PRACA ORYGINALNA
Określenie rodzaju azbestu w izolacji termicznej metodą proszkową (DSH) dyfrakcji rentgenowskiej
1
Instytut Medycyny Pracy i Zdrowia Środowiskowego, Zakład Szkodliwości Biologicznych i Immunologii, Sosnowiec
2
Górnośląska Wyższa Szkoła Handlowa, Katowice
Kierownik Zakładu Szkodliwości Biologicznych i Immunologii – dr n. med. P.Z. Brewczyński
Dyrektor IMPiZŚ – dr n. med. P.Z. Brewczyński
Med Srod. 2012;15(3)
SŁOWA KLUCZOWE
STRESZCZENIE
Wstęp:
Przed dwudziestu laty Instytut Medycyny Pracy w Sosnowcu wdrożył metodę proszkową dyfrakcji rentgenowskiej. Metoda pozwala identyfikować różne rodzaje azbestu.
Cel pracy::
Zastosowanie metody DSH do identyfikacji azbestów w próbce materiałów izolacyjnych stosowanych w przemyśle.
Materiał i metody:
Azbesty do roku 1997 były szeroko stosowane ze względu na swoje właściwości techniczne. Mają one budowę krystaliczną i dają charakterystyczne wzory dyfrakcyjne. Pozwala to określić ich obecność w wyrobach. Badania metodą proszkową dyfrakcji rentgenowskiej próbki materiałów stosowanych do izolacji termicznej wykonano przy wykorzystaniu dyfraktometru DRON 4S. Na uzyskanych dyfraktogramach oznaczono refleksy od faz krystalicznych minerałów obecnych w badanych materiałach. Obecność włóknistych form azbestów potwierdzono obserwacjami mikroskopowymi.
Wnioski:
W próbce izolacji termicznej, złożonej z kilku warstw, stwierdzono azbesty: chryzotyl, amozyt oraz krokidolit. Jedna z warstw izolacji termicznej wykonana była z substancji amorficznej.
Przed dwudziestu laty Instytut Medycyny Pracy w Sosnowcu wdrożył metodę proszkową dyfrakcji rentgenowskiej. Metoda pozwala identyfikować różne rodzaje azbestu.
Cel pracy::
Zastosowanie metody DSH do identyfikacji azbestów w próbce materiałów izolacyjnych stosowanych w przemyśle.
Materiał i metody:
Azbesty do roku 1997 były szeroko stosowane ze względu na swoje właściwości techniczne. Mają one budowę krystaliczną i dają charakterystyczne wzory dyfrakcyjne. Pozwala to określić ich obecność w wyrobach. Badania metodą proszkową dyfrakcji rentgenowskiej próbki materiałów stosowanych do izolacji termicznej wykonano przy wykorzystaniu dyfraktometru DRON 4S. Na uzyskanych dyfraktogramach oznaczono refleksy od faz krystalicznych minerałów obecnych w badanych materiałach. Obecność włóknistych form azbestów potwierdzono obserwacjami mikroskopowymi.
Wnioski:
W próbce izolacji termicznej, złożonej z kilku warstw, stwierdzono azbesty: chryzotyl, amozyt oraz krokidolit. Jedna z warstw izolacji termicznej wykonana była z substancji amorficznej.
Introduction:
Background: Twenty years ago Institute of Occupational Medicine in Sosnowiec put into practice an X-ray powder method (DSH) for qualitative analysis of asbestos in bulk samples. This method allows for precise determination of asbestos presence.
Purpose:
Exploring DSH method for identification of asbestos by examination of a sample of inorganic mate-rial for industrial use.
Material and Methods:
Asbestos is the most important material for technological applications due to its flexible and tensile fibers and its chemical resistance. The determination of types of asbestos are based on the crystalline structure. A diffraction pattern is uniquely characteristic for each type. Detection of asbestos in bulk insulation samples required special preparation of samples and step-scanning analysis. XRD scans of analyzed material were compared with standard reference powder diffraction patterns of asbestos.
Conclusions:
Bulk insulate sample was layered. Chrysotile, amosite and crocidolite was determined in separated layers. Asbestos was not detected in one of the layers.
Background: Twenty years ago Institute of Occupational Medicine in Sosnowiec put into practice an X-ray powder method (DSH) for qualitative analysis of asbestos in bulk samples. This method allows for precise determination of asbestos presence.
Purpose:
Exploring DSH method for identification of asbestos by examination of a sample of inorganic mate-rial for industrial use.
Material and Methods:
Asbestos is the most important material for technological applications due to its flexible and tensile fibers and its chemical resistance. The determination of types of asbestos are based on the crystalline structure. A diffraction pattern is uniquely characteristic for each type. Detection of asbestos in bulk insulation samples required special preparation of samples and step-scanning analysis. XRD scans of analyzed material were compared with standard reference powder diffraction patterns of asbestos.
Conclusions:
Bulk insulate sample was layered. Chrysotile, amosite and crocidolite was determined in separated layers. Asbestos was not detected in one of the layers.
REFERENCJE (15)
1.
Parrish W., Langford J.I.: Powder and related techniques: X-ray techniques. In Prince E.: Mathematical, physical and chemical tables. Springer 2006: 42-79.
2.
Lange B.A., Haartz J.C.: Determination of Microgram Quantities of Asbestos by X-ray Diffraction: Chrysotile in Thin Dust Layers of Matrix Material. Anal Chem 1979, 51(4): 520–525.
5.
PN-88/Z-04202/02. Ochrona czystości powietrza. Oznaczanie stężenia liczbowego respirabilnych włókien azbestu na stanowiskach pracy metodą mikroskopii optycznej.
6.
Rafaja D.: X-Ray scattering from Thin Films and multilayers. Mat. Sc. Forum 2004. 443-444: 65-70.
7.
Burdett G.: Investigation of the chrysotile fibres in an asbestos cement sample. Health & Safety Laboratory, Buxton 2007: 37.
8.
Perkins R.L. Harley B.W.: EPA Test method: Method for the Determination of asbestos in bulk building materials. EPA 1993.
9.
Stutzman P.E.: Guide for X-ray powder Diffraction Analysis of Portland cement and clinker. NISTIR, Gaithersburg 1996: 38.
11.
Gaweł A., Muszyński M.: Tablice do identyfikacji minerałów metodą rentgenowską. Wyd. AGH, Kraków 1992: 278.
12.
Method 9002: asbestos (bulk). In NIOSH Manual of Analitical Methods. NIOSH, Cincinnati 1989: 12.
13.
Bojarski Z., Łągiewka E.: Rentgenowska analiza strukturalna. Wyd. UŚl., Katowice 1995: 481.
14.
Plowman C., Hobson E.: The identification of asbestos by X-ray diffraction. Am. Ind. Hyg. Assoc J. 1980. 41(4): 299-304.
15.
Method 9000: Asbestos Chrysotile by XRD. In NIOSH Manual of analytical Methods. NIOSH, Cincinnati 1984: 6.
| eISSN: | 2084-6312 |
| ISSN: | 1505-7054 |
Przetwarzamy dane osobowe zbierane podczas odwiedzania serwisu. Realizacja funkcji pozyskiwania informacji o użytkownikach i ich zachowaniu odbywa się poprzez dobrowolnie wprowadzone w formularzach informacje oraz zapisywanie w urządzeniach końcowych plików cookies (tzw. ciasteczka). Dane, w tym pliki cookies, wykorzystywane są w celu realizacji usług, zapewnienia wygodnego korzystania ze strony oraz w celu monitorowania ruchu zgodnie z Polityką prywatności. Dane są także zbierane i przetwarzane przez narzędzie Google Analytics (więcej).
Możesz zmienić ustawienia cookies w swojej przeglądarce. Ograniczenie stosowania plików cookies w konfiguracji przeglądarki może wpłynąć na niektóre funkcjonalności dostępne na stronie.
Możesz zmienić ustawienia cookies w swojej przeglądarce. Ograniczenie stosowania plików cookies w konfiguracji przeglądarki może wpłynąć na niektóre funkcjonalności dostępne na stronie.
