LIST DO REDAKCJI
Środowiskowe czynniki ryzyka mające związek z nadwagą i otyłością dziecięcą
1
Katedra i Zakład Higieny Uniwersytetu Medycznego im. Piastów Śląskich we Wrocławiu Kierownik: prof. dr hab. n. med. K. Pawlas
2
Instytut Medycyny Pracy i Zdrowia Środowiskowego w Sosnowcu
Autor do korespondencji
Anna Kawalec
Katedra i Zakład Higieny Uniwersytetu Medycznego we Wrocławiu ul. Mikulicza-Radeckiego 7 50-345 Wrocław tel. 71-784-01-05 fax. 71-784-15-03
Katedra i Zakład Higieny Uniwersytetu Medycznego we Wrocławiu ul. Mikulicza-Radeckiego 7 50-345 Wrocław tel. 71-784-01-05 fax. 71-784-15-03
Med Srod. 2017;20(2):7-12
SŁOWA KLUCZOWE
STRESZCZENIE
Wzrastająca częstość występowania nadwagi lub otyłości u dzieci i nastolatków stanowi poważne wyzwanie dla zdrowia publicznego. Otyłość to złożone i heterogenne zaburzenie wynikające z wielu interakcji pomiędzy czynnikami genetycznymi i pozagenetycznymi. Celem artykułu było skupienie się na środowiskowych czynnikach ryzyka dziecięcej otyłości. Spośród różnorodnych czynników przyczyniających się do wzrostu BMI naświetliliśmy rolę ekspozycji na dym tytoniowy, DDT, bisphenol A, pestycydy oraz hałas. Podkreślony został związek pomiędzy narażeniem na środowiskowe toksyny w okresie prenatalnym a rozwojem otyłości w późniejszym życiu. Zgodnie z hipotezą obesogennego środowiska niektóre cechy dalszego i bliższego sąsiedztwa mają bardzo ważny wpływ na zachowania dzieci i mogą przyczynić się do wzrostu ryzyka nadwagi. Miejsce zamieszkania (wieś lub miasto) może warunkować dostępność do obiektów sportowych czy innych możliwości wykonywania aktywności
fizycznej. Dlatego też, niezwykle ważnym jest uwzględnienie przy projektowaniu odpowiedniej profilaktyki modyfikowalnych czynników ryzyka obecnych w lokalnym środowisku. Prewencja dziecięcej otyłości powinna integrować działania na rzecz mikro- i makrośrodowiska otaczającego dziecko
The rising prevalence of overweight and obesity in children and teenagers is a major challenge for public health. Obesity is a complex and heterogeneous disorder, affected by many interacting genetic and non-genetic factors. The aim of this article was to focus on the environmental risk factors for childhood obesity. Among different factors contributing to an increase in BMI, we highlighted the role of exposure to cigarette smoke, DDT, bisphenol A, pesticides, and noise. The correlation between exposure to environmental toxins during prenatal period and obesity development in later life was underlined. According to obesogenic environment hypothesis, some features of distal and proximal neighbourhood also have a pivotal impact on children's behaviour and may contribute to increasing the risk for overweight. The area of residence (urban or rural) may affect access to sports facilities or other opportunities for physical activity. Therefore, for designing adequate prophylaxis, it is essential to take into account modifiable risk factors present in residential neighbourhood. Prevention of childhood obesity should integrate activities for both micro- and macro-environment surrounding the child.
REFERENCJE (36)
1.
Report of the commission on ending childhood obesity. World Health Organisation, Geneva 2016.
2.
Lobstein T., Jackson-Leach R., Moodie M.L. et al: Child and adolescent obesity: part of a bigger picture. Lancet 2015; 385:20.
3.
Flegal K.M., Ogden C.L.: Childhood Obesity: Are We All Speaking the Same Language? Adv Nutr 2011; 2: 159-166.
4.
Population-based approaches to childhood obesity prevention. World Health Organisation, Geneva 2012.
5.
Podolec P.: Podręcznik Polskiego Forum Profilaktyki, tom 2. Medycyna Praktyczna, Kraków 2010: 209-212.
6.
Ebbeling C.B., Pawlak D.B., Ludwig D.S.: Childhood obesity: public-health crisis, common sense cure. Lancet 2002, 360: 473–82.
7.
August G.P., Caprio S., Fennoy I. et al.: Prevention and treatment of pediatric obesity: an endocrine society clinical practice guideline based on expert opinion. J Clin Endocrinol Metab 2008; 93: 4576-4599.
8.
Krul M., van der Wouden J.C., Schellevis F.G. Et al.: Musculoskeletal Problems in Overweight and Obese Children. Ann Fam Med 2009; 7(4): 352–356.
9.
Pirgon Ö., Aslan N.: The Role of Urbanization in Childhood Obesity. J Clin Res Pediatr Endocrinol 2015; 7(3): 163-167.
10.
Han J.C., Lawlor D.A., Kimm S.Y.S.: Childhood obesity. Lancet 2010; 375: 1737–48.
11.
Portela D.S., Vieira T.O., Matos S.M.A. et al.: Maternal obesity, environmental factors, cesarean delivery and breastfeeding as determinants of overweight and obesity in children: results from a cohort. BMC pregnancy and childbirth 2015; 15: 94.
12.
Lind L., Lind P. M., Lejonklou M. H. et al.: Uppsala consensus statement on environmental contaminants and the global obesity epidemic. Environ Health Perspect 2016, 124(5), A81-A83.
13.
Brown R.E., Sharma A.M., Ardern C.I. et al.: Secular differences in the association between caloric intake, macronutrient intake, and physical activity with obesity. Obes Res Clin Pract 2015; 10: 243-Nesbit K.C., Kolobe T.H., Sisson B.S. et al.: A structural equation model5.
14.
Thayer K.A., HeindelJ.J., Bucher J.R.: Role of Environmental Chemicals in Diabetes and Obesity: A National Toxicology Program Workshop Review. Environ Health Perspect 2012; 120:779–789.
15.
Woo Baidal J.A., Locks L.M., Cheng E.R. et al.: Risk Factors for Childhood Obesity in the First 1,000 Days A Systematic Review. Am J Prev Med 2016; 50(6): 761–779.
16.
Langauer-Lewowicka H., Pawlas K. Związki endokrynnie czynne–prawdopodobieństwo niepożądanego działania środowiskowego. Med Środow 2015; 1(18): 7-11.
17.
Rudkowski Z. Narażenie środowiskowe i wpływ na zdrowie dzieci chemikaliów zawartych w materiałach plastykowych– wyzwania także dla pediatrów. Med Środow 2013; 16(1): 7-15.
18.
Shankar A., Teppala S., Sabanayagam C.: Urinary Bisphenol A Levels and Measures of Obesity: Results fromthe National Health and Nutrition Examination Survey 2003–2008. ISRN Endocrinology 2012.
19.
Mackay H., Patterson Z.R., Khazall R. et a.: Organizational effects of perinatal exposure to bisphenol-A and diethylstilbestrol on arcuate nucleus circuitry controlling food intake and energy expenditure in male and female CD-1 mice. Endocrinology 2013; 154: 1465–1475.
20.
Braun J.M., Lanphear B.P., Calafat A.M. et al.: Early-life bisphenol A exposure and child body mass index: a prospective cohort study. Environ Health Perspect 2014; 122:1239–1245.
21.
La Merrill M., Karey E., Moshier E. et al.: Perinatal exposure of mice to the pesticide DDT impairs energy expenditure and metabolism in adult female offspring. PLoS One 2014; 9(7):e103337.
22.
Moore B.F., Clark M.L., Bachand A. et al.: Interactions between Diet and Exposure to Secondhand Smoke on the Prevalence of Childhood Obesity: Results from NHANES, 2007–2010. Environ Health Perspect 2016; 124: 1316–1322.
23.
Wen X., Shenassa E.D., Paradis A.D.: Maternal smoking, breastfeeding, and risk of childhood overweight: findings from a national cohort. Matern Child Health J 2013; 17: 746–755.
24.
Apfelbacher C.J., Loerbroks A., Cairns J. et al.: Predictors of overweight and obesity in five to seven-year-old children in Germany: results from cross-sectional studies. BMC Public Health 2008; 8: 171.
25.
Pawlas K. Hałas jako czynnik zanieczyszczający środowisko– aspekty medyczne. Med Środow 2015; 18(4): 49-56.
26.
Christensen J.S., Raaschou-Nielsen O., Tjonneland A. et al. Road traffic and railway noise exposures and adiposity in adults: a cross-sectional analysis of the Danish Diet, Cancer, and Health Cohort. Environ Health Perspect 2016; 124(3): 329.
27.
Christensen J.S., Hjortebjerg D., Raaschou-Nielsen O. et al. Pregnancy and childhood exposure to residential traffic noise and overweight at 7years of age. Environ Int 2016; 94: 170-176.
28.
Swinburn B., Egger G., Raza F.: Dissecting obesogenic environments: the development and application of a framework for identifying and prioritizing environmental interventions for obesity. Prev Med 1999; 29: 563-570.
29.
Nesbit K.C., Kolobe T.H., Sisson B.S. et al.: A Model of Environmental Correlates of Adolescent Obesity in the United States. Journal of Adolescent Health 2014; 55: 394 -401.
30.
Nesbit K.C., Kolobe T.H., Sisson B.S. et al.: A structural equation model of environmental correlates of adolescent obesity for age and gender groups. Pediatric obesity 2015; 10(4): 288-295.
31.
Gurzkowska B., Grajda A., Kułaga Z. et al.: Distribution of body mass index categories among polish children and adolescents from rural and urban areas. Medycyna Wieku Rozwojowego 2011; 15(3): 250-257.
32.
Alfonzo M. A.: To walk or not to walk? The hierarchy of walking needs. Environ Behav 2005; 37(6): 808-836.
33.
Taylor W. C., Upchurch S. L., Brosnan C.A. et al.: Features of the Built Environment Related to Physical Activity Friendliness and Children’s Obesity and Other Risk Factors. Public Health Nursing 2014; 31(6): 545-555.
34.
Papas M.A., Alberg A.J., Ewing R. et al.: The build environment and obesity. Epidemiol Rev 2007; 29: 129-143.
35.
Timperio A., Salmon J., Telford A. et al.: Perceptions of local neighbourhood environments and their relationship to childhood overweight and obesity. Int J Obes 2005; 29: 170– 175.
36.
Lumeng J.C., Appugliese D., Cabral H.J. et al.: Neighborhood safety and overweight status in children. Arch Pediatr Adolesc 2006; 160: 25-31.
| eISSN: | 2084-6312 |
| ISSN: | 1505-7054 |
Przetwarzamy dane osobowe zbierane podczas odwiedzania serwisu. Realizacja funkcji pozyskiwania informacji o użytkownikach i ich zachowaniu odbywa się poprzez dobrowolnie wprowadzone w formularzach informacje oraz zapisywanie w urządzeniach końcowych plików cookies (tzw. ciasteczka). Dane, w tym pliki cookies, wykorzystywane są w celu realizacji usług, zapewnienia wygodnego korzystania ze strony oraz w celu monitorowania ruchu zgodnie z Polityką prywatności. Dane są także zbierane i przetwarzane przez narzędzie Google Analytics (więcej).
Możesz zmienić ustawienia cookies w swojej przeglądarce. Ograniczenie stosowania plików cookies w konfiguracji przeglądarki może wpłynąć na niektóre funkcjonalności dostępne na stronie.
Możesz zmienić ustawienia cookies w swojej przeglądarce. Ograniczenie stosowania plików cookies w konfiguracji przeglądarki może wpłynąć na niektóre funkcjonalności dostępne na stronie.
