Wstęp:
Celem badania była ocena częstości zaburzeń i chorób układu krążenia u kierowców transportu miejskiego oraz opracowanie indywidualnych zaleceń profilaktycznych dla osób, u których stwierdzono występowanie czynników ryzyka, takich jak nadwaga i otyłość, zaburzenia gospodarki lipidowej oraz podwyższone ciśnienie tętnicze krwi.

Materiał i metody:
Badanie przeprowadzono w Przedsiębiorstwie Komunikacji Miejskiej w Sosnowcu na terenie dwóch zajezdni: w Sosnowcu oraz w Dąbrowie Górniczej. Uczestniczący w badaniu z pomocą członków zespołu badawczego wypełnili krótką ankietę, zawierającą pytania dotyczące występowania objawów i chorób układu krążenia oraz ich czynników ryzyka, nałogu palenia tytoniu, sposobów radzenia sobie ze stresem, posiadanej wiedzy na temat czynników ryzyka chorób układu krążenia oraz wywiadu rodzinnego w tym kierunku. Dokonywano pomiarów masy ciała i wzrostu oraz wykonywano pomiary ciśnienia tętniczego krwi po przynajmniej 10-minutowym odpoczynku. Udział w projekcie wiązał się ponadto z pobraniem krwi na czczo celem oznaczenia glikemii, poziomu cholesterolu całkowitego wraz z frakcjami oraz triglicerydów. Każdy z badanych po zakończonym programie otrzymał indywidualną kartę wyników z komentarzem lekarza oraz zaleceniami profilaktycznymi.

Wyniki:
W badaniu uczestniczyło 113 pracowników Przedsiębiorstwa Komunikacji Miejskiej w Sosnowcu. Średni wiek badanych wynosił 46,159,2 lat, średni staż pracy w PKM – 17,259,9 lat. Jako czynniki ryzyka chorób układu krążenia najczęściej podawano otyłość – 37 (32,7%), stres – 35 (31,2%), palenie tytoniu – 33 (29,2%), nadmierne spożywanie alkoholu – 17 (15,0%) oraz brak aktywności ruchowej – 15 (13,3%). Spośród schorzeń podawanych w wywiadzie najczęstsze było nadciśnienie tętnicze – u 33 (29,2%) oraz zaburzenia gospodarki lipidowej – u 14 (12,4%) badanych. Częstość nałogu palenia tytoniu była wysoka – tylko 20,5% podawało, że nigdy nie paliło tytoniu. Stwierdzono ponadto wysoką częstość objawów, które potencjalnie wiążą się ze stresem, 45,1% pracowników łatwo się denerwuje, 31,0 % nie ma wystarczająco dużo czasu na sen i relaks po pracy, 24,7% często znajduje się w sytuacjach konfliktowych. Odsetek osób z przekroczonymi wartościami normatywnymi cholesterolu całkowitego wynosił 66,4%, frakcji cholesterolu LDL – 46,9%, triglicerydów – 43,4% oraz glikemii na czczo – 24,8%. Na podstawie analizy wskaźnika BMI stwierdzono u 21 (18,6%) osób prawidłową masę ciała, u 56 (49,6%) osób nadwagę (wartość BMI od 25–30), natomiast u 36 (31,9%) otyłość (wartość BMI >30). Odsetek osób z podwyższonymi wartościami ciśnienia tętniczego krwi – (>139/89 mm Hg) wynosił 48,7%.

Wnioski:
Powyższe wyniki uzasadniają potrzebę realizacji programów z zakresu promocji zdrowia i profilaktyki chorób układu krążenia, ukierunkowanych na populację kierowców transportu miejskiego