PRACA POGLĄDOWA
Organizacja szkolnej edukacji zdrowotnej dotyczącej otyłości u dzieci
Więcej
Ukryj
1
Wydział Ochrony Zdrowia, Śląska Wyższa Szkoła Medyczna w Katowicach Kierownik jednostki: mgr inż. E. Listek
2
Zakład Ekonomiki i Zarządzania w Ochronie Zdrowia, Śląski Uniwersytet Medyczny Kierownik jednostki: dr n. hum. Tomasz Holecki
Autor do korespondencji
Joanna Woźniak-Holecka
Śląska Wyższa Szkoła Medyczna w Katowicach
ul. Mickiewicza 29
40-085 Katowice, Poland
tel. 32 207 27 00
Med Srod. 2013;16(4):64-70
SŁOWA KLUCZOWE
STRESZCZENIE
Nieprawidłowa masa ciała niesie za sobą ryzyko rozwoju licznych zaburzeń zdrowotnych, oddziałujących negatywnie na jakość i długość życia. Częstość występowania nadwagi i otyłości wśród dzieci w krajach europejskich szacuje się na 10–20%, w Polsce liczba ta sięga 18%. Walka z epidemią nadwagi i otyłości prowadzona od najmłodszych lat życia dziecka to strategia przynosząca w perspektywie długoterminowej korzyści zdrowotne dla całej populacji. Szkoła obok rodziny stanowi drugie istotn środowisko wychowawcze, na którym spoczywa obowiązek prowadzenia edukacji zdrowotnej dzieci i młodzieży. Realizacja szkolnej edukacji zdrowotnej podejmowana jest przez nauczycieli we współpracy z pozostałymi pracownikami szkoły, rodzicami oraz szeroko rozumianą społecznością lokalną. Wszechstronna edukacja zdrowotna ukierunkowana na walkę z otyłością i nadwagą powinna obejmować całą populację dzieci i młodzieży szkolnej, z uwzględnieniem grup szczególnie narażonych. Szkoła podejmująca edukację zdrowotną uczniów, mającą na celu zapobieganie występowania nieprawidłowej masy ciała powinna realizować ogólnopolskie programy profilaktyki nadwagi i otyłości oraz na bazie podstawy programowej opracowywać i realizować szkolny program edukacji zdrowotnej. W przeważającej liczbie przypadków patogeneza rozwoju
niedostateczną aktywnością fizyczną, w związku z czym szkolne programy edukacji zdrowotnej ukierunkowane na zapobieganie występowania nadwagi i otyłości powinny skupiać się na tych dwóch najważniejszych, modyfikowalnych czynnikach ryzyka nieprawidłowej masy ciała.
Abnormal body weight poses a risk of the development of various health disorders, having a negative impact on the quality and length of life. The prevalence of overweight and obesity among European children is estimated to be 10–20%. In Poland this figure reaches 18%. A war on the epidemic obesity waged from the youngest age of the child is a strategy that brings long-term health benefits for the entire population. Apart from the family, the school is the second important educational environment responsible for conducting health education activities among children and teenagers. School health educationprograms should be implementing by teachers in collaboration with other school staff, parents and the broadly
understood local community. Comprehensive health education aiming at combating obesity should cover the entire population of school children and teenagers, with special attention given to high risk groups. The school, undertaking health education activities aimed at preventing abnormal body weight, should implement nationwide programs for the prevention of obesity, and should also pursue its own health education program based on its curriculum. In most cases, development of obesity at children results from improper eating habits and insufficient physical activity, and therefore school health education programs aimed at the prevention of overweight and obesity should focus on these two most important modifiable risk factors of abnormal body weight
REFERENCJE (19)
1.
Obesity and overweight, www.who.int (dostęp: 02.07.2013).
2.
Lobstein T., Baur L., Uauy R.: Obesity in children and young people: a crisis in public health, Obes Rev 2004; 5 Suppl 1: 4–104.
3.
Informacja o wynikach kontroli realizacji zadań w zakresie zapobiegania nadwadze i otyłości u dzieci i młodzieży szkolnej Raport Najwyższej Izby Kontroli, www.nik.gov.pl (dostęp: 01.07.2013).
4.
Gaziano J.M.: Fifth phase of the epidemiologic transition, The age of obesity and inactivity, JAMA 2010; 303: 275– 276.
5.
Population-based prevention strategies for childhood obesity, Report of the WHO Forum and Technical Meeting, Geneva,15–17 December 2009, WHO Press 2010, www.who.int (dostęp: 01.07.2013).
6.
Sharma M.: Dietary Education in School-Based Childhood Obesity Prevention Programs, Adv Nutr 2011 March; 2(2): 207S-216S.
7.
Ustawa z dnia 7 września 1991 r. o systemie oświaty (Dz. U.1991 nr 95 poz. 425).
8.
Rozporządzenie Ministra Zdrowia z dnia 28 sierpnia 2009 r. w sprawie organizacji profilaktycznej opieki zdrowotnej nad dziećmi i młodzieżą (Dz.U.09.139.1133).
9.
Rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej z dnia 23 grudnia 2008 r. w sprawie podstawy programowej wychowania przedszkolnego oraz kształcenia ogólnego w poszczególnych typach szkół (Dz. U. 2009 nr 4 poz. 17). 10. Rezolucja Parlamentu Europejskiego z dnia 25 września 2008.
10.
r. w sprawie białej księgi na temat zagadnień zdrowotnych związanych z odżywianiem, nadwagą i otyłością, www.europarl. europa.eu (dostęp: 01.07.2013).
11.
Informacje o programie „Trzymaj formę”, www.trzymajforme. pl (dostęp: 02.07.2013).
12.
Informacje o programie „Mleko w szkole” oraz „Owoce w szkole”, www.arr.gov.pl (dostęp: 02.07.2013).
13.
Uchwała Nr 90/2007 Rady Ministrów z dnia 15 maja 2007 r. w sprawie Narodowego Programu Zdrowia na lata 2007 – 2015, www.mz.gov.pl (dostęp: 02.07.2013).
14.
Hanke W. (red), Plan dotyczący środowiska i zdrowia dzieci (CEHAP), wersja druga, 08.10.2009, [dokument elektroniczny].
15.
Wolny B.: Szkolna edukacja zdrowotna ukierunkowana na doskonalenie jakości życia uczniów, wyd. KUL, Lublin 2012, s. 162–179.
16.
Wyatt K.M., Lloyd J.J., Abraham Ch. i in.: The Healthy Lifestyles Programme (HeLP), a novel school-based intervention to prevent obesity in school children: study protocol for a randomised controlled trial, Trials. 2013; 14: 95.
17.
Mazur J., Małkowska-Szkutnik A. (red), Wyniki badań HBSC 2010, Raport techniczny, Warszawa 2011, [dokument elektroniczny].
18.
Zdrowie dzieci i młodzieży w Polsce w 2009 roku, Raport Głównego Urzędu Statystycznego, Kraków 2011, www.stat.gov.pl (dostęp: 03.07.2013).
19.
Mazur A., Szymanik I., Matusik P. i in.: Rola reklam i mediów w powstawaniu otyłości u dzieci i młodzieży, Endokrynologia, Otyłość i Zaburzenia Przemiany Materii, 2006, 2(1): 18–26.