxins. Canc Causes Contr 1993; 4: 547-553.
30.
Andersson M. A., Hellman B. E.: Evaluation of catechol-induced DNA damages in human-lymphocytes: A comparision between freshly isolated lymphocytes and T-lymphocytes from extended-term cultures. Toxicol Vitro 2007; 21: 716-722.
| eISSN: | 2084-6312 |
| ISSN: | 1505-7054 |
Przetwarzamy dane osobowe zbierane podczas odwiedzania serwisu. Realizacja funkcji pozyskiwania informacji o użytkownikach i ich zachowaniu odbywa się poprzez dobrowolnie wprowadzone w formularzach informacje oraz zapisywanie w urządzeniach końcowych plików cookies (tzw. ciasteczka). Dane, w tym pliki cookies, wykorzystywane są w celu realizacji usług, zapewnienia wygodnego korzystania ze strony oraz w celu monitorowania ruchu zgodnie z Polityką prywatności. Dane są także zbierane i przetwarzane przez narzędzie Google Analytics (więcej).
Możesz zmienić ustawienia cookies w swojej przeglądarce. Ograniczenie stosowania plików cookies w konfiguracji przeglądarki może wpłynąć na niektóre funkcjonalności dostępne na stronie.
Możesz zmienić ustawienia cookies w swojej przeglądarce. Ograniczenie stosowania plików cookies w konfiguracji przeglądarki może wpłynąć na niektóre funkcjonalności dostępne na stronie.
