PRACA ORYGINALNA
Natężenie oświetlenia w wybranych szkołach gimnazjalnych na terenie województwa śląskiego
1
Śląski Uniwersytet Medyczny w Katowicach, Wydział Zdrowia Publicznego, Katedra Toksykologii i Uzależnień
Koło Naukowe przy Zakładzie Toksykologii i Ochrony Zdrowia w Środowisku Pracy
2
Śląski Uniwersytet Medyczny w Katowicach, Wydział Zdrowia Publicznego
Katedra Toksykologii i Uzależnień, Zakład Toksykologii i Ochrony Zdrowia w Środowisku Pracy
Kierownik Zakładu: prof. dr hab. n. med. P. Nowak
Autor do korespondencji
Jolanta Malinowska-Borowska
Zakład Toksykologii i Ochrony Zdrowia w Środowisku Pracy Katedra Toksykologii i Uzależnień Wydział Zdrowia Publicznego, Śląski Uniwersytet Medyczny w Katowicach ul. Medyków 18; 40-752 Katowice Tel. 32 2088 542;
Zakład Toksykologii i Ochrony Zdrowia w Środowisku Pracy Katedra Toksykologii i Uzależnień Wydział Zdrowia Publicznego, Śląski Uniwersytet Medyczny w Katowicach ul. Medyków 18; 40-752 Katowice Tel. 32 2088 542;
Med Srod. 2015;18(1):24-33
SŁOWA KLUCZOWE
STRESZCZENIE
Wstęp:
Oświetlenie jest niezbędnym czynnikiem umożliwiającym widzenie. Właściwe oświetlenie klasy wpływa zarówno na dobre samopoczucie ucznia i nauczyciela, jak i na ograniczenie zmęczenia wzroku podczas uczenia się i nauczania. Celem pracy była ocena natężenia oświetlenia i równomierności oświetlenia w salach lekcyjnych w wybranych szkołach gimnazjalnych zgodnie z normą PN-EN 12464-1:2012.
Materiał i metody:
Oświetlenie oceniano w 28 klasach szkół na terenie miast województwa śląskiego. Za pomocą luksomierza cyfrowego (typ Lx-105 firmy Lutron) wykonano pomiary natężenia oświetlenia na ławkach uczniów oraz na tablicach. Ponadto w badanych szkołach, w grupie uczniów w wieku 13–15 lat przeprowadzono ankietę na temat subiektywnej oceny oświetlenia w klasach.
Wyniki:
Średnie natężenie oświetlenia na ławkach szkolnych wynosiło 334 lx (SD=153), natomiast na tablicy średnia wartość to 183 lx (SD=91). Zaledwie w 57% pomieszczeń spełnione zostały minimalne średnie wartości natężenia oświetlenia ławek zawarte w normie PN-EN 12464-1:2012 (300 lx). Natomiast na żadnej z tablic w badanych salach nie odnotowano poziomu natężenia oświetlenia zalecanego w normie (500 lx). Średnia wartość równomierności oświetlenia na ławkach wyniosła 0,75 (SD=0,14) a na tablicach 0,79 (SD=0,1). Badania ankietowe pokazały, że tylko 52% uczniów ocenia oświetlenie w klasach jako dobre, natomiast 26% ankietowanych ma zastrzeżenia do oświetlenia tablicy. Aż 9% uczniów zgłaszało występowanie w oprawach oświetleniowych co najmniej połowy niesprawnych świetlówek.
Wnioski:
Warunki oświetlenia w badanych szkołach są bardzo zróżnicowane. Oświetlenie ławek szkolnych w prawie połowie klas oraz oświetlenie tablic we wszystkich pomieszczeniach nie spełniało zaleceń Polskiej Normy i wymaga poprawy w tym zakresie. Występujące odbicia światła powinny zostać wyeliminowane, a niesprawne świetlówki wymienione.
Oświetlenie jest niezbędnym czynnikiem umożliwiającym widzenie. Właściwe oświetlenie klasy wpływa zarówno na dobre samopoczucie ucznia i nauczyciela, jak i na ograniczenie zmęczenia wzroku podczas uczenia się i nauczania. Celem pracy była ocena natężenia oświetlenia i równomierności oświetlenia w salach lekcyjnych w wybranych szkołach gimnazjalnych zgodnie z normą PN-EN 12464-1:2012.
Materiał i metody:
Oświetlenie oceniano w 28 klasach szkół na terenie miast województwa śląskiego. Za pomocą luksomierza cyfrowego (typ Lx-105 firmy Lutron) wykonano pomiary natężenia oświetlenia na ławkach uczniów oraz na tablicach. Ponadto w badanych szkołach, w grupie uczniów w wieku 13–15 lat przeprowadzono ankietę na temat subiektywnej oceny oświetlenia w klasach.
Wyniki:
Średnie natężenie oświetlenia na ławkach szkolnych wynosiło 334 lx (SD=153), natomiast na tablicy średnia wartość to 183 lx (SD=91). Zaledwie w 57% pomieszczeń spełnione zostały minimalne średnie wartości natężenia oświetlenia ławek zawarte w normie PN-EN 12464-1:2012 (300 lx). Natomiast na żadnej z tablic w badanych salach nie odnotowano poziomu natężenia oświetlenia zalecanego w normie (500 lx). Średnia wartość równomierności oświetlenia na ławkach wyniosła 0,75 (SD=0,14) a na tablicach 0,79 (SD=0,1). Badania ankietowe pokazały, że tylko 52% uczniów ocenia oświetlenie w klasach jako dobre, natomiast 26% ankietowanych ma zastrzeżenia do oświetlenia tablicy. Aż 9% uczniów zgłaszało występowanie w oprawach oświetleniowych co najmniej połowy niesprawnych świetlówek.
Wnioski:
Warunki oświetlenia w badanych szkołach są bardzo zróżnicowane. Oświetlenie ławek szkolnych w prawie połowie klas oraz oświetlenie tablic we wszystkich pomieszczeniach nie spełniało zaleceń Polskiej Normy i wymaga poprawy w tym zakresie. Występujące odbicia światła powinny zostać wyeliminowane, a niesprawne świetlówki wymienione.
Background:
Lighting plays an important role in the vision. The proper lighting of the class affects the student's well-being and reduces eye fatigue during learning. The aim of this study is to assess illuminance and illuminance uniformity of lighting in classrooms according to the Polish Standard PN-EN 12464-:2012.
Material and Methods:
Lighting was assessed in 28 classrooms of 10 schools in the cities of Silesia in Poland. With the use of a digital light meter (Lutron’s type Lx-105) illuminance on students’ desks and blackboards were measured. In addition, a questionnaire on subjective evaluation of lighting in classrooms was disseminated among students aged 13–15 years.
Results:
The average illuminance on the desks was 334 lx (SD=153), while the average value at boards was 183 lx (SD=91). Only 57% of classrooms met the requirements of the Polish Standard PN-EN12464-1:2012 concerning illuminance on the desks (300 lx). However, in none of the tested classrooms illuminance on the blackboards was adequate and according to the recommended standard (500 lx). The values of illumination uniformity on school desks was 0.75 (SD=0.14) and the value at boards was 0.79 (SD=0.1). According to the survey, 52% of the students were satisfied with the light in classrooms, while 26% of the respondents were dissatisfied with the lighting on the blackboards. 9% of the respondents reported that at least half of the fluorescence lamps in luminaires were dead.
Conclusions:
Lighting in schools in the cities of Silesia is very diverse. Illuminance at desks in almost half of the school classes and lighting on blackboards in all classrooms do not meet the requirements of hygienic standard and requires improvement. Light reflection needs to be eliminated and faulty fluorescent lamps changed.
Lighting plays an important role in the vision. The proper lighting of the class affects the student's well-being and reduces eye fatigue during learning. The aim of this study is to assess illuminance and illuminance uniformity of lighting in classrooms according to the Polish Standard PN-EN 12464-:2012.
Material and Methods:
Lighting was assessed in 28 classrooms of 10 schools in the cities of Silesia in Poland. With the use of a digital light meter (Lutron’s type Lx-105) illuminance on students’ desks and blackboards were measured. In addition, a questionnaire on subjective evaluation of lighting in classrooms was disseminated among students aged 13–15 years.
Results:
The average illuminance on the desks was 334 lx (SD=153), while the average value at boards was 183 lx (SD=91). Only 57% of classrooms met the requirements of the Polish Standard PN-EN12464-1:2012 concerning illuminance on the desks (300 lx). However, in none of the tested classrooms illuminance on the blackboards was adequate and according to the recommended standard (500 lx). The values of illumination uniformity on school desks was 0.75 (SD=0.14) and the value at boards was 0.79 (SD=0.1). According to the survey, 52% of the students were satisfied with the light in classrooms, while 26% of the respondents were dissatisfied with the lighting on the blackboards. 9% of the respondents reported that at least half of the fluorescence lamps in luminaires were dead.
Conclusions:
Lighting in schools in the cities of Silesia is very diverse. Illuminance at desks in almost half of the school classes and lighting on blackboards in all classrooms do not meet the requirements of hygienic standard and requires improvement. Light reflection needs to be eliminated and faulty fluorescent lamps changed.
REFERENCJE (18)
1.
Pawlak A.: Promieniowanie widzialne. Nauka o pracy – bezpieczeństwo, higiena, ergonomia. CIOP-PIB http://ergonomia.ioz.pwr.wroc...., data dostępu: 20.02.2012.
2.
Pawlak A.: Oświetlenie miejsc pracy we wnętrzach – nowa norma oświetleniowa. Bezpieczeństwo Pracy 2004; 10: 6-10.
3.
Hathaway W.E., Hargreaves J.A., Thompson G.W. et al.: A Study Into the Effects of Light on Children of Elementary School Age – A Case of Daylight Robbery. Policy and Planning Branch, Planning and Information Services Division. Alberta Education, Alberta 1992.
4.
Oziemblewski P.: Oświetlenie sali lekcyjnej – wprowadzenie. Luty 2004, http://www.swiatlo.tak.pl/arty..., data dostępu: 12.11.2011.
5.
PN-EN 12464-1:2012 Światło i oświetlenie. Oświetlenie miejsc pracy. Część 1: Miejsca pracy we wnętrzach. PKN,Warszawa 2012.
7.
Grolik W.: Oświetlenie miejsca pracy ucznia w szkole. Wiadomości Elektrotechniczne 2000; 10: 528-531.
8.
Pyżalski J., Merecz D.: Psychospołeczne warunki pracy polskich nauczycieli. Pomiędzy wypaleniem zawodowym a zaangażowaniem. Oficyna Wydawnicza „Impuls”, Kraków 2010, 117-131.
9.
Turlej Z., Lisak E.: Czynnik hormonalny w oświetleniu wnętrza. Prace Instytutu Elektrotechniki 2006; 228.
10.
Rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej z 30 kwietnia 2007 r. w sprawie warunków i sposobu oceniania, klasyfikowania i promowania uczniów i słuchaczy oraz przeprowadzania sprawdzianów i egzaminów w szkołach publicznych (Dz.U. nr 83, poz. 562 z późn. zm.).
11.
Ignar-Golinowska B.: Warunki higieniczno-sanitarne (w:) Wojnarowska B.: Zdrowie i szkoła. PZWL, Warszawa 2000.
13.
Malinowska-Borowska J., Zieliński G., Korzonek-Szlacheta I.: Ocena warunków oświetlenia w klasach szkół gimnazjalnych (w:) Muc-Wierzgoń M., Kokot T. (red.): Aspekty Zdrowia Publicznego. Śląski Uniwersytet Medyczny, Katowice 2012.
14.
Cichy D., Strumińska-Doktór A.: Poradnik do oceny higieny procesu nauczania – uczenia się w szkole podstawowej. Państwowa Inspekcja Sanitarna, Warszawa 2010.
15.
Rudzińska A., Nowrotny-Czupryna O.: Ocena roboczych stanowisk pracy uczniów szkół podstawowych. Annales Academiae Medicae Silesienisis 2007; 61: 455-461.
16.
Kopeć B.: Analiza jakości oświetlenia sal szkolnych. Przegląd elektrotechniczny 2007; 2: 20-23.
17.
Kang H.Y., Park I.H., Kim M.J.: The Role of Visio Screening and Classroom Illumination In the Visio Heath of Korean School Children. J Sch Health 2003; (73)9.
18.
Barkmann C., Wessolowski N., Schulte-Markwort M.: Applicability and efficacy of variable light in schools. Physiol Behav 2012 Feb 1; 105(3): 621-7.
| eISSN: | 2084-6312 |
| ISSN: | 1505-7054 |
Przetwarzamy dane osobowe zbierane podczas odwiedzania serwisu. Realizacja funkcji pozyskiwania informacji o użytkownikach i ich zachowaniu odbywa się poprzez dobrowolnie wprowadzone w formularzach informacje oraz zapisywanie w urządzeniach końcowych plików cookies (tzw. ciasteczka). Dane, w tym pliki cookies, wykorzystywane są w celu realizacji usług, zapewnienia wygodnego korzystania ze strony oraz w celu monitorowania ruchu zgodnie z Polityką prywatności. Dane są także zbierane i przetwarzane przez narzędzie Google Analytics (więcej).
Możesz zmienić ustawienia cookies w swojej przeglądarce. Ograniczenie stosowania plików cookies w konfiguracji przeglądarki może wpłynąć na niektóre funkcjonalności dostępne na stronie.
Możesz zmienić ustawienia cookies w swojej przeglądarce. Ograniczenie stosowania plików cookies w konfiguracji przeglądarki może wpłynąć na niektóre funkcjonalności dostępne na stronie.
