PRACA POGLĄDOWA
Narażenie na kadm w okresie pre- i postnatalnym – jego wpływ na płodność i na zdrowie dzieci
1
Wydział Zdrowia Publicznego w Bytomiu, Śląski Uniwersytet Medyczny w Katowicach, Katedra Zdrowia Środowiskowego – doktorant
2
Wydział Zdrowia Publicznego w Bytomiu, Śląski Uniwersytet Medyczny w Katowicach, Zakład Toksykologii i Ochrony Zdrowia
w Środowisku Pracy, Katedra Toksykologii i Uzależnień – doktorantka
Autor do korespondencji
Tomasz Jastrzębski
Katedra Zdrowia Środowiskowego Wydział Zdrowia Publicznego w Bytomiu Śląski Uniwersytet Medyczny w Katowicach 41-902 Bytom, ul. Piekarska 18
Katedra Zdrowia Środowiskowego Wydział Zdrowia Publicznego w Bytomiu Śląski Uniwersytet Medyczny w Katowicach 41-902 Bytom, ul. Piekarska 18
Med Srod. 2016;19(3):58-64
SŁOWA KLUCZOWE
STRESZCZENIE
Rozwój cywilizacyjny, urbanizacja oraz uprzemysłowienie mogą prowadzić do znacznego zanieczyszczenia środowiska naturalnego kadmem (Cd). Autorzy zwrócili uwagę na możliwe przyczyny i skutki zanieczyszczeń środowiskowych Cd oraz ich wpływ na zdrowie człowieka, ze szczególnym uwzględnieniem populacji dzieci. Artykuł przedstawia aktualny stan wiedzy na temat prenatalnego i postnatalnego narażenia na kadm oraz jego toksycznego wpływu na funkcje rozrodcze. Omówiono działania profilaktyczne w zakresie ekspozycji na kadm w świetle zaleceń Światowej Organizacji Zdrowia, rekomendacji Amerykańskiej Agencji Ochrony Środowiska oraz w kontekście realizacji celów Narodowego Programu Zdrowia.
The progress of civilization, urbanization, and industrialization may lead to significant risk of cadmium pollution in the natural environment. The authors draw attention to the likely causes and effects of environmental pollution with cadmium and its impact on human health with a special focus on children. The paper presents the current state of knowledge on prenatal and postnatal exposure to cadmium and its toxic effects on reproductive function. Prophylactics regarding exposure to cadmium are discussed in light of the recommendations of the World Health Organisation and the Environmental Protection Agency and in the context of achieving the goals of the National Health Programme.
REFERENCJE (46)
1.
Ostrowska P. Kadm, występowanie, źródła zanieczyszczeń i metody recyklingu. Gospod Surowcami Min 2008;24:255- 260.
2.
Wojciechowska-Mazurek M, Starska K, Brulińska-Ostrowska E et al. Ocena pobierania metali szkodliwych dla zdrowia z całodziennymi racjami pokarmowymi dzieci i młodzieży w wybranych województwach. Bromat Chem Toksykol 2003;267:101-103.
3.
Czeczot H, Majewska M. Kadm – zagrożenie i skutki zdrowotne. Toksykologia 2010;66(4):243-250.
4.
Scientific Opinion of the Panel on Contaminants in the Food Chain on a request from the European Commission on cadmium in food. The EFSA Journal 2009;980:1-139.
5.
Martynowicz H, Skoczyńska A, Karczmarek-Wdowiak B et al. Wpływ kadmu na funkcję gonad męskich. Med. Pr 2005; 56(2):167-174.
6.
Thompson J, Bannigan J. Cadmium: Toxic effects on the reproductive system and the embryo. Reprod Toxicol 2008; 25(3):304-315.
7.
Salvatori F, Talassi CB, Salzgeber SA et al. Embryotoxic and long-term effects of cadmium exposure during embryogenesis in rats. Neurotoxicol Teratol 2004;26:673-680.
8.
Leoni G, Bogliolo L, Deiana G et al. Influence of cadmium exposure on in vitro ovine gamete dysfunction. Reprod Toxicol 2002;16(4):371-377.
9.
Sen Gupta R, Kim J, Gomes C et al. Effect of ascorbic acid supplementation on testicular steroidogenesis and germ cell death in cadmium-treated male rats. Mol Cell Endocrinol 2004;221:57-66.
10.
Akinloye O, Arowojolu AO, Shittu OB et al. Cadmium toxicity: a possible cause of male infertility in Nigeria. Reprod Biol 2006;6(1):17-30.
11.
Telisman S, Cvitkovic P, Jurasovic J, Pizent A et al. Semen quality and reproductive endocrine function in relations to biomarkers of lead, cadmium, zinc, and copper in men. Environ Health Perspect 2000;108(1):45-53.
12.
Chen C, Wang N, Nie X et al. Blood Cadmium Level Associates with Lower Testosterone and Sex Hormone-Binding Globulin in Chinese men: from SPECT-China Study, 2014. Biol Trace Elem Res 2015, doi:10.1007/s12011-015- 0526-x.
13.
Pant N, Kumar G, Upadhyay AD et al. Correlation between lead and cadmium concentration and semen quality. Andrologia 2015;47(8):887-891.
14.
Sadeu JC, Foster WG. Cigarette smoke condensate exposure delays follicular development and function in a stage-dependent manner. Fertil Steril 2011a;95:2410-2417.
15.
Freour T, Masson D, Mirallie S et al. Active smoking compromises IVF outcome and affects ovarian reserve. Reprod Biomed Online 2008;16:96-102.
16.
Al-Saleh I, Shinwari N, Mashhour A et al. Heavy metals (lead, cadmium and mercury) in maternal, cord blood and placenta of healthy women. Int J Hyg Envir Heal 2011; 214: 9-101.
17.
Lin ChM, Doyle P, Wang D et al. Does prenatal cadmium exposure affect fetal and child growth? Occup Environ Med 2011;68:641-646.
18.
Gajewska E, Malak R, Mojs E et al. Palenie papierosów – zagrożenie od pierwszych dni życia. Przegląd Lekarski 2008; 65(10):709-711.
19.
Wang Y, Chen L, Gao Y, Zhang et al. Effects of prenatal exposure to cadmium on neurodevelopment of infants in Shandong, China. Environ Pollut 2016;211:67-73.
20.
Martin JA, Dodds L, Arbuckle TE et al. Maternal blood metal levels and fetal markers of metabolic function. Environ Res 2015;136:27-34.
21.
Kippler M. Waheedul Hoque AM, Raqib R et al. Accumulation of cadmium in human placenta interacts with the transport of micronutrients to the fetus. Toxicol Lett 2010;192 (2):162-168.
22.
Llanos MN, Ronco AM. Fetal growth restriction is related to placental levels of cadmium, lead and arsenic but not with antioxidant activities. Reprod Toxicol 2009;27:88-92.
23.
Åkesson A, Berglund M, Schütz A et al. Cadmium Exposure in Pregnancy and Lactation in Relation to Iron Status, Am J Public Health 2002;92(2):284-287.
24.
Yang CF, Shen HM, Shen Y et al. Cadmium-induced oxidative cellular damage in human fetal lung fibroblasts (MRC- 5 cells). Environ Health Perspect 1997;105(7):712-716.
25.
Hozyasz K, Ruszczyńska A, Bulska E et al. Stężenia kadmu w surowicy u matek dzieci z rozszczepami wargi i/lub podniebienia. Przegląd pediatryczny 2004;34(2):125-128.
26.
Krzywy I, Krzywy E, Peregud-Pogorzelski J et al. Kadm – czy jest się czego obawiać? Roczniki Pomorskiej Akademii Medycznej w Szczecinie 2011;57(3):49-63.
27.
Krzyścin M, Kulza M, Chuchracki M et al. Palenie papierosów w samoocenie kobiet ciężarnych. Perinatologia, Neonatologia i Ginekologia 2013;6(3):152-160.
28.
Suprewicz K, Kozikowska I, Chrobaczyńska-Dyląg M et al. Wpływ palenia papierosów na parametry noworodka oraz na kumulację kadmu i ołowiu w łożysku kobiet z Górnego Śląska. Ginekol Pol 2013;84(9):776-780.
29.
Menai M, Heude B, Slama R et al. Association between maternal blood cadmium during pregnancy and birth weight and the risk of fetal growth restriction: The EDEN mother– child cohort study. Reprod Toxicol 2012;34:622-627.
30.
Sochaczewska D, Czeszyńska MB, Konefał H et al. Palenie czynne lub bierne w okresie ciąży a wybrane parametry morfologiczne i powikłania okresu noworodkowego. Ginekol Pol 2010;81:687-692.
31.
Nieć J, Baranowska R, Dziubanek G et al. Narażenie środowiskowe dzieci na metale ciężkie zawarte w glebach z placów zabaw, boisk, piaskownic i terenów przedszkoli z obszaru Górnego Śląska. J Eco Health 2013;17:55-62.
32.
Landrigan PJ, Kimmel CA, Correa A et al. Children’s health and the environment: public health issues and challenges for risk assessment. Environ Health Perspect 2004;112:257- 265.
33.
Kulka E. Ocena narażenia na ołów i kadm dzieci uczęszczających do przedszkoli w Olkuszu. Program wieloletni Środowisko a Zdrowie, Instytut Ekologii Terenów Uprzemysłowionych. – e-biuletyn. 2004, 6 http://www.srodowiskoazdrowie. pl/wpr/ Dokumenty/e-biuletyn/ebiuletyn_numer6. pdf (dostęp 26.01.2016).
34.
Cielecka E, Dereń K. Jakość żywności dla niemowląt i małych dzieci. Probl Hig Epidemiol 2011;92(2):187-192.
35.
Rodríguez-Barranco M, Lacasaña M, Aguilar-Garduño C et al. Association of arsenic, cadmium and manganese exposure with neurodevelopment and behavioural disorders in children: a systematic review and meta-analysis. Sci Total Environ 2013;1:454-455:562-77.
36.
Dziubanek G, Baranowska R, Oleksiuk K. Metale ciężkie w glebach Górnego Śląska – problem przeszłości czy aktualne zagrożenie? J Ecol Health 2012;16(4):169-176.
37.
Nogaj E, Kwapuliński J, Suflita M et al. Bioindykacja kadmu u dzieci narażonych na wpływ biernego palenia papierosów, za pomocą migdałków gardłowych w zależności od wieku, płci i miejsca zamieszkania. J Ecol Health 2011;15(3):142- 149.
38.
Rodríguez-Barranco M, Lacasaña M, Gil F et al. Cadmium exposure and neuropsychological development in school children in southwestern Spain. Environ Res 2014;134:66- 73.
39.
Ciesielski T, Weuve J, Bellinger DC et al. Cadmium exposure and neurodevelopmental outcomes in U.S. children. Environ Health Perspect 2012;120(5):758-63.
40.
Bao QS, Lu CY, Song H et al. Behavioural development of school-aged children who live around a multi-metal sulphide mine in Guangdong province, China: a cross-sectional study. BMC Public Health 2009, p. 217.
41.
World Health Organization: WHO. Exposure to cadmium: a major public health concern. 2007 www.euro.who.int (dostęp 20.12.2015).
42.
Public Health Statement. Cadmium, Agency for Toxic Substances, USA, 2012, www.atsdr.cdc.gov (dostęp 20.12.2015).
43.
Cone M. Is cadmium as dangerous for children as lead? Environmental Health News, USA, 2012 http://www.scientificamerican. com/article/is-cadmium-as-dangerous-for-children- lead/ (dostęp 20.12.2015).
44.
Case Studies in Environmental Medicine (CSEM) Cadmium Toxicity, Agency for Toxic Substances and Disease Registry, 2008, http://www.atsdr.cdc.gov (dostęp 20.12.2015).
45.
Narodowy Program Zdrowia na lata 2007-2015, Załącznik do Uchwały Nr 90/2007 Rady Ministrów z dnia 15 maja 2007r., www.mz.gov.pl (dostęp 20.12.2015).
46.
Projekt Rozporządzenia Rady Ministrów w sprawie wprowadzenia Narodowego Programu Zdrowia na lata 2016-2020, www.legislacja.rcl.gov.pl (dostęp 20.12.2015).
Udostępnij
ARTYKUŁ POWIĄZANY
| eISSN: | 2084-6312 |
| ISSN: | 1505-7054 |
Przetwarzamy dane osobowe zbierane podczas odwiedzania serwisu. Realizacja funkcji pozyskiwania informacji o użytkownikach i ich zachowaniu odbywa się poprzez dobrowolnie wprowadzone w formularzach informacje oraz zapisywanie w urządzeniach końcowych plików cookies (tzw. ciasteczka). Dane, w tym pliki cookies, wykorzystywane są w celu realizacji usług, zapewnienia wygodnego korzystania ze strony oraz w celu monitorowania ruchu zgodnie z Polityką prywatności. Dane są także zbierane i przetwarzane przez narzędzie Google Analytics (więcej).
Możesz zmienić ustawienia cookies w swojej przeglądarce. Ograniczenie stosowania plików cookies w konfiguracji przeglądarki może wpłynąć na niektóre funkcjonalności dostępne na stronie.
Możesz zmienić ustawienia cookies w swojej przeglądarce. Ograniczenie stosowania plików cookies w konfiguracji przeglądarki może wpłynąć na niektóre funkcjonalności dostępne na stronie.
