PRACA ORYGINALNA
Poziom wiedzy młodzieży szkół ponadgimnazjalnych na temat narkomanii i jej profilaktyki
Więcej
Ukryj
1
Wyższa Szkoła Biznesu i Przedsiębiorczości w Ostrowcu Świętokrzyskim,
Wydział Pedagogiki i Nauk o Zdrowiu, Katedra Pielęgniarstwa,
Rektor WSBiP w Ostrowcu Św.: dr hab. n. hum. B. Zboina
Med Srod. 2012;15(4):80-89
SŁOWA KLUCZOWE
STRESZCZENIE
Wstęp:
Środki odurzające są obecne na świecie od tysięcy lat. Człowiek od pradawnych czasów próbował osiągnąć
zmiany w swojej psychice za pomocą środków psychoaktywnych. Początkowo narkotyki używane były jako element kultu religijnego, pomocne były także w urozmaicaniu spotkań towarzyskich. Z czasem zaczęto ich używać jako substancji leczniczych. Zjawisko odurzania się dzieci i młodzieży różnymi substancjami odurzającymi jest jednym z najpoważniejszych przejawów wykolejenia społecznego i na całym świecie stanowi trudny problem wychowawczy. Zjawisko narkomanii wśród młodzieży przybiera charakter groźny i ma tendencję wzrostową, zagrażającą zdrowiu i życiu. Przyczyn zażywania narkotyków jest tak wiele jak środków psychoaktywnych. Młodzi ludzie nie doceniają zdrowia, ich zdaniem choroby wiążą się z podeszłym wiekiem. Nie rozumieją konsekwencji zażywania narkotyku, jest to dla nich tylko zabawa. Celem strategii profilaktyki uzależnień jest przede wszystkim redukcja ich dostępności. Strategie profilaktyczne skoncentrowane na kosztach mają pomagać jednostkom rozwijać się i zachowywać zdrowy styl życia. Strategie skoncentrowane na środowisku powinny uwzględniać czynniki środowiskowe tj. np. czynniki prawne, ekonomiczne, rodzinne, kulturowe, polityczne, religijne.
Cel pracy:
Poznanie poziomu wiedzy młodzieży szkół ponadgimnazjalnych na temat narkomanii, jej przyczyn, skutków zdrowotnych oraz profilaktyki.
Materiał i metody:
W badaniu uczestniczyło 80 uczniów klas 1–3 szkół ponadgimanzjalnych powiatu opatowskiego. Narzędziem badawczym był kwestionariusz ankiety składający się z 21 pytań, które dotyczyły wiedzy licealistów na temat: przyczyn sięgania po narkotyki, możliwość pozyskania narkotyków w szkole, skutków zdrowotnych ich zażywania oraz profilaktyki narkotykowej prowadzonej przez nauczycieli i pedagogów szkolnych.
Wyniki:
Tylko 25% ankietowanych określiło narkomanię jako zjawisko patologii społecznej. 65% badanych stwierdziło, że w ostatnim czasie obserwuje się wzrost spożycia narkotyków. Jako przyczynę tego stanu 33% uznaje sytuacje stresowe, a 48% wpływ grupy rówieśniczej. 45% ankietowanych przyznało się do kontaktu z narkotykami, a 50% twierdzi, iż narkotyki są łatwo dostępne w szkole. Dla 52% okazjonalne zażywanie narkotyków nie jest uzależnieniem, jednak zdaniem 87% badanych narkomania wymaga leczenia. Tylko 23% ankietowanych uważa podejmowane instytucjonalnie
działania profilaktyki antynarkotykowej za skuteczne. 68% badanych podkreśliło ogromną rolę rodziców w profilaktyce
narkomanii.
Wnioski:
Uzyskane wyniki wskazują na potrzebę prowadzenia szeroko rozumianej profilaktyki narkomanii w szkołach. Celem podejmowanych działań powinno być promowanie zdrowego stylu życia, opóźnienie wieku inicjacji oraz ograniczenie dostępności do narkotyków. Ważne jest rozwijanie umiejętności, pozwalających radzić sobie z trudnymi sytuacjami stresowymi. Realizatorami działań poza rodzicami powinni być nauczyciele wspierani przez psychologów i pedagogów szkolnych a terenem tych działań, szkoła i inne miejsca w których młodzież spędza czas.
Background:
Narcotics have been present in the world for thousands of years. People have been trying to change their psyche by means of psychoactive drugs. At the very beginning drugs were used as the element of religious cult, helpful in varying social meetings. With time, they wereused as medicinal substances. The phenomenon of narcosis
among children and teenagers by means of various narcotics is one of the most serious aspects of social aberration
and it is a very difficult educational problem all over the world. Drug abuse among teenagers is becoming more and
more serious and is increasing, which puts health andlife in danger. There are as many reasons of drug abuse as
narcotics. Young people do not appreciate their health, as in their opinion illnesses are directly related to an old age.
They do not understand the consequences of drug abuse which is just a good fun for them. The aim of drug prevention
strategy is, first of all, the reduction of drugs availability. The prevention strategies concentrated on costs aim at helping the individuals to develop and keep the healthy way of life. The strategies concentrated on society should include the environmental factors, such as legal, economical, family, cultural, political and religious aspects. The aim of this work was to specify the awareness of secondary school students concerning drug abuse, its reasons, health effects and prevention.
Material and Methods:
The research was conducted among 80 students of 1–3 grade of secondary schools from Opatów province. The questionnaire was the research tool, which consisted of 21 questions concerning the students’ knowledge about the
reasons for reaching for drugs, the possibilities of getting drugs at school, the health reasons of drug abuse as well
as the drug prevention conducted by the teachers and school educationalists.
Results:
Only 25% of the students believed drug abuse to be a socially pathological phenomenon. 65% claimed that lately the increase of drug abuse could have been observed. As the reason for this, 33% give stress and 48% – the peer pressure. 45% of those questioned admitted they had already tried drugs, and 50% claimed that drugs are easily available at school. For 52% taking drugs occasionally is by no means an addiction; still according to 87% drug abuse requires medical treatment. Only 23% of the young believed that the actions undertaken by the institution concerning drug prevention are effective. 68% of the questioned stressed a huge role of parents in drug prevention.
Conclusions:
The results of the research prove the need of conducting a wide prevention campaign at schools. The aim of undertaken actions should be healthy life promotion, delaying the age of sexual initiation, as well as limiting the availability of drugs. It is important to increase the abilities allowing the young people to cope with difficult stressful situations. Teachers, apart from parents, backed up by psychologists and educationalists should carry out the above mentioned campaigns. As far as the places of the campaigns are concerned, these should be schools and other places where the young spend their free time.
REFERENCJE (19)
1.
Cekiera Cz.: Ryzyko uzależnień, Wyd. Towarzystwo Naukowe KUL, Lublin 2001.
2.
Zajączkiewicz K.: Nikotyna, alkohol, narkotyki, Wyd. Rubikon, Kraków 2001.
3.
Słowik-Gabryelska A.: Patologie społeczne, alkoholizm, narkomania, nikotynizm, Wyd. Naukowe Uniwersytetu Szczecińskiego, Szczecin 2007.
4.
Perwenis J.: Postępowanie z uzależnionymi od narkotyków, Narkomania problem opiekuńczo wychowawczy” 1998, Nr 1.
5.
Ciekiera Cz.: Psychoprofilaktyka uzależnień oraz terapia i resocjalizacja osób uzależnionych, Wyd. Towarzystwo Naukowe KUL, Lublin 1993.
6.
Olak A.: Bezpieczeństwo i zagrożenia społeczne – zarys problematyki, Wyd. Amelia, Rzeszów 2012.
7.
Pindera M.: Narkomania wśród uczniów szkół gimnazjalnych, Nauczyciel i Szkoła Nr 3-4(36-37) Mysłowice 2007; 131-135.
8.
Świderska-Kofacz J., Marcinkowski J.T., Janowska K.: Zachowania zdrowotne młodzieży gimnazjalnej i ich wybrane uwarunkowania. Cz. III. Stosowanie substancji psychoaktywnych, Pr. Hig. Epidemiol. 2008; 89 (1): 71-75.
9.
Żurowska R., Gaworska-Krzemińska A., Kowalkiewicz-Husscin E.: Wiedza uczniów na temat uzależnienia od marihuany, [W]: Krajewska-Kułak E., Szczepański M., Łukaszuk C., Lewko J. (red.): Problemy terapeutyczno-pielęgnacyjne od poczęcia do starości. AM w Białymstoku WOiOZ, Białystok 2007; 1: 177- 183.
10.
Baranowska A., Chrzanowska E., Krajewska-Kułak E., Ostapowicz Van Domme K., Jankowiak B., Rolka H.: Wiedza uczniów na temat zachowań ryzykownych dla zdrowia, [W]: Medycyna Środowiskowa - Environmental Medicine 2012, Vol. 15, No. 4 Dorota Maciąg i wsp.: Poziom wiedzy młodzieży szkół ponadgimnazjalnych na temat narkomanii i jej profilaktyki 88 Krajewska-Kułak E., Szczepański M., Łukaszuk C., Lewko J., (red.) Problemy terapeutyczno - pielęgnacyjne od poczęcia do starości. AM w Białymstoku WOiOZ, Białystok 2007; 1: 167- 176.
11.
Juszczak S., Juszczak K.: Ocena rozmiaru występowania narkomanii, alkoholizmu i środków odurzających wśród uczniów klas 4,5 i 6 szkoły podstawowej, Pielęgniarstwo Polskie 4(26); 2007; 273-278.
12.
Pospiszyl I.: Patologie społeczne, Wyd. Naukowe PWN Warszawa 2008.
13.
Sierosławski J., Zieliński A.: Dorośli warszawiacy i substancje psychoaktywne, Alkoholizm i Narkomania 1(30); 2003; 57- 72.
14.
Sierosławski J.: Substancje psychoaktywne, postawy i zachowania. Wyniki ogólnopolskiego badania ankietowego 2002.
15.
Skorupka S., Auderska H., Łempicka Z. (red.): Mały słownik Języka Polskiego, Wyd. Naukowe PWN, Warszawa 1997.
16.
Macander D.: Profilaktyka uzależnień w szkole, „Narkomania”, 2007, nr 1.
17.
Cekiera M.: Zjawisko narkomanii wśród młodzieży, Pielęgniarstwo XXI wieku, 2006, nr 3.
18.
Dziennik Ustaw Nr 4, Ustawa o z zapobieganiu narkomani z dnia 12.02.1999.
19.
Marcysiak M., Diabelec M., Zagroba M., Marcysiak M., Ostrowska B., Wiśniewska E., Skotnicka-Klonowicz G.: Wiedza uczniów na temat skutków uzależnienia od marihuany., Problemy Pielęgniarstwa 2010; 18 (2): 191-197.