PRACA ORYGINALNA
OSTRA CHOROBA WYSOKOGÓRSKA
Więcej
Ukryj
1
Studenckie Koło Naukowe Zdrowia Srodowiskowego i Epidemiologii przy Katedrze i Zakładzie Higieny
Akademii Medycznej im. Piastów Slaskich we Wrocławiu. Kierownik: prof. nadzw. dr hab. K. Pawlas
Autor do korespondencji
Jakub Krzeszowiak
Katedra i Zakład Higieny
Akademii Medycznej we Wrocławiu
50-345 Wrocław, ul. Mikulicza-Radeckiego 7
tel. 71-784-01-05, fax. 71-784-15-03
Med Srod. 2012;15(1):61-68
SŁOWA KLUCZOWE
STRESZCZENIE
W niniejszej pracy zostały przedstawione najbardziej prawdopodobne patofizjologiczne przyczyny rozwoju ostrej choroby wysokogórskiej (ang. AMS), jej postaci płucnej tj. wysokogórskiego obrzęku płuc (ang. HAPE) oraz wysokogórskiego obrzęku mózgu (ang. HACE). Powyższe schorzenia zaliczają się do nadzwyczajnych zagrożeń środowiskowych ponieważ są bezpośrednio związane z niskim ciśnieniem atmosferycznym, a tym samym z niskim ciśnieniem parcjalnym tlenu. Powyższe niekorzystne warunki atmosferyczne dla człowieka rozpoczynają się już od wysokości 2500 m n.p.m. w połączeniu z ekstremalnie ciężkim wysiłkiem fizycznym mogą doprowadzić w bardzo krótkim czasie do zasadowicy oddechowej, która nie występuje w żadnym innym wypadku na nizinach. Przy wspinaczce na wysokości powyżej 4500 m n.p.m. dochodzi do niedotlenienia narządów wewnętrznych, a przede wszystkim do zmniejszonej perfuzji nerek ze wszystkim jej konsekwencjami. W wyniku tych niekorzystnych przemian w połączeniu z nieodpowiednia aklimatyzacja, możne dojść do sytuacji bezpośredniego zagrożenia życia i zdrowia. W pracy zostały szczegółowo opisane konsekwencje niedotlenienia wysokościowego, które ostatecznie możne doprowadzić do rozwoju AMS i jednej z jej ciężkich postaci HACE lub/i HAPE.
This paper presents the most likely pathophysiological causes of the development of acute mountain sickness (AMS, also known as altitude sickness), its pulmonary form i.e. high altitude pulmonary edema (HAPE), and high altitude cerebral edema (HACE). These diseases constitute extraordinary environmental hazards because they are directly connected with low atmospheric pressure, and thus low partial oxygen pressure.
The above adverse atmospheric conditions start to affect humans already at an altitude of 2,500 meters above the sea level and, coupled with extreme physical exertion, can quickly lead to respiratory alkalosis, which is not present under any other conditions in the lowlands. Mountaineering above 4,500 m a.s.l. leads to hypoxia of internal organs and, primarily, reduced renal perfusion with all its consequences. The above adverse changes, combined with inadequate acclimatization, can lead to a situation of imminent danger to life and health. This paper describes in detail the consequences of acute mountain sickness, which can ultimately lead to the development of AMS and one of severe forms of HACE and/or HAPE.
REFERENCJE (13)
1.
Binkowska P., Boryn A., Chłód M. i wsp.: Wpływ tygodniowej wedrówki wysokogórskiej nie poprzedzonej treningiem na układ enodkrynny. Collegium Medicum w Bydgoszczy. Bydgoszcz 2004.(Dok. eletr.) zródło: [
http://www.kowalewo.republika....]. Data wykorzystania: 11.15.2008.
2.
Silber E., Sonnenberg P., Collier D.J. i wsp.: Clinical features of headache at altitude: a prospective study. Neurology 2003, 60, 71–116.
3.
Zawadzki A.: Medycyna ratunkowa i katastrof. Warszawa PZWL 2006, 123–125.
4.
Basnyat B., Cumbo T.A., Edelman R.: Acute medical problems in the Himalayas outside the setting of altitude sickness. High Alt Med Biol 2000, 1, 67–74.
5.
Guzek J.W.: Patofizjologia człowieka w zarysie. PZWL Warszawa 2002, 468–472.
6.
McKechnie J.K., Leary W.P., Noakes T.D. i wsp.: Acute pulmonary oedema in two athletes during a 90-km running race. S Afr Med J 1979, 56, 65–261.
7.
Hackett P.H., Roach R.C., Hartig G.S. i wsp.: The effect of vasodilators on pulmonary hemodynamics in high altitude pulmonary edema: a comparison. Int J Sports Med 1992, 13, 68–71.
8.
Doplain H., Sartori C., Lepori M., et al: Exhaled nitric oxide in high-altitude pulmonary edema: role in the regulation of pulmonary vascular tone and evidence for a role against inflammation. Am J Respir Crit Care Med 2000, 162, 24–221.
9.
Sartori C., Vollenweider L., Löffler B.M., et al: Exaggerated endothelin release in high-altitude pulmonary edema. Circulation 1999, 99, 68–266.
10.
Schoene R.B., Hultgren H.N., Swenson E.R.: High-altitude pulmonary edema. In: Hornbein TF, Schoene RB, eds. High altitude: an exploration of human adaptation. New York: Marcel Dekker, 2001, 777–814.
11.
Basnyat B. Murdoch D.R.: High-altitude illness. The Lancet 2003, 361, 1967-1974.
12.
Mumenthaler M., Mattle H.: Neurologia. Urban & Partner 2001, 168–175.
13.
Maslinski S., Ryzewski J.: Patofizjologia. PZWL Warszawa 2000, 978–992.