PL EN
PRACA ORYGINALNA
 
SŁOWA KLUCZOWE
DZIEDZINY
STRESZCZENIE
Wprowadzenie i cel:
Od wprowadzenia na rynek papierosów elektronicznych (e-papierosów) stały się one w krótkim czasie niezwykle popularne, zwłaszcza wśród młodzieży. Skonstruowano je jako „zdrowsze” od tradycyjnych papierosów źródło nikotyny. Miały również być pomocne w rzuceniu palenia. Badania wykazały jednak, że są one źródłem rakotwórczych substancji takich jak formaldehyd i acetaldehyd, wielopierścieniowe węglowodory aromatyczne, nitrozoamin oraz metale ciężkie. Stosowanie e-papierosów może prowadzić do rozwoju chorób cywilizacyjnych. Produkty powstające podczas używania e-papierosów mogą być również szkodliwe dla biernych palaczy.

Materiał i metody:
W autorskim badaniu ankietowym, przeprowadzonym w latach 2022–2023, uczestniczyło 79 studentów (32 mężczyzn oraz 47 kobiet) kierunku lekarskiego Śląskiego Uniwersytetu Medycznego w Katowicach, w wieku 19–37 lat.

Wyniki:
Spośród ankietowanych 28 osób zadeklarowało palenie tradycyjnych papierosów, a 21 – używanie e-papierosów. Większość palaczy e-papierosów (52,4%) zużywa mniej niż 2 ml liquidu na dobę. Ponad 90% badanych pali w pomieszczeniach, w których znajdują się osoby niepalące. Prawie 91% wszystkich ankietowanych było narażonych biernie na wyziewy z e-papierosów. Na pytanie o toksyczne związki powstające w procesie waporyzacji liquidu niemal połowa badanych (46,7%) odpowiedziała: „nie wiem”. Drugą najczęstszą odpowiedzią była: „związki kancerogenne” bez podania nazw, a kilka osób wspomniało o metalach ciężkich.

Wnioski:
Zdecydowana większość ankietowanych była narażona na bierne palenie e-papierosów. Wielu ankietowanych nie posiadała wiedzy na temat szkodliwych substancji zawartych w dymie e-papierosowym lub udzielało odpowiedzi niepoprawnych.


Introduction and objective:
Since the introduction of electronic cigarettes (e-cigarettes), they have become popular in a short period of time, especially among youths. They are considered to be a healthier nicotine delivery system than cigarettes and supposed to be helpful in quitting smoking. However, studies have shown that they are a source of carcinogens such as, formaldehyde and acetaldehyde, polycyclic aromatic hydrocarbons, nitrosamines and heavy metals. The use of e-cigarettes can lead to the development of civilization diseases. The components of e-cigarette aerosol can also be harmful to people passively exposed to them.

Material and methods:
A questionnaire survey was conducted in 2022–2023 in a group of 79 medical students (47 women and 32 man) aged 19–37 at the Medical University of Silesia in Katowice, south-west Poland.

Results:
In the surveyed group of students, 28 reported smoking traditional cigarettes and 21 reported using e-cigarettes. Most e-cigarette smokers (52.4%) use less than 2ml of liquid per day. E-cigarettes are most often used at parties and in combination with alcohol. More than 90% of e-smokers smoke in rooms where non-smokers are present. Nearly 91% of respondents were passively exposed to e-cigarette vapour. When asked about toxic compounds formed during the process of liquid vaporization, nearly half of respondents (46.7%) answered ‘don’t know’. The second most common answer was ‘carcinogenic compounds’, and some mentioned heavy metals.

Conclusions:
The vast majority of respondents were exposed to passive smoking of e-cigarettes. Many respondents had no knowledge of the harmful substances contained in e-cigarette smoke or gave incorrect answers.

 
REFERENCJE (56)
1.
Ślęzak D, Nadolny K, Synoweć J. Czy e-papierosy są mniej szkodliwe od tradycyjnych? Borgis Med Rodz. 2017;20(4):310–312. doi:10.25121/MR.2017.20.4.310.
 
2.
Bartoń A, Knysak J, Bębenek P, et al. Tobacco smoking – popularity and main trends on research. Med Środow. – Environ Med. 2014;17(4):7–18.
 
3.
Chmielewski J. Substancje chemiczne w e-papierosach i ich wpływ na zdrowie człowieka. Przem Chem. 2020;99(5):756–770. doi:10.15199/62.2020.5.15.
 
4.
Murthy VH. E-cigarette use among youth and young adults: a major public health concern. JAMA Pediatr. 2017;171:209–10. doi:10.1001/jamapediatrics.2016.4662.
 
5.
Szpringer M, Makowska A, Olędzka M. Uzależnienie od nikotyny i ocena skuteczności rzucania palenia u dorosłych. Med Środow. – Environ Med. 2016;1(19):43–50.
 
6.
Korfei M. The underestimated danger of E-cigarettes – also in the absence of nicotine. Respir Res. 2018;19:159. doi:10.1186/s12931-018-0870-4.
 
7.
Klager S, Vallarino J, MacNaughton P. Flavoring chemicals and aldehydes in e-cigarette emissions. Environ Sci Technol. 2017; 51(18):10806–10813. doi:10.1021/acs.est.7b02205.
 
8.
Khlystov A, Samburova V. Flavoring compounds dominate toxic aldehyde production during e-cigarette vaping. Environ Sci Technol. 2016;50(23):13080–5. doi:10.1021/acs.est.6b05145.
 
9.
Szyfter K, Napierała M, Florek E, et al. Czy używanie e-papierosów wpływa na występowanie raka krtani? Postępy Chirurgii Głowy i Szyi. 2018;2:7–12.
 
10.
Goniewicz ML, Knysak J, Gawron M, et al. Levels of selected carcinogens and toxicants in vapor from electronic cigarettes. Tob Control. 2014; 23(2):133–139. doi:10.1136/tobaccocontrol-2012-050859.
 
11.
IARC Working Group on the Evaluation of Carcinogenic Risks to Humans. Chemical agents and related occupations. A review of Human carcinogens. IARC Monogr Eval Carcinog Risks Hum. 2012;100F:401–435.
 
12.
IARC Working Group on the Evaluation of Carcinogenic Risks to Humans. Reevaluation of Some Organic Chemicals, Hydrazine and Hydrogen Peroxide. IARC Monogr Eval Carcinog Risks Hum. 1999;71:319–335.
 
13.
IARC Working Group on the Evaluation of Carcinogenic Risks to Humans. Acrolein, crotonaldehyde, and arecoline. IARC Monogr Identif Carcinog Hazards Hum. 2021;128:1–335.
 
14.
Darabseh M., Selfe J, Morse CI, et al. Is vaping better than smoking for cardiorespiratory and muscle function? Multidiscip Respir Med. 2020;15(1):674. doi:10.4081/mrm.2020.674.
 
15.
Kim SA, Smith S, Beauchamp C, et al. Cariogenic potential of sweet flavors in electronic-cigarette liquids. PLoS One. 2018;13:e020371. doi:10.1371/journal.pone.0203717.
 
16.
European Commission, Scientific Committee on Health, Environmental and Emerging Risks (SCHEER), Scientific Opinion on electronic cigarettes, 16 April 2021. https://health.ec.europa.eu/sy... (access: 13.7.2023).
 
17.
Rankin G, Wingfors H, Uski O, et al. The toxic potential of a fourth-generation E-cigarette on human lung cell lines and tissue explants. J Appl Toxicol. 2019;39(8):1143–1154. doi:10.1002/jat.3799.
 
18.
Pinto MI, Thissen J, Hermes N, et al. Chemical characterization of the vapour emitted by an e-cigarette using a ceramic wick-based technology. Sci Rep. 2022;12:16497. https://doi.org/10.1038/s41598....
 
19.
Visser WF, Klerx WN, Cremers H, et al. The health risks of electronic cigarette use to bystanders. Int J Env Res Public Health. 2019;16(9):1525. doi.org/10.3390/ijerph16091525.
 
20.
IARC Working Group on the Evaluation of Carcinogenic Risks to Humans. Personal Habits and Indoor Combustions. A review of human carcinogens. IARC Monogr Eval Carcinog Risks Hum. 2012;100E:319–332.
 
21.
Trojanowska M, Świetlik R. Wpływ palenia papierosów na ryzyko zdrowotne mieszkańców miast wywołane środowiskową ekspozycją inhalacyjną na metale ciężkie (As, Cd, Ni). Med Środow. – Environ Med. 2016;9(3):23–30. doi:10.19243/2016303.
 
22.
Ochwanowska E, Stanisławska I, Łyp M, et al. Wpływ dymu tytoniowego na płodność mężczyzn. Med Środow. – Environ Med. 2017;20(2): 46–51. doi:10.19243/2017206.
 
23.
Pham K, Huynh D, Le L, et al. E-cigarette promotes breast carcinoma progression and lung metastasis: macrophage-tumor cells crosstalk and the role of CCL5 and VCAM-1. Cancer Lett. 2020;491:132–45. doi:10.1016/j.canlet.2020.08.010.
 
24.
Lee HW, Park SH, Weng MW, et al. E-cigarette smoke damages DNA and reduces repair activity in mouse lung, heart, and bladder as well as in human lung and bladder cells. PNAS. 2018;115(7):E1560–1569. https://doi.org/10.1073/pnas.1....
 
25.
Canistro D, Vivarelli F, Cirillo S, et al. E-cigarettes induce toxicological effects that can raise the cancer risk. Sci Rep. 2017;7(1):2028. doi:10.1038/s41598-017-02317-8.
 
26.
Szukalska M, Szyfter K, Florek E, et al. Electronic Cigarettes and Head and Neck Cancer Risk – Current State of Art. Cancers 2020;12:3274. doi:10.3390/cancers12113274.
 
27.
Sitarz AM, Wójtowicz A. Wpływ dymu tytoniowego na płodność kobiety. Med Środow. – Environ Med. 2015;18(2):11–16.
 
28.
Havard A, Chandran J, Oei JL. Tobacco use during pregnancy. Addiction. 2022;117:1801–1810. doi.org/10.1111/add.15792.
 
29.
Gordon T, Karey E, Rebuli ME, et al. E-Cigarette Toxicology. Annu Rev Pharmacol Toxicol. 2022;62:301–322. doi:10.1146/annurevpharmtox-042921-084202.
 
30.
Tzortzi A, Kapetanstrataki M, Evangelopoulou V, et al. A systematic literature review of E-cigarette-related illness and injury: Not just for the respirologist. Int J Environ Res Public Health. 2020;17(7):2248. doi:10.3390/ijerph17072248.
 
31.
Rebuli ME, Rose JJ, Noel A, et al. The E-cigarette or Vaping Product Use–Associated Lung Injury Epidemic Pathogenesis, Management, and Future Directions. An Official American Thoracic Society Workshop Report. Ann Am Thorac Soc. 2023;20(1):1–17. doi:10.1513/AnnalsATS.202209-796ST.
 
32.
Staudt M, Salit J, Kaner RJ, et al. Altered lung biology of healthy never smokers following acute inhalation of E-cigarettes. Respir Res. 2018;19:78. https://doi.org/10.1186/s12931....
 
33.
Damay VA, Setiawan, Lesmana R, et al. Electronic cigarette and atherosclerosis: A comprehensive literature review of latest evidences. Int J Vasc Med. 2022;2022:4136811. doi:10.1155/2022/4136811.
 
34.
Górna I, Napierala M, Florek E, Electronic Cigarette Use and Metabolic Syndrome Development: A Critical Review. Toxics. 2020;8(4):105. doi:10.3390/toxics8040105.
 
35.
Siqueira LM. Nicotine and Tobacco as Substances of Abuse in Children and Adolescents. Pediatrics. 2017;139(1):e20163436. doi:10.1542/peds.2016-3436.
 
36.
Skotsimara G, Antonopoulos A, Oikonomou E, et al. Cardiovascular effects of electronic cigarettes: A systematic review and meta-analysis. Eur J Prev Cardiol. 2019;26(11):1219–1228. doi:10.1177/2047487319832975.
 
37.
Benowitz NL, Fraiman JB. Cardiovascular effects of electronic cigarettes. Nat Rev Cardiol. 2017;14(8):447–456. doi:10.1038/nrcardio.2017.36.
 
38.
Gallus S, Lugo A, Stival Ch, et al. Electronic cigarette use in 12 European countries: results from the TackSHS survey. J Epidemiol. 2023;33(6):276–284. https://doi.org/10.2188/jea.JE....
 
39.
Tigova O, Amalia B, Castellano Y, et al. Secondhand exposure to e-cigarette aerosols among smokers: A cross-sectional study in six European countries of the EUREST-PLUS ITC Europe Surveys. Tob Induc Dis. 2018;16(2):A11. doi:10.18332/tid/99117.
 
40.
Marcham Ch, Springston JP Jr. Electronic cigarettes in the indoor environment. Rev Environ Health. 2019;34(2):105–124. doi:10.1515/reveh-2019-0012.
 
41.
Amalia B, Liu X, Lugo A, et al. Exposure to secondhand aerosol of electronic cigarettes in indoor settings in 12 European countries: data from the TackSHS survey. Tob Control. 2021;30(1):49–56. doi:10.1136/tobaccocontrol-2019-055376.
 
42.
Czogala J, Goniewicz ML, Fidelus B, et al. Secondhand exposure to vapors from electronic cigarettes. Nicotine Tob Res 2014;16(6):655–62. doi:10.1093/ntr/ntt203.
 
43.
Kaleta D, Wojtysiak P, Polańska K. Use of electronic cigarettes among secondary and high school students from a socially disadvantaged rural area in Poland. BMC Public Health. 2016;16:703. doi:10.1186/s12889-016-3417-y.
 
44.
Goniewicz ML, Gawron M, Nadolska J, et al. Rise in electronic cigarette use among adolescents in Poland. J Adolesc Health. 2014;55(5):713–5. doi:10.1016/j.jadohealth.2014.07.015.
 
45.
Seiler-Ramadas R, Sandner I, Haider S, et al. Health effects of electronic cigarette (e-cigarette) use on organ systems and its implications for public health. Wien Klin Wochenschr. 2021;133:1020–1027. https://doi.org/10.1007/s00508....
 
46.
Glantz SA, Bareham DW. E-cigarettes: use, effects of smoking, risks, and policy implications. Annu Rev Public Health. 2018;39:215–35. doi:10.1146/annurev-publhealth-040617-013757.
 
47.
Farrell KR, Weitzman M, Karey E, et al. Passive exposure to e-cigarette emissions is associated with worsened mental health. BMC Public Health. 2022;22:1138. https://doi.org/10.1186/s12889....
 
48.
Ruszkiewicz J, Zhang Z, Marques, et al. Neurotoxicity of e-cigarettes. Food Chem Toxicol. 2020;138:111245. https://doi.org/10.1016/j.fct.....
 
49.
Yeh K, Li L, Wania F, et al. Thirdhand smoke from tobacco, e-cigarettes, cannabis, methamphetamine and cocaine: Partitioning, reactive fate, and human exposure in indoor environments. Environ Int. 2022;160:107063. doi:10.1016/j.envint.2021.107063.
 
50.
Schober W, Fembacher L, Frenzen A, et al. Passive exposure to pollutants from conventional cigarettes and new electronic smoking devices (IQOS, e-cigarette) in passenger cars. Int J Hyg Environ Health. 2019;222(3):486–493. doi:10.1016/j.ijheh.2019.01.003.
 
51.
Ballbe M, Martínez-Sánchez JM, Sureda X, et al. Cigarettes vs. e-cigarettes: Passive exposure at home measured by means of airborne marker and biomarkers. Environ Res. 2014;135:76–80. doi:10.1016/j.envres.2014.09.005.
 
52.
Amalia B, Fu M, Figova O, et al. Exposure to secondhand aerosol from electronic cigarettes at homes: A real-life study in four European countries. Sci Total Environ. 2023;854:158668. http://dx.doi.org/10.1016/j.sc....
 
53.
Martínez-Sánchez J, Ballbe M, Perez-Ortuno R, et al. Secondhand exposure to aerosol from electronic cigarettes: pilot study of assessment of tobacco-specific nitrosamine (NNAL) in urine. Gac Sanit. 2019;33(6):575–578. doi:10.1016/j.gaceta.2018.07.016.
 
54.
Tzortzi A, Teloniatis S, Matiampa G, et al. Passive exposure to e-cigarette emissions: immediate respiratory effects. Tob Prev Cessation. 2018;4:1–8. doi:10.18332/tpc/89977.
 
55.
Bayly JE, Bernat D, Porter L, et al. Secondhand exposure to aerosols from electronic nicotine delivery systems and asthma exacerbations among youth with asthma. CHEST. 2019;155(1):88–93. doi:10.1016/j.chest.2018.10.005.
 
56.
Campo L, Vecera F, Fustinoni S. Validation of a questionnaire to assess smoking habits, attitudes, knowledge, and needs among university students: a pilot study among obstetrics students. Int J Environ Res Public Health. 2021;18(22):11873. doi:10.3390/ijerph182211873.
 
eISSN:2084-6312
ISSN:1505-7054
Journals System - logo
Scroll to top