PRACA POGLĄDOWA
Choroba przewlekła w życiu dziecka. Aspekt społeczny oraz psychologiczny na przykładzie
cukrzycy typu 1
1
Zakład Nauk Klinicznych, Instytut Pielęgniarstwa, Państwowa Medyczna Wyższa Szkoła Zawodowa w Opolu
2
Katedra i Klinika Endokrynologii i Diabetologii Wieku Rozwojowego Akademii Medycznej we Wrocławiu
3
Oddział Chirurgii Dziecięcej, Wojewódzkie Centrum Medyczne w Opolu
Med Srod. 2011;14(3):59-63
STRESZCZENIE
Choroba jest jednym z najbardziej niepożądanych zjawisk w życiu i rozwoju dziecka.
Stan choroby przewlekłej bardzo utrudnia (nawet uniemożliwia) zaspokojenie potrzeb dziecka. Przewlekła niedomoga dziecka dotyka nie tylko dziecko ale i całą jego rodzinę, często jest trudna – wręcz niemożliwa – do wyjaśnienia i zaakceptowania przez nich.
Przewlekłość cukrzycy typu 1 powoduje, że dziecko musi często przebywać w szpitalu, gdzie jest narażone na ból (iniekcje insuliny, nakłucia diagnostyczne), szpitalny rygor, utrudnienie nauki.
Dziecku w wieku szkolnym nie wystarcza „bycie chorym”, szczególnie wówczas, jeżeli choroba łączy się z doznaniami bólowymi i złym samopoczuciem. W takich sytuacjach ważne i konieczne jest poinformowanie dziecka o chorobie, oraz udzielenie mu podstawowych informacji o potrzebie wykonywania badań, zasadach diety i niepożądanych objawach takich jak: kwasica, hipoglikemia. Brak wiedzy o chorobie, a często ukrywanie jej faktu w środowisku, w którym dziecko przebywa (szkoła, kluby sportowe) pogłębia stres, powodując wymuszoną izolację dziecka.
Cukrzyca typu 1 może być postrzegana przez młodych ludzi jako choroba, ograniczająca kontakty towarzyskie, wpływająca na narastanie poczucia inności w stosunku do rówieśników. Wsparcie rówieśników jest bardzo ważne nie tylko w przystosowaniu się do środowiska, ale przede wszystkim w pokonywaniu codziennych obowiązków związanych z chorobą przewlekłą – badanie poziomu glukozy, podawanie insuliny, planowanie diety i wysiłku.
Leczenie cukrzycy nie może być ukierunkowane wyłącznie na osiągnięcie równowagi metabolicznej, ale również na dążenie do nawiązania pozytywnych relacji w zespole terapeutycznym (pacjent, rodzic, lekarz, pielęgniarka, laborantka, fizjoterapeuta, edukator zdrowia,
psycholog i in.), a także między przyjaciółmi i kolegami.
Disease is one of the most undesirable phenomena in life and child’s development.
Chronic disease makes very difficult to meet the needs of a child. Chronic failure affects not only the child himself but the child and the whole family. This is often difficult and sometimes even impossible to explain and accept.
Lengthiness of type I diabetes often causes the child to stay in hospital where he comes across pain (insulin injections, diagnostic puncture), hospital rigor, impediment in learning.
For school-age child is not enough „to be sick”, especially if the disease is associated with sensations such as pain and malaise. In situations like that it is necessary and important to inform the child about the disease. Supply him with basic information of the need for test-
ing, the rules of diet and adverse symptoms such as acidosis, hypoglycemia. Lack of knowledge about the disease exacerbated by stress cause forced isolation of the child.
Type I diabetes may be perceived by young people as a disease which limits social contacts. Furthermore may affect sense of otherness in relation to their contemporaries. Peer support is very important. It helps not only in adjusting to the environment but also in overcoming daily duties associated with chronic disease – testing of glucose level, insulin, diet and exercise plan.
Treatment of diabetes may not focus solely on achievement of metabolic balance. It also aims at creation of good relationship within therapeutic team (patient, parent, doctor, nurse, laboratory technician, physical therapist, health trainer, psychologist) as well
as between friends, colleagues and school mates.
REFERENCJE (16)
1.
Pilecka W.: Choroba przewlekła dziecka, jego rozwój i interakcje rodzinne – model transakcyjny. W: M. Chodkowska (red.): dziecko niepełnosprawne w rodzinie. Socjalizacja i rehabilitacja. UMSC, Lublin 1995.
2.
Głowińska-Olszewska B., Urban M.: System ciągłego monitorowania glikemii w praktyce pediatrycznej. Klinika Pediatryczna. 2006, Vol. 14, No 1: 77-85.
3.
Pietrzak I., Bodalski J.: Wpływ czynników biologicznopsychologicznych na poziom wiedzy i umiejętności w zakresie samokontroli cukrzycy u dzieci i młodzieży z cukrzycą typu 1. Endokrynologia Diabetologia i Choroby Przemiany Materii Wieku Rozwojowego. 1999, 2: 63-70.
4.
Etzwiller D.D., Robb J.R.: Evaluation of programmed education among juvenile diabetics and their families. Diabetes. 1972, 21: 967-72.
5.
Maciarz A.: Psychoemocjonalne i wychowawcze problemy dzieci przewlekle chorych. Oficyna wydawnicza IMPULS. Kraków 1998.
6.
Tatoń J., Czech.: Edukacja terapeutyczna jako metoda leczenia i ulepszania stylu życia osób z cukrzycą. Diabetologia Polska, 2000; 7, 1: 55-62.
7.
Hulek A.: Wspólne i swoiste zagadnienia w rewalidacji różnych grup osób z odchyleniami od normy. Pedagogika rewalidacyjna. PWN, Warszawa 1977.
8.
Korzon-Burakowska A.: Cukrzyca i wysiłek fizyczny. Diabetologia Praktyczna. 2001, Nr 3:241-247.
9.
Kosińska-Dec K., Jelonkiewicz I: Psychologiczne sposoby radzenia sobie rodzin z cukrzycą dziecka. Medycyna psychosomatyczna i psychologia chorego somatycznie wobec zagrożeń i wyzwań cywilizacyjnych współczesnego świata. UŁ, Łódź 1996.
10.
Street R. i wsp.: Provider-patient communication and metabolic Control. Diabetes Care. 1993, 16: 714-18.
11.
Doroszewska J.: Nauczyciel – wychowawca w zakładzie leczniczym. PZWL, Warszawa 1963.
12.
Herman J.L.: Przemoc, uraz psychiczny i powrót do równowagi. Gdańskie Wydawnictwo Psychologiczne. Gdańsk, 2002.
13.
Janew B.: Wpływ niektórych chorób somatycznych na występowanie niepowodzeń szkolnych. VI Międzynarodowe Sympozjum Higieny i Medycyny Szkolnej. WSIP, Warszawa 1975.
14.
Rovet J. E. i wsp.: Intellectual deficits associated with early onset of insulin-dependent diabetes mellitus in children. Diabetes Care. 1987, 10: 510-57.
15.
Chernoff R. G., List D. G., DeVet K. A.: Maternal reports of raising children with chronic illnesses: the provalance of positive thinking. Ambulatory Pediatrics. 2001, 1 (2): 104-7.
16.
ISPAD – Consensus Guidelines for the Management of Type 1 Diabetes mellitus in Children and Adolescents – 2000. Medical Forum International. P.O. Box 655. 3700 R Zeist. The Netherlands.
| eISSN: | 2084-6312 |
| ISSN: | 1505-7054 |
Przetwarzamy dane osobowe zbierane podczas odwiedzania serwisu. Realizacja funkcji pozyskiwania informacji o użytkownikach i ich zachowaniu odbywa się poprzez dobrowolnie wprowadzone w formularzach informacje oraz zapisywanie w urządzeniach końcowych plików cookies (tzw. ciasteczka). Dane, w tym pliki cookies, wykorzystywane są w celu realizacji usług, zapewnienia wygodnego korzystania ze strony oraz w celu monitorowania ruchu zgodnie z Polityką prywatności. Dane są także zbierane i przetwarzane przez narzędzie Google Analytics (więcej).
Możesz zmienić ustawienia cookies w swojej przeglądarce. Ograniczenie stosowania plików cookies w konfiguracji przeglądarki może wpłynąć na niektóre funkcjonalności dostępne na stronie.
Możesz zmienić ustawienia cookies w swojej przeglądarce. Ograniczenie stosowania plików cookies w konfiguracji przeglądarki może wpłynąć na niektóre funkcjonalności dostępne na stronie.
