PRACA ORYGINALNA
Kadm w pitnym soku brzozowym z terenu rolniczego
1
Katedra Inżynierii Produkcji Rolno-Spożywczej, Wydział Biologiczno-Rolniczy, Uniwersytet Rzeszowski
Kierownik Katedry: prof. dr hab. inż. S. Sosnowski
2
Małopolskie Centrum Monitoringu Żywności, Katedra Technologii Gastronomicznej i Konsumpcji, Wydział Technologii Żywności,
Uniwersytet Rolniczy w Krakowie
Kierownik Katedry: prof. dr hab. inż. E. Cieślik
Autor do korespondencji
Maciej Bilek
Katedra Inżynierii Produkcji Rolno-Spożywczej Wydział Biologiczno-Rolniczy Uniwersytet Rzeszowski ul. Zelwerowicza 4, 35-601 Rzeszów tel. 663-196-847
Katedra Inżynierii Produkcji Rolno-Spożywczej Wydział Biologiczno-Rolniczy Uniwersytet Rzeszowski ul. Zelwerowicza 4, 35-601 Rzeszów tel. 663-196-847
Med Srod. 2016;19(3):31-36
SŁOWA KLUCZOWE
STRESZCZENIE
Narażenie na kadm, metal ciężki o znanym działaniu neurotoksycznym, nefrotoksycznym i rakotwórczym, wiąże się przede wszystkim ze spożywaniem produktów pochodzenia roślinnego. W ostatnich latach wzrasta popularność nowych, często odwołujących się do tradycji ludowych, zachowań konsumenckich. Jednym z nich jest pobieranie i spożywanie brzozowych soków drzewnych. Celem pracy jest ocena zawartości kadmu w sokach brzozowych z intensywnie do niedawna eksploatowanego terenu rolniczego. Próbki pobrano z czterech stanowisk o ustalonej historii użytkowania rolniczego. Zawartość kadmu w sokach brzozowych oszacowano metodą atomowej spektroskopii absorpcyjnej. Istotnie większą ilość kadmu zawierał sok brzóz rosnących na stanowiskach, które służyły niegdyś uprawie ziemniaków (4,21±1,99 μg/kg oraz 4,11±1,56 μg/kg), a najmniejszą – w pobliżu gospodarstwa (1,66±2,86 μg/kg), gdzie nie były prowadzone uprawy. Odnotowane w sokach brzozowych zawartości kadmu są znacznie niższe, aniżeli najwyższe dopuszczalne poziomy zawartości, określone w obowiązujących aktach prawnych. Soki drzewne brzozowe, konsumowane na terenie gminy Niwiska (województwo podkarpackie), uznać można zatem za bezpieczne i nie stwarzające zagrożenia pod względem zawartości kadmu
Cadmium exposure, which can lead to neurotoxic, nephrotoxic and carcinogenic effects, is primarily related to the consumption of products of plant origin. In recent years, a new consumer behavior may be observed, often referring to the local folk traditions. One of them is birch tree sap collecting and consumption. The aim of the study is to assess the cadmium content in birch tree sap collected from an agricultural area which, until recently, has been intensively exploited. Samples were taken from four localizations with a known history of agricultural use. The cadmium content in the tree sap samples was estimated by an atomic absorption spectroscopy technique. A significantly greater amount of cadmium was found in the tree sap collected from the localizations where potatoes
were grown (4.2±1.99 μg/kg and 4.11±1.56 μg/kg). In turn, the smallest amount was recorded near the farm (1.66±2.86 μg/kg), where there was no cultivation. The cadmium content found in the studied birch tree sap samples is much lower than the maximum levels specified in the applicable legislation. Thus, birch tree sap consumed in the Niwiska municipality (Podkarpackie voivodeship) can be regarded as safe and does not pose health risks in terms of cadmium content.
FINANSOWANIE
Źródło finansowania badań: DS-3707/15/KTGiK
REFERENCJE (31)
1.
Babicz-Zielińska E, Zabrocki R. Postawy konsumentów wobec prozdrowotnej wartości żywności. Zywn-Nauk Technol Ja 2007;55:81-89.
2.
Filipiak-Florkiewicz A, Florkiewicz A, Topolska K i wsp. Żywność funkcjonalna (prozdrowotna) w opinii klientów specjalistycznych sklepów z żywnością. Bromat Chem Toksykol 2015;48:166-175.
3.
Svanberg I, Sõukand R, Łuczaj Ł i wsp. Uses of tree saps in northern and eastern parts of Europe. Acta Soc Bot Pol 2012; 81:343-357. doi:10.5586/asbp.2012.036.
4.
Rastogi S, Pandey MM, Rawat AKS. Medicinal plants of the genus Betula – Traditional uses and a phytochemical – pharmacological review. J Ethnopharmacol 2015;159:62-83.
5.
Bilek M, Stawarczyk K, Siembida A i wsp. Content of sugars in the tree saps from the Podkarpacie Region. Zywn-Nauk Technol Ja 2015;103:53-63. doi:10.15193/zntj/2015/103/ 087.
8.
Bilek M, Stawarczyk K, Łuczaj Ł i wsp. Content of selected minerals and inorganic anions in tree saps from podkarpackie region. Zywn-Nauk Technol Ja 2015;100:138-147. doi:10.15193/zntj/2015/100/046.
9.
Bilek M, Stawarczyk K, Gostkowski M i wsp. Mineral content of tree saps from subcarpathian region. J Elem 2016; 21 (w druku): 669-679. doi:10.5601/jelem.2015.20.4.932.
10.
Morselli MF, Whalen ML. “Salty” syrup from roadside sugar maples in decline. Maple Syrup Dig. 1987;27:23-24.
11.
Harju L., Huldén S.-G.: Birch sap as a tool for biogeochemical prospecting. J Geochem Explor 1990;37:351-365.
12.
Bilek M, Stawarczyk K, Kuźniar P i wsp. Evaluation of inorganic anions content in the tree saps. J Elem 2016; 21 (w druku). DOI: 10.5601/jelem.2015.20.4.1048.
13.
Kūka M, Čakste I, Geršebeka E. Determination of bioactive compounds and mineral substances in Latvian birch and maple saps. Proc Latvian Acad Sci, Section B 2013;685/686: 437-441.
14.
Coons CF. Sugar bush management for maple syrup producers. Ontario Ministry of Natural Resources, Queen’s Printer, Ontario 1987, p. 19-30.
15.
Greenough JD, Fryer BJ, Mallory-Greenough M. Trace element geochemistry of Nova Scotia (Canada) maple syrup. Can J Earth Sci 2010;47:1093-1110.
16.
Czeczot H, Majewska M. Kadm – zagrożenie i skutki zdrowotne. Farm Pol 2010;66:243-250.
17.
Krzywy I, Krzywy E, Peregud-Pogorzelski J i wsp. Kadm – czy jest się czego obawiać? Ann Acad Med Stetin 2011;57: 49-63.
18.
Chaffei C, Pageau K, Suzuki A i wsp. Cadmium Toxicity Induced Changes in Nitrogen Management in Lycopersicon esculentum Leading to a Metabolic Safeguard Through an Amino Acid Storage Strategy. Plant Cell Physiol 2004;45: 1681-1693. doi:10.1093/pcp/pch192.
19.
Gogorcena Y, Larbi A, Andaluz S i wsp. Effects of cadmium on cork oak (Quercus suber L.) plants grown in hydroponics. Tree Physiol 2011;31:1401-1412. doi:10.1093/treephys/ tpr114.
20.
Fiłon J, Karwowska A, Karczewski J. Zawartość kadmu w produktach zbożowych dostępnych w sprzedaży detalicznej w województwie podlaskim. Bromat Chem Toksykol 2012;45:343-348.
21.
Grembecka M, Szefer P. Ocena zanieczyszczenia kadmem wybranych warzyw, nasion i roślin strączkowych. Bromat Chem Toksykol 2011;44:1061-1064.
22.
Grembecka M, Kaliś A, Szefer P. Ocena zanieczyszczenia wybranych win kadmem i ołowiem. Bromat Chem Toksykol 2012;45:303-307.
23.
Stasiuk E. Zawartość ołowiu i kadmu w napojach energetyzujących kupionych w sklepach trójmiasta. Bromat Chem Toksykol 2011;44:635-638.
24.
Stasiuk E, Rój A. Zawartość metali ciężkich: ołowiu i kadmu w napojach bezalkoholowych słodzonych aspartamem i acesulfamem K. Bromat Chem Toksykol 2009;42:771-775.
25.
Suchacz B, Wesołowski M. Chemometryczna analiza podobieństwa pomiędzy zawartością potasu, wapnia, magnezu, żelaza, manganu i kadmu w ekstraktach wybranych mieszanek ziołowych. Bromat Chem Toksykol 2008;41:354-359.
26.
Rozporządzenie Komisji (WE) nr 1881/2006 z dnia 19 grudnia 2006 r. ustalające najwyższe dopuszczalne poziomy niektórych.
28.
Rozporządzenie Komisji (UE) nr 488/2014 z dnia 12 maja 2014 r. zmieniające rozporządzenie (WE) nr 1881/2006 w odniesieniu do najwyższych dopuszczalnych poziomów kadmu w środkach spożywczych. Dz.U.UE.13.5.2014.
29.
Glavac V, Koenies H, Ebben U. Seasonal variation and axial distribution of cadmium concentrations in trunk xylem sap of beech trees (Fagus sylvatica L.). Angewandte Botanik 1990;64:357-364.
30.
Kim JH, Lee WJ, Cho YW i wsp. Storage-life and Palatability Extension of Betula platyphylla Sap Using Lactic Acid Bacteria Fermentation. J Korean Soc Food Sci Nutr 2009;38(6): 787-794.
31.
Kwapuliński J, Fischer A, Nogaj E i wsp. Badanie nad przydatnością wybranych gatunków grzybów do równoczesnej bioindykacji ołowiu i kadmu. Bromat Chem Toksykol 2009; 42:81-88.
Udostępnij
ARTYKUŁ POWIĄZANY
| eISSN: | 2084-6312 |
| ISSN: | 1505-7054 |
Przetwarzamy dane osobowe zbierane podczas odwiedzania serwisu. Realizacja funkcji pozyskiwania informacji o użytkownikach i ich zachowaniu odbywa się poprzez dobrowolnie wprowadzone w formularzach informacje oraz zapisywanie w urządzeniach końcowych plików cookies (tzw. ciasteczka). Dane, w tym pliki cookies, wykorzystywane są w celu realizacji usług, zapewnienia wygodnego korzystania ze strony oraz w celu monitorowania ruchu zgodnie z Polityką prywatności. Dane są także zbierane i przetwarzane przez narzędzie Google Analytics (więcej).
Możesz zmienić ustawienia cookies w swojej przeglądarce. Ograniczenie stosowania plików cookies w konfiguracji przeglądarki może wpłynąć na niektóre funkcjonalności dostępne na stronie.
Możesz zmienić ustawienia cookies w swojej przeglądarce. Ograniczenie stosowania plików cookies w konfiguracji przeglądarki może wpłynąć na niektóre funkcjonalności dostępne na stronie.
