PRACA ORYGINALNA
Czy zęby mleczne mogą być wskaźnikiem środowiskowego narażenia dzieci na metale ciężkie?
1
Doktorantka w Katedrze Zdrowia Środowiskowego, Wydział Zdrowia Publicznego w Bytomiu Śląskiego Uniwersytetu Medycznego w Katowicach
2
Katedra Zdrowia Środowiskowego, Wydział Zdrowia Publicznego w Bytomiu Śląskiego Uniwersytetu Medycznego w Katowicach, Kierownik: dr n. przyr. Ewa Marchwińska-Wyrwał
Autor do korespondencji
Agata Piekut
Katedra Zdrowia Środowiskowego, Wydział Zdrowia Publicznego w Bytomiu, Śląski Uniwersytet Medyczny w Katowicach ul. Piekarska 18, 41-902 Bytom
Katedra Zdrowia Środowiskowego, Wydział Zdrowia Publicznego w Bytomiu, Śląski Uniwersytet Medyczny w Katowicach ul. Piekarska 18, 41-902 Bytom
Med Srod. 2018;21(4):18-23
SŁOWA KLUCZOWE
STRESZCZENIE
Wstęp:
Zęby uważane są za jeden z lepszych bio-wskaźników środowiskowego narażenia na metale ciężkie, szczególnie w przypadku narażenia rozpoczynającego się od wczesnego dzieciństwa. Celem pracy jest ocena przydatności zębów mlecznych jako wskaźnika środowiskowego narażenia na Cd, Pb i Zn dzieci zamieszkałych w Bytomiu.
Materiał i metody:
Analizie poddano 45 zębów mlecznych, pochodzących od dzieci w wieku 2–14 lat, zamieszkałych w Bytomiu. Zęby mleczne poddano procesowi mineralizacji w mineralizatorach mikrofalowych (Magnum II, firmy Ertec). Wpróbkach oznaczono zawartość metali ciężkich – kadmu (Cd), ołowiu (Pb) oraz cynku (Zn) metodą absorpcyjnej spektrometrii atomowej (ASA) Savanta Sigma.
Wyniki:
Analiza chemiczna pobranych prób wykazała zróżnicowanie stężeń metali ciężkich (Cd, Pb, Zn) w badanych próbkach zębów mlecznych. Oznaczone stężenia wybranych metali ciężkich w próbkach zębów w grupie dzieci od 2 do 14 lat odnotowano w zakresach: 0,002– 1,352 μg/g dla Cd,
Wnioski:
Wyniki analizy chemicznej zebranych zębów mlecznych dzieci zamieszkałych w Bytomiu wskazują na ograniczoną możliwość wykorzystania ich jako wskaźnika środowiskowego narażenia dzieci na kadm, ołów i cynk. Wydaje się, że narażenie prenatalne może być w przypadku dzieci czynnikiem zakłócającym
Zęby uważane są za jeden z lepszych bio-wskaźników środowiskowego narażenia na metale ciężkie, szczególnie w przypadku narażenia rozpoczynającego się od wczesnego dzieciństwa. Celem pracy jest ocena przydatności zębów mlecznych jako wskaźnika środowiskowego narażenia na Cd, Pb i Zn dzieci zamieszkałych w Bytomiu.
Materiał i metody:
Analizie poddano 45 zębów mlecznych, pochodzących od dzieci w wieku 2–14 lat, zamieszkałych w Bytomiu. Zęby mleczne poddano procesowi mineralizacji w mineralizatorach mikrofalowych (Magnum II, firmy Ertec). Wpróbkach oznaczono zawartość metali ciężkich – kadmu (Cd), ołowiu (Pb) oraz cynku (Zn) metodą absorpcyjnej spektrometrii atomowej (ASA) Savanta Sigma.
Wyniki:
Analiza chemiczna pobranych prób wykazała zróżnicowanie stężeń metali ciężkich (Cd, Pb, Zn) w badanych próbkach zębów mlecznych. Oznaczone stężenia wybranych metali ciężkich w próbkach zębów w grupie dzieci od 2 do 14 lat odnotowano w zakresach: 0,002– 1,352 μg/g dla Cd,
Wnioski:
Wyniki analizy chemicznej zebranych zębów mlecznych dzieci zamieszkałych w Bytomiu wskazują na ograniczoną możliwość wykorzystania ich jako wskaźnika środowiskowego narażenia dzieci na kadm, ołów i cynk. Wydaje się, że narażenie prenatalne może być w przypadku dzieci czynnikiem zakłócającym
Introduction:
Teeth are considered one of the better indicators of environmental exposure to heavy metals, especially in exposure from early childhood. The aim of the study is to assess the suitability of primary teeth as an environmental indicator of exposure on Cd, Pb and Zn of children living in Bytom.
Material and Methods:
The analysis included 45 primary teeth of children aged 2–14, living in Bytom. Primary teeth were subjected to the mineralization process. In the samples, the concentration of cadmium, lead and zinc by the method of atomic absorption spectrometry was determined.
Results:
The analysis showed differentiation of Cd, Pb, Zn concentrations in primary teeth. Concentrations of selected heavy metals in teeth in the group of children from 2 to 14 years were in the ranges: 0.002–1.352
Conclusions:
The results of chemical analysis of collected primary teeth of children living in Bytom indicate a limited possibility of using them as an environmental indicator of exposure of children to cadmium, lead and zinc. It seems that prenatal exposure of children may be a interfering factor.
Teeth are considered one of the better indicators of environmental exposure to heavy metals, especially in exposure from early childhood. The aim of the study is to assess the suitability of primary teeth as an environmental indicator of exposure on Cd, Pb and Zn of children living in Bytom.
Material and Methods:
The analysis included 45 primary teeth of children aged 2–14, living in Bytom. Primary teeth were subjected to the mineralization process. In the samples, the concentration of cadmium, lead and zinc by the method of atomic absorption spectrometry was determined.
Results:
The analysis showed differentiation of Cd, Pb, Zn concentrations in primary teeth. Concentrations of selected heavy metals in teeth in the group of children from 2 to 14 years were in the ranges: 0.002–1.352
Conclusions:
The results of chemical analysis of collected primary teeth of children living in Bytom indicate a limited possibility of using them as an environmental indicator of exposure of children to cadmium, lead and zinc. It seems that prenatal exposure of children may be a interfering factor.
REFERENCJE (24)
1.
Jaishankar M, Tseten T, Anbalagan N, et. al. Toxicity, mechanism and health effects of some heavy metals. Interdiscip Toxicol. 2014; 7(2): 60–72.
2.
Dziubanek G, Baranowska R, Oleksiuk K. Metale ciężkie w glebach Górnego Śląska – problem przeszłości czy aktualne zagrożenie? Journal of Ecology and Health 2012, vol.16, nr 4.
3.
Environmental Protection Agency (EPA): A Decade of Children’s Environmental Health Research. Highlights from EPA’s Science to Achieve Results Program. Summary Report. U.S. Environmental Protection Agency Office of Research and Development; EPA/600/S-07/038; December 2007.
4.
Nieć J, Baranowska R, Dziubanek G, Rogala D. Narażenie środowiskowe dzieci na metale ciężkie zawarte w glebach z placów zabaw, boisk, piaskownic i terenów przedszkoli z obszaru Górnego Śląska. J Ecol Health, 2013; 2(17): 55- 62.
5.
Giel-Pietraszuk M, Hybza K, Chełchowska M, i wsp. Mechanizmy toksyczności ołowiu. Postępy biologii komórki. 2012; 39(2): 217-247.
6.
Dobrakowski M, Kiełtucki J, Wyparło- Wszelaki M, i wsp. Wpływ przewleklego zatrucia ołowiem na zmiany patofizjologiczne w układzie pokarmowym oraz interakcje ołowiu z wybranymi mikroelementami. Medycyna Środowiskowa- Environmental Medicine. 2013; 13(2): 42-46.
8.
Krajewska J. Cynk (Zn) i jego wpływ na zdrowie człowieka. Farmakoterapia. 2015; 25 (1): 58-62.
9.
Kim M, Kim K. Biomonitoring of Lead and Cadmium in the Hair and Fingernails of Elderly Korean Subjects, Biological Trace Element Research. 2011; 143: 794-802.
10.
Chojnacka K. Zielińska A. Górecka H. i wsp. Analiza wielopierwiastkowa włosów ludzkich jako metoda biomonitoringu zanieczyszczeń przemysłowych obecnych w środowisku i żywności. Przemysł chemiczny. 2009; 88(5): 420- 426.
11.
Arruda-Neto JDT, Oliveira MCC, Sarkis JES et al. Study of environmental burden of lead in children using teeth as bioindicator. Environ. Int. 2009; 35(8): 614–618.
12.
Kamberi B, Kocani F, Dragusha E. Teeth as indicators of environmental pollution with lead. J. Environ. Anal. Toxicol. 2012; 2: 1-5.
13.
Kantamneni PP. Lead levels on Efoliated Teeth of Children from the Twin Cities of Hyderabad and Secunderabad, India. Master of Public Health Thesis. Faculty of San Diego State University, USA. 2010.
14.
Abdullah MM, Ly AR, Goldberg WA, et al. Heavy metal in children’s tooth enamel: related to autism and disruptive behaviours?. J. Autism Dev. Disord. 2012; 42: 929-936.
15.
Krzywy I, Krzywy E, Pastuszak-Gabinowska M i wsp. Ołów – czy jest się czego obawiać? Rocz. PAM. 2010; 56(2): 118- 128.
16.
Barton HJ. Advantages of the use of deciduous teeth, hair and blood analysis for lead and cadmium bio-monitoring in children. A study of 6-year-ild-children from Krakow (Poland). Biol. Trace. Elem. Res. 2011; 43: 637-658.
17.
Szostek K. Badanie zawartości ołowiu, kadmu, miedzi i cynku w stałych zębach mieszkańców południowej Polski. Prz. Antrop. 1992; 55: 105-111.
18.
Malara P, Kwapuliński J, Drugacz J. Zastosowanie analizy czynników głównych do oceny wpływu środowiska na kontaminację zębów metalami ciężkimi. Czas. Stomat. 2005; 58(5): 335-342.
19.
Ewers U, Brockhaus A, Winneke G, et al. Lead in Deciduous Teeth of Children Living in a Non-ferrous Smelter Area and a Rural Area of the FRG. Int Arch Occup Environ Health 1982; 50: 139-151.
20.
Tvinnereim HM, Eide R, Riiseb T, et al. Lead in primary teeth from Norway: changes in lead levels from the 1070s to the 1990s. Sci Total Environ. 207 1997, 165-177.
21.
Herde S, Sridhar M, Bolar DR, et al. Relating tooth- and blood- lead levels in children residing near a zine- lead smelter in India. Int J Paediatr Dent. 2010; 20: 186-192.
22.
Tvinnereim HM, Eide R, Riise T. Heavy metals in human primary teeth: some factors influencing the metal concentrations. The Science of the Total Environment 2000; 255: 21-27.
23.
Asaduzzaman K, Khandaker MU, Baharudin NAB, et al. Heavy metals in human teeth dentine: A bio-indicator of metals exposure and environmental pollution. Chemosphere 2017; 176: 221-230.
24.
Malara P, Fischer A, Malara B. Selected toxic and essential heavy metals in impacted teeth and the surrounding mandibular bones of people exposed to heavy metals in the environment. Journal of Occupational Medicine and Toxicology 2016; 11: 56-67.
Udostępnij
ARTYKUŁ POWIĄZANY
| eISSN: | 2084-6312 |
| ISSN: | 1505-7054 |
Przetwarzamy dane osobowe zbierane podczas odwiedzania serwisu. Realizacja funkcji pozyskiwania informacji o użytkownikach i ich zachowaniu odbywa się poprzez dobrowolnie wprowadzone w formularzach informacje oraz zapisywanie w urządzeniach końcowych plików cookies (tzw. ciasteczka). Dane, w tym pliki cookies, wykorzystywane są w celu realizacji usług, zapewnienia wygodnego korzystania ze strony oraz w celu monitorowania ruchu zgodnie z Polityką prywatności. Dane są także zbierane i przetwarzane przez narzędzie Google Analytics (więcej).
Możesz zmienić ustawienia cookies w swojej przeglądarce. Ograniczenie stosowania plików cookies w konfiguracji przeglądarki może wpłynąć na niektóre funkcjonalności dostępne na stronie.
Możesz zmienić ustawienia cookies w swojej przeglądarce. Ograniczenie stosowania plików cookies w konfiguracji przeglądarki może wpłynąć na niektóre funkcjonalności dostępne na stronie.
