PRACA POGLĄDOWA
Kadm - zagrożenia środowiskowe
1
Instytut Medycyny Pracy i Zdrowia Środowiskowego. Dyrektor Instytutu – dr n. med. Piotr Brewczyński
2
Katedra i Zakład Higieny Akademii Medycznej im. Piastów Śląskich we Wrocławiu, kier. dr Krystyna Pawlas, prof. nadzw.
Autor do korespondencji
Henryka Langauer-Lewowicka
41-200 Sosnowiec skr. poczt. 115 tel. 32 292 49 65
41-200 Sosnowiec skr. poczt. 115 tel. 32 292 49 65
Med Srod. 2010;13(2):75-79
SŁOWA KLUCZOWE
STRESZCZENIE
Artykuł przedstawia zagadnienia dotyczące problemów zdrowotnych, związanych z narażeniem środowiskowym na kadm. Nawozy fosforowe, ścieki, przemysłowe emitory stanowią źródło zanieczyszczenia tym metalem całego środowiska i żywności. Narażenie na wysokie stężenia kadmu (Cd) mogą wywoływać nefropatie, niedokrwistość, osteoporozę, osteomalacj. Natomiast mało rozeznaną dotychczas sprawą
jest odpowiedź organizmu na niskie stężenia. W ciągu ostatniej dekady liczne badania potwierdziły występowanie niepożądanych zmian zdrowotnych pod wpływem niskich, środowiskowych stężeń Cd. Autorzy badają zależność między wchłoniętą dawką Cd a wskaźnikami jego
toksyczności, w szczególności dotyczącymi uszkodzenia kanalików nerkowych. Poziom b2-mikroglobulin w moczu okazał się najczulszym biomarkerem nerkowej dysfunkcji.
The paper presents some information about current status of cadmium as an environmental health problem. Agricultural uses of phosphate fertilizers, sewage sludge and industrial uses of Cd are the major source of widespread of this metal at trace levels into the general environment and human foodstuffs. It is well known that high cadmium (Cd) exposure causes renal damage, anemia, enteropathy, osteoporosis, osteomalacia, whereas the dose-response relationship at low levels exposure is less established. During the last decade an increasing number of studies have found an adverse health effects due to low environmental exposure to Cd. Many authors try to determine the relationship between Cd intake and Cd toxicity indicators, especially dealing renal tubular damage. The level of b2-microglobulin in urine is regarded as the most sensitive biomarker of renal disfunction due to low environmental Cd concentrations.
REFERENCJE (37)
1.
Toxicological Profile for Cadmium Draft for Public Comment. U.S.Department of Health and Human Services. Public Health Service Agency for Toxic Substances and Disease Registry. Atlanta 2008.
2.
Zając-Nędza M., Langauer-Lewowicka H: Kadm. W: Choroby zawodowe, PZWL Warszawa 2001, 195-199.
3.
Nordberg G.F.: Historical prospectives on cadmium toxycology. Toxicol Appl Pharmacol 2009; Elsevier 1–9.
4.
Waalkes M.P.: Cadmium carcinogenesis in review. Inorganic Biochem 2000; 79: 241–244.
5.
Kazantis G.: Cadmium, osteoporosis and calcium metabolism. Bio-Metals 2004; 17: 493-498.
6.
Trzcińska-Ochocka T., Jakubowski M., Razniewska G. i wsp.: he effects of environmental cadmium exposure on kidney function: the possible influence of age. Environ Research 2004; 95: 143-150.
7.
Nawrot T., Plusquin M., Hogervorst J. et al.: Environmental exposure to cadmium and risk of cancer: a prospective population – based study. Lancet 2006; 7: 119-244.
8.
Hagino N., Kono M.: A study on the cause of itai – itai disease. Proc 17th Mtg Japanese Soc of Clinical Surgeons (in Japanese) 1955.
9.
Shevchenko V., Lizitzin A., Vinogradowa A. et al.: Heavy metals in aerosols over the seas of the Russian Arctic. Sci Total Environ 2003; 306: 11-25.
11.
Steinnes E., Friedland A.J.: Metal contamination of natural surface soils from long – range atmospheric transport: Existing and missing knowledge. Environ Rev 2006; 14: 169-186.
12.
Pirrone N., Keeler G.J., Nriagu J.O. i wsp.: Historical trends of airborne trace metals in Detroit from 1972 to 1992. Water Air Soil Pollut 1996; 88: 145-165.
13.
Valerio F., Pala M., Piccardo M.T. i wsp.: Exposure to airborne cadmium in some Italian urban areas. Sci Total Environ 1995; 172: 57-63.
14.
WHO, Air quality guidelines for Europe, World Health Organization, Regional Office for Europe, Copenhagen (European Series, Vol 23) 1987, 200.
15.
Muntau H., Baudo R.: Sources of cadmium, its distribution and turnover in the fresh-water environment. IARC Sci Publ 1992; 118: 133-138.
16.
Angelo R.T., Cringan M.S., Chamberlain D.L. et al: Residual effects of lead and zinc mining on freshwater mussels in the Spring River Basin. (Kansas, Missouri, and Oklahoma, USA). Sci Total Environ 2007; 384: 467-496.
17.
EPA Consumer factsheet on: Cadmium. US Environmental Protection Agency 2008 April 29.
18.
Järup L., Akesson A.: Current status of cadmium as an environmental health problem: Toxicology. Appl Pharmacol 2009; 238: 201-208.
19.
Satarung S., Baker J.R., Urbenjapol S. i wsp.: A global perspective on cadmium pollution and toxicity in non-occupationally exposed population. Toxicology Letters 2003; 137: 65- 83.
20.
Fischer A., WiechuΠa D., Postek-Stefaƒska L. i wsp.: Concentrations of Metals in Maxilla and Mandible Deciduous and Permanent Human Teeth. Biol Trace Elem Res 2009; 132: 19- 36.
21.
Zhang Z.W., Moon C.S., Watanabe T. i wsp.: Background exposure of urban populations to lead and cadmium: comparison between China and Japan. Int Arch Occup Environ Health 1997; 69: 273-281.
22.
Järup L., Alfen T.: Low level cadmium exposure, renal and bone effects – the OSCAR study. Bio Metals 2004; 17: 505- 509.
23.
Egan S.K., Bolger P.M., Carrington C.D.: Update of USFDA’s Total Diet Study food list and diets. J Expo Sci Environ Epidemiol 2007; 17 (6): 573-582.
24.
Nogaj E., Fischer A., Linkarczyk-Paszek G. i wsp.: Występowanie metali w różnych gatunkach grzybów na terenie Polski. Południowej. Ekologia i Technika 2007; 15: 240-249.
25.
Omarova A., Phillips C.J.C.: A meta-analysis of literature data relating to the relationship between cadmium intake and toxicity indicators in humans. Environ Research 2007; 103: 432-440.
26.
Staessen J.A., Roels H.A., Emelianov D. i wsp.: Environmental exposure to cadmium, forearm bone density, and risk of fractures: prospective population study. Lancet 1999; 353: 1140-1144.
27.
Akesson A., Pjellerup P., Lundh T. i wsp.: Cadmium – Induced Effects on Bone in a Population-Based Study of Women. Environ Health Perspect 2006; 114: 830-834.
28.
Gallangher C.M., Kovach J.S., Meliker J.R.: Urinary Cadmium and Osteoporosis in U.S. Women ‡50 Years of Age: NHANES 1988-1994 and 1999-2004. Environ Health Perspect 2008; 16: 1338-1343.
29.
Schutte R., Nawrot T.S., Richart T.: Bone Resorption and Environmental Exposure to Cadmium in Women: A population Study. Environ Health Perspect 2008; 16: 777-783.
30.
Nishijo M., Satarug S., Honda R. i wsp.: The gender differences in health effects of environmental cadmium exposure and potential mechanisms. Molecular Cellular Biochemistry 2004; 255: 87-92.
31.
Zhu G., Wang H., Shi Y. i wsp.: Environmental cadmium exposure and forearm bone density. Bio-Metals 2004; 17: 499-503.
32.
Friedman L.S., Lukyanova E.M., Kundiev Y. i wsp.: Anthropometric, environmental, and dietary predictors of elevated blood cadmium levels in Ukrainian children: Ukraine ELSPAC group. Environ Research 2006; 102: 83-89.
33.
Osman K., Zejda J.E., Schütz A. i wsp.: Exposure to lead and other metals in children from Katowice district, Poland. Int Arch Occup Environ Health 1998; 71: 180-186.
34.
Zeng X., Jin T., Jiang X. i wsp.: Effects on the prostate of environmental cadmium exposure – a cross-sectional population study in China. Bio Metals 2004; 17: 559-565.
35.
Jakubowski M., Starek A., Knapek R., Baraƒski B.: Słownik terminów stosowanych w toksykologii, „Secesja” Kraków 1994.
36.
Jin T., Wu X., Tang Y et al: Environmental epidemiological study and estimation of benchmark dose for renal dysfunction in a cadmium – polluted area in China. Bio Metals 2004; 17: 525-530.
37.
Jin T., Nordberg M., Frech W. i wsp.: Cadmium biomonitoring and renal dysfunction among a population environmentally exposed to cadmium from smelting in China. Bio Metals 2002; 15: 397-410.
| eISSN: | 2084-6312 |
| ISSN: | 1505-7054 |
Przetwarzamy dane osobowe zbierane podczas odwiedzania serwisu. Realizacja funkcji pozyskiwania informacji o użytkownikach i ich zachowaniu odbywa się poprzez dobrowolnie wprowadzone w formularzach informacje oraz zapisywanie w urządzeniach końcowych plików cookies (tzw. ciasteczka). Dane, w tym pliki cookies, wykorzystywane są w celu realizacji usług, zapewnienia wygodnego korzystania ze strony oraz w celu monitorowania ruchu zgodnie z Polityką prywatności. Dane są także zbierane i przetwarzane przez narzędzie Google Analytics (więcej).
Możesz zmienić ustawienia cookies w swojej przeglądarce. Ograniczenie stosowania plików cookies w konfiguracji przeglądarki może wpłynąć na niektóre funkcjonalności dostępne na stronie.
Możesz zmienić ustawienia cookies w swojej przeglądarce. Ograniczenie stosowania plików cookies w konfiguracji przeglądarki może wpłynąć na niektóre funkcjonalności dostępne na stronie.
