PRACA ORYGINALNA
Ocena ryzyka nowotworowego związanego z narażeniem inhalacyjnym na benzo(a)piren w wybranych miastach Polski
1
Uniwersytet Technologiczno-Humanistyczny im. Kazimierza Pułaskiego, Katedra Ochrony Środowiska, Zakład Chemii Analitycznej Kierownik Zakładu Chemii Analitycznej: dr hab. R. Świetlik, prof. UTH Rad. Kierownik Katedry Ochrony Środowiska: dr hab. R. Świetlik, prof. UTH Rad.
Autor do korespondencji
Marzena Trojanowska
Katedra Ochrony Środowiska Uniwersytet Technologiczno-Humanistyczny im. Kazimierza Pułaskiego ul. B. Chrobrego 27, 26-600 Radom
Katedra Ochrony Środowiska Uniwersytet Technologiczno-Humanistyczny im. Kazimierza Pułaskiego ul. B. Chrobrego 27, 26-600 Radom
Med Srod. 2013;16(2):14-22
SŁOWA KLUCZOWE
STRESZCZENIE
Wstęp:
W pracy dokonano oceny ryzyka nowotworowego mieszkańców wybranych miast Polski wynikającego z narażenia inhalacyjnego na benzo(a)piren obecny w powietrzu atmosferycznym. Uwagę skoncentrowano na ocenie całożyciowego narażenia osoby dorosłej oraz dziecka.
Materiał i metody:
Analizowano narażenie mieszkańców dużych aglomeracji i wybranych miast średniej wielkości. Zastosowano metodologię zalecaną przez amerykańską Agencję Ochrony Środowiska (US EPA).
Wyniki:
Wyznaczone wartości ryzyka nowotworowego dla przyjętego scenariusza narażenia mieszkańca na B(a)P drogą inhalacyjną są od kilku do kilkudziesięciu razy wyższe od wartości wyznaczonych dla tła środowiskowego_
Wnioski:
Spośród badanych populacjinajbardziej narażone są dzieci, dla których wyznaczoneryzyko nowotworowe przyjmuje wartości największe
W pracy dokonano oceny ryzyka nowotworowego mieszkańców wybranych miast Polski wynikającego z narażenia inhalacyjnego na benzo(a)piren obecny w powietrzu atmosferycznym. Uwagę skoncentrowano na ocenie całożyciowego narażenia osoby dorosłej oraz dziecka.
Materiał i metody:
Analizowano narażenie mieszkańców dużych aglomeracji i wybranych miast średniej wielkości. Zastosowano metodologię zalecaną przez amerykańską Agencję Ochrony Środowiska (US EPA).
Wyniki:
Wyznaczone wartości ryzyka nowotworowego dla przyjętego scenariusza narażenia mieszkańca na B(a)P drogą inhalacyjną są od kilku do kilkudziesięciu razy wyższe od wartości wyznaczonych dla tła środowiskowego_
Wnioski:
Spośród badanych populacjinajbardziej narażone są dzieci, dla których wyznaczoneryzyko nowotworowe przyjmuje wartości największe
Introduction:
The paper assesses the benzo(a)pyrene respiratory cancer risk in the residents of selected Polish cities. Attention focused on the evaluation of lifetime benzo(a)pyrene exposure for adults and children.
Material and Methods:
The exposure, of selected large and mediumsize city residents, was surveyed. Methodology has been recommended by the US Environmental Protection Agency.
Results:
Cancer risk values for the assumed scenario of B(a)P respiratory exposure are from several to about thirty times higher in comparison to values set for environmental background.
Conclusions:
Among the studied residents children are mainly at cancer risk.
The paper assesses the benzo(a)pyrene respiratory cancer risk in the residents of selected Polish cities. Attention focused on the evaluation of lifetime benzo(a)pyrene exposure for adults and children.
Material and Methods:
The exposure, of selected large and mediumsize city residents, was surveyed. Methodology has been recommended by the US Environmental Protection Agency.
Results:
Cancer risk values for the assumed scenario of B(a)P respiratory exposure are from several to about thirty times higher in comparison to values set for environmental background.
Conclusions:
Among the studied residents children are mainly at cancer risk.
FINANSOWANIE
Praca została sfinansowana ze środków Uniwersytetu Technologiczno- Humanistycznego w Radomiu, w ramach realizacji pracy badawczej nr 2175/35/P.
Medycyna Środowiskowa - Environmental Medicine 2013, Vol. 16, No. 2 Marzena Trojanowska, Ryszard Świetlik: Ocena ryzyka nowotworowego związanego z narażeniem inhalacyjnym na benzo(a)piren… 20
REFERENCJE (35)
1.
Liu Y., Tao S., Yang Y., Dou H. Yang Y., Coveney R.M.: Inhalation exsposure of traffic police officers to polycyclic aromatic hydrocarbons (PAHs) Turing Winter in Beijing, China. Sci Total Environ 2007; 383: 98–105.
2.
Grynkiewicz-Bylina B., Rakwic B., Pastuszka J.S.: Assesment of exposure to traffic-related aerosol and to particle – associated PaHs in Gliwice, Poland, Pol J Environ Stud 2005; 14, 1: 117– 123.
3.
Kapka L., Mielżyńska D., Siwińska E.: Ocena sezonowej i przestrzennej zmienności stężeń PM10 oraz wybranych WWA w powietrzu atmosferycznym województwa śląskiego. Med Środow 2004; 7, 1: 25–31.
4.
Inspekcja Ochrony Środowiska: Jakość powietrza w Polsce w roku 2008 w świetle wyników pomiarów prowadzonych w ramach PMŚ, Warszawa 2009. http://www.gios.gov.pl/zalaczn... artykuly/raport_pms_2008.pdf.
5.
Inspekcja Ochrony Środowiska: Jakość powietrza w Polsce w roku 2009 w świetle wyników pomiarów prowadzonych w ramach PMŚ, Warszawa 2010. http://www.gios.gov.pl/zalaczn... rtykuly/raport_pms_2009.pdf.
6.
Zaciera M., Kurek J., Dzwonek L., Feist B., Jędrzejczak A.: Seasonal variability of PAHs and nitro-PAHs concentrations in total suspended particulate matter in ambient air of cities of Silesian Voivodeship. 2012 Environment Protection Engineering, 38, 1: 45–50.
7.
Krajowy Ośrodek Bilansowania i Zarządzania Emisjami (KOBiZE) 2011. Krajowa Inwentaryzacja emisji SO2, NOx, CO, NH3, NMLZO, pyłów, metali ciężkich i TZO za lata 2008- 2009 w układzie klasyfikacji SNAP i NFR. Raport. Dostępny na stronie: http://www.kobize.pl/materialy..._ krajowe/ Raport_LRTAP_2009.pdf.
8.
Świetlik R., Strzelecka M., Odzimek J.: Natężenie emisji WWA na krajowych autostradach. Ekol Tech 2013; 21: 55–61.
9.
Juda-Rezler K.: Oddziaływanie zanieczyszczeń powietrza na środowisko, Oficyna Wydawnicza Politechniki Warszawskiej, Warszawa 2006.
10.
Zhang Y., Tao S.: Global atmospheric emmision inventory of polycyclic aromatic hydrocarbons (PAH) for 2004. Atmos Environ 2009; 43: 813–819.
11.
Institute for Environmental Protection and Research – Ispra, 2011, Italian Emission inventory 1990–2009. Raport 138/2011. Dostępny na stronie: www.isprambiente.it.
12.
Kapka L., Zemła B.F., Kozłowska A., Olewińska A., Pawlas N.: Jakość powietrza atmosferycznego a zapadalność na nowotwory płuc w wybranych miejscowościach i powiatach województwa śląskiego. Przegl Epidemiol 2009; 63: 439–444.
13.
International Agency for Research on Cancer, IARC, 2012. Agents Classified by the IARC Monographs, vol. 1–103. Retrieved March 12, 2012 from: http://monographs.iarc.fr/ENG /Classification/ClassificationsAlphaOrder.pdf.
14.
Research Note No 94–22 – Mutagenic activity of air pollutants. California Environmental Agency, 1994.
15.
Mollerup S, Berge G, Baera R, Skaug V, Hewer A, Phillips DH, et al.: Sex differences in risk of lung cancer: expression of genes in the PAH bioactivation pathway in relation to smoking and bulky DNA adducts. Int J Cancer 2006; 119: 741–751.
16.
Talaska G., Underwood P., Maier A., Lewtas J., Rothman N, Jaeger M.: Polycyclic aromatic hydrocarbons (PAHs), nitro- PAHs and related environmental compounds: biological markers of exposure and effects; Environ Health Perspect 1996, 104 (5), 901–906.
17.
Zwoździak J., Zwoździak P.: Rola modeli matematycznych w ocenie zagrożeń środowiskowych: identyfikacja zagrożeń i ocena ryzyka. Chemik 2009; 62, 10: 344–346.
18.
Szymczak W., Szeszenia-Dąbrowska N.: Szacowanie ryzyka zdrowotnego związanego z zanieczyszczeniem środowiska. Biblioteka Monitoringu Środowiska, Warszawa 1995.
19.
Barański B., Szymczak W.: Podstawy metody oceny ryzyka zdrowotnego. Wyd. Instytut Medycyny Pracy, Łódź 1995.
20.
Biesiada M.: Ocena ryzyka zdrowotnego mieszkańców Wiślinki związanego z oddziaływaniem hałdy fosfogipsu. Instytut Medycyny Pracy i Zdrowia Środowiskowego, Sosnowiec 2006.
21.
Hu Y., Bai Z., Zhang L., Wang X., Zhang L., Yu Q., Zhu T.: Health risk assesment for traffic policemen to polycyclic aromatic hydrocarbons (PAHs) in Tianjin, China. Sci Total Environ 2007; 382: 240–250.
22.
Trojanowska M., Świetlik R.: Inhalacyjne narażenie mieszkańców miast Polski na zanieczyszczenie powietrza atmosferycznego arsenem, kadmem i niklem. Med Środow 2012; 15(2): 33–41.
23.
Chen S.-Ch., Liao Ch.M.: Health risk assessment on human exposed to environmental polycyclic aromatic hydrocarbons pollution sources. Sci Total Environ 2006; 366: 112–123.
24.
US EPA 1986: Guidelines for Human Health Risk Assessment of Chemical Mixtures, Federal Register (51 FR 34014-34025) Washington D.C.
25.
US EPA 1989: Risk Assessment Guidance for Superfund, Vol. I, Human Health Evaluation Manual (Part A), EPA/540/1- 89/002. Office of Emergency and Remedial Response, Washington, D.C.
26.
Fowle J.R., Dearfield K.L.: Risk characterization handbook. U.S. Environmental Protection Agency, Washington DC, 2000.
27.
Inspekcja Ochrony Środowiska, Jakość powietrza w Polsce w roku 2010 w świetle wyników pomiarów prowadzonych w ramach Państwowego Monitoringu Środowiska, Warszawa Dostępny na stronie: http://www.gios.gov.pl/zalaczn... artykuly/raport_pms_2010.pdf.
28.
Economic Evaluation of Air Quality Targets for PAHs, Final Report for European Commission DG Environment, 2001.
29.
Office of Environmental Health Hazard Assessment (OEHHA), Toxic Air Contaminant Document – Appendix A: Hot Spots Unit Risk and Cancer Potency Values. http://www.oehha. ca.gov/air/hot_spots/2009/AppendixA.pdf.
30.
US EPA 1991: Risk Assessment Guidance for Superfund, vol. I: Human Health Evaluation Manual Supplemental Guidance: Standard Default Exposure Factors (Interim Final), OSWER Directive9285.6-03. Office of Emergency and Remedial Response, Washington, D.C.
31.
Rozporządzenie Ministra Środowiska z dnia 24 sierpnia 2012 r. w sprawie poziomów niektórych substancji w powietrzu (Dz.U. Poz. 1031).
32.
Tsai P.J., Shieh H.L., Lee W.J., Lai S.O.: Health risk assessment for workers exposed to polycyclic aromatic hydrocarbons (PAHs) in carbon black manufacturing industry. Sci Total Environ 2001; 278: 137-150.
33.
Vyskocil A., Viau C., Camus M.: Risk assessment of lung cancer related to environmental PAH pollution sources. Human Exp Toxicol 2004; 23: 115 – 127.
34.
Wickramasinghe A.P., Karunaratne D.GGP., Sivakanesan R. Biological indicators, lung cancer risk of realistic receptors and ‘source-exposure-effect relationship’ under different source scenarios. Chemosphere 2012; 87:1381-1387.
35.
Xia Z., Duan X., Tao S., Weixun Q., Liu D., Wang Y., Wei S., Wang B., Jiang Q., Lu B., Song Y., Hu X.: Pollution level, inhalation exposure and lung cancer risk of ambient atmospheric polycyclic aromatic hydrocarbons (PAHs) in Taiyuan, China. Environ Pollut 2013; 173: 150-156.
Udostępnij
ARTYKUŁ POWIĄZANY
| eISSN: | 2084-6312 |
| ISSN: | 1505-7054 |
Przetwarzamy dane osobowe zbierane podczas odwiedzania serwisu. Realizacja funkcji pozyskiwania informacji o użytkownikach i ich zachowaniu odbywa się poprzez dobrowolnie wprowadzone w formularzach informacje oraz zapisywanie w urządzeniach końcowych plików cookies (tzw. ciasteczka). Dane, w tym pliki cookies, wykorzystywane są w celu realizacji usług, zapewnienia wygodnego korzystania ze strony oraz w celu monitorowania ruchu zgodnie z Polityką prywatności. Dane są także zbierane i przetwarzane przez narzędzie Google Analytics (więcej).
Możesz zmienić ustawienia cookies w swojej przeglądarce. Ograniczenie stosowania plików cookies w konfiguracji przeglądarki może wpłynąć na niektóre funkcjonalności dostępne na stronie.
Możesz zmienić ustawienia cookies w swojej przeglądarce. Ograniczenie stosowania plików cookies w konfiguracji przeglądarki może wpłynąć na niektóre funkcjonalności dostępne na stronie.
