Wstęp:
Sumaryczna ocena oddziaływania zanieczyszczeń pyłowych [ZP], obecnych w przyziemnej warstwie powietrza, nabiera ostatnio szczególnego znaczenia w szacowaniu ryzyka zdrowotnego. Wprawdzie ZP są przedmiotem zainteresowania wielu ośrodków badawczych, to jednak, w dotychczas poświęconych im pracach nie uwzględniano prawdopodobieństwa występowania negatywnych skutków zdrowotnych, wywoływanych oddziaływaniem dodatkowej ich obecności (zjawisko wtórnego pylenia).

Cel badań:
Celem pracy było określenie wtórnej emisji Cu, Ni i Pb mierzonej w sąsiedztwie ulic o nasilonym – choć zróżnicowanym – natężeniu ruchu samochodowego w wielu miastach województwa śląskiego.

Materiał i metody:
Materiałem do przeprowadzenia badań były próbki pyłu zebrane w odległości ok. 200 m od ruchliwych ulic miast Górnego Śląska i Zagłębia w latach 2006–2010 i analizowane metodą spektrometrii plazmowej. Zjawisko wtórnego pylenia opisano współczynnikami: wtórnej emisji, wzbogacenia, kontaminacji i parametru dodatkowej masy danego metalu w ogólnym zanieczyszczeniu powietrza.

Wyniki:
Stwierdzono, że wchłaniana dawka Cu i Pb, zmienia się w zależności od badanego obszaru i zmniejsza się z wiekiem dziecka. Zmniejszanie się wchłanianych dawek w zależności od wieku tłumaczy się – jak dotąd – znaczącym przyrostem ogólnej masy ciała w porównaniu do uwarunkowanej wiekiem, anatomicznie określonej wielkości układu oddechowego. Również ryzyko zdrowotne szacowane w odniesieniu do dzieci zamieszkałych w wybranych okolicach jest zróżnicowane i zmniejsza się wraz z dorastaniem dzieci. Okazuje się jednak, że ryzyko zdrowotne jest ponadto determinowane wielkością wtórnej emisji pyłów, a do dzieci najbardziej zagrożonych Ni należą te, które narażone są w sposób szczególny na wtórną emisję tego metalu. Wspomniana emisja jest niebezpieczna dla układu oddechowego i odgrywa większą rolę aniżeli uśredniona zawartość tego pierwiastka w szeroko pojętym środowisku.