PRACA ORYGINALNA
Pylenie wtórne z hałd i terenów poprzemysłowych jako istotne źródło narażenia mieszkańców Górnego Śląska na metale ciężkie
1
Śląski Uniwersytet Medyczny w Katowicach, Wydział Zdrowia Publicznego w Bytomiu, Katedra Zdrowia Środowiskowego, Zakład Środowiskowych Czynników Ryzyka Zdrowia; Kierownik Zakładu: dr n. biol. G. Dziubanek
Autor do korespondencji
Monika Rusin
Zakład Środowiskowych Czynników Ryzyka Zdrowia ul. Piekarska 18, 41-902 Bytom tel. 32 397-65-29
Zakład Środowiskowych Czynników Ryzyka Zdrowia ul. Piekarska 18, 41-902 Bytom tel. 32 397-65-29
Med Srod. 2018;21(2):15-21
SŁOWA KLUCZOWE
STRESZCZENIE
Wstęp:
Degradacja terenów poprzemysłowych jest jednym z głównych problemów ekologicznych. Wysoka zawartość metali ciężkich w glebach na tych terenach stanowi poważne zagrożenia dla zdrowia mieszkańców okolicznych osiedli. Celem pracy jest ocena narażenia na metale ciężkie drogą pozażywieniową najmłodszej populacji mieszkańców wybranych miast Górnego Śląska.
Materiał i metody:
Z obszaru Górnego Śląska pobrano 52 próbki gleby pochodzącej z terenów poprzemysłowych oraz hałd pokopalnianych, w tym z obszaru przeznaczonego do przeprowadzenia zabiegów rekultywacyjnych i rewitalizacyjnych (Ruda Śląska), a także z obszaru już poddanego tym zabiegom (Olkusz). Po oczyszczeniu, wysuszeniu i naważeniu próbek, przeprowadzono proces mineralizacji, a następnie oznaczono stężenie metali ciężkich (Cd, Pb i Zn) metodą emisyjnej spektrometrii atomowej z plazmą wzbudzoną indukcyjnie ICP-OES. Oceny narażenia dzieci na metale ciężkie drogą pozażywieniową dokonano na podstawie wytycznych US EPA, dotyczących metod obliczania wielkości dawek pobraną tą drogą, w zależności od wieku, masy ciała dziecka i czasu narażenia.
Wyniki:
Największe przekroczenia wartości dopuszczalnych metali ciężkich w glebie zostały odnotowane w próbkach pobranych z terenu poprzemysłowego w Olkuszu, na którym obecnie usytuowany jest skatepark. Dla większości analizowanych przykładów, potencjalna dawka metalu ciężkiego (LADD) stanowiła wielokrotność tolerowanego tygodniowego spożycia (TWI) w przypadku kadmu lub dawki wyznaczającej (BMDL) w przypadku ołowiu.
Wnioski:
Analiza stężenia metali ciężkich w pobranych próbkach gleby wykazało wielokrotne przekroczenie wartości dopuszczalnych w przypadku gleb pochodzących zarówno z terenu hałd pokopalnianych, jak i terenu rekreacyjnego. Narażenie pozażywieniowe dzieci i młodzieży na tak wysokie stężenia metali ciężkich stanowi istotne ryzyko dla ich zdrowia
Degradacja terenów poprzemysłowych jest jednym z głównych problemów ekologicznych. Wysoka zawartość metali ciężkich w glebach na tych terenach stanowi poważne zagrożenia dla zdrowia mieszkańców okolicznych osiedli. Celem pracy jest ocena narażenia na metale ciężkie drogą pozażywieniową najmłodszej populacji mieszkańców wybranych miast Górnego Śląska.
Materiał i metody:
Z obszaru Górnego Śląska pobrano 52 próbki gleby pochodzącej z terenów poprzemysłowych oraz hałd pokopalnianych, w tym z obszaru przeznaczonego do przeprowadzenia zabiegów rekultywacyjnych i rewitalizacyjnych (Ruda Śląska), a także z obszaru już poddanego tym zabiegom (Olkusz). Po oczyszczeniu, wysuszeniu i naważeniu próbek, przeprowadzono proces mineralizacji, a następnie oznaczono stężenie metali ciężkich (Cd, Pb i Zn) metodą emisyjnej spektrometrii atomowej z plazmą wzbudzoną indukcyjnie ICP-OES. Oceny narażenia dzieci na metale ciężkie drogą pozażywieniową dokonano na podstawie wytycznych US EPA, dotyczących metod obliczania wielkości dawek pobraną tą drogą, w zależności od wieku, masy ciała dziecka i czasu narażenia.
Wyniki:
Największe przekroczenia wartości dopuszczalnych metali ciężkich w glebie zostały odnotowane w próbkach pobranych z terenu poprzemysłowego w Olkuszu, na którym obecnie usytuowany jest skatepark. Dla większości analizowanych przykładów, potencjalna dawka metalu ciężkiego (LADD) stanowiła wielokrotność tolerowanego tygodniowego spożycia (TWI) w przypadku kadmu lub dawki wyznaczającej (BMDL) w przypadku ołowiu.
Wnioski:
Analiza stężenia metali ciężkich w pobranych próbkach gleby wykazało wielokrotne przekroczenie wartości dopuszczalnych w przypadku gleb pochodzących zarówno z terenu hałd pokopalnianych, jak i terenu rekreacyjnego. Narażenie pozażywieniowe dzieci i młodzieży na tak wysokie stężenia metali ciężkich stanowi istotne ryzyko dla ich zdrowia
Introduction:
Introduction. The degradation of post-industrial areas is one of the main ecological problems. The high content of heavy metals in soils in these areas is a serious threat to the health of residents of nearby settlements. The aim of the work is to assess the non-dietary ingestion exposure to heavy metals of the youngest population in selected cities of Upper Silesia.
Material and Methods:
52 soil samples were collected from post-industrial areas and post-mining heaps, including the area intended for reclamation and revitalization operations (Ruda Śląska), as well as the area already subjected to these operations (Olkusz). After the samples were cleaned, dried, and weighed, the mineralization process was carried out, and the concentration of heavy metals (Cd, Pb and Zn) was determined by atomic emission spectrometry with inductively induced plasma (ICPOES). The assessment of non-dietary exposure of children to heavy metals was made on the basis of the US EPA guidelines on the methods of calculating the dose, depending on the age, weight of the child, and the duration of exposurez
Results:
The largest exceedances of tolerable levels of heavy metals in the soil have been recorded in samples taken from the post-industrial area in Olkusz, wherea skatepark is currently located. For most of the examples analyzed, the potential heavy metal dose (LADD) was a multiple of tolerable weekly intake (TWI) for cadmium or a desirable dose (BMDL) for lead.
Conclusions:
The analysis of the concentration of heavy metals in the collected soil samples showed that the tolerable values were multiply exceeded for soils originating from both the post-mining heaps and the recreational area. Exposure of children and adolescents to such high levels of heavy metals is a significant risk to their health.
Introduction. The degradation of post-industrial areas is one of the main ecological problems. The high content of heavy metals in soils in these areas is a serious threat to the health of residents of nearby settlements. The aim of the work is to assess the non-dietary ingestion exposure to heavy metals of the youngest population in selected cities of Upper Silesia.
Material and Methods:
52 soil samples were collected from post-industrial areas and post-mining heaps, including the area intended for reclamation and revitalization operations (Ruda Śląska), as well as the area already subjected to these operations (Olkusz). After the samples were cleaned, dried, and weighed, the mineralization process was carried out, and the concentration of heavy metals (Cd, Pb and Zn) was determined by atomic emission spectrometry with inductively induced plasma (ICPOES). The assessment of non-dietary exposure of children to heavy metals was made on the basis of the US EPA guidelines on the methods of calculating the dose, depending on the age, weight of the child, and the duration of exposurez
Results:
The largest exceedances of tolerable levels of heavy metals in the soil have been recorded in samples taken from the post-industrial area in Olkusz, wherea skatepark is currently located. For most of the examples analyzed, the potential heavy metal dose (LADD) was a multiple of tolerable weekly intake (TWI) for cadmium or a desirable dose (BMDL) for lead.
Conclusions:
The analysis of the concentration of heavy metals in the collected soil samples showed that the tolerable values were multiply exceeded for soils originating from both the post-mining heaps and the recreational area. Exposure of children and adolescents to such high levels of heavy metals is a significant risk to their health.
REFERENCJE (14)
3.
Hycnar J.J., Mikołajczyk B., Kadlec D.: Doświadczenia i możliwości eliminowania ujemnego oddziaływania składowanych materiałów sypkich i odpadów na środowisko. Piece Przemysłowe & Kotły 2017; 1: 6-11.
4.
Nieć J., Baranowska R., Dziubanek G., Rogala D.: Narażenie środowiskowe dzieci na metale ciężkie zawarte w glebach z placów zabaw, boisk, piaskownic i terenów przedszkoli z obszaru Górnego Śląska. J Ecol Health 2013; 17(2): 55-62.
5.
Lis A.: Struktura przestrzenna i społeczna terenów rekreacyjnych w osiedlach mieszkaniowych Wrocławia z lat 70.-80. ubiegłego stulecia. Wydawnictwo Uniwersytetu Przyrodniczego we Wrocławiu, Wrocław 2011.
7.
U.S. EPA. Exposure Factors Handbook. Chapter 4 – Non-Dietary Ingestion Factors. Waszyngton 2011.
8.
Nieć J.: Analiza warunków środowiskowego narażenia dzieci w wieku przedszkolnym na metale ciężkie. Rozprawa doktorska na stopień doktora nauk medycznych. Śląski Uniwersytet Medyczny w Katowicach, Katowice 2015.
9.
Rozporządzenie Ministra Środowiska z dnia 1 września 2016 r. w sprawie prowadzenia oceny zanieczyszczenia powierzchni ziemi. Dz.U. 2016 poz. 1395.
10.
Ustawa z dnia 5 grudnia 2008 r. o zapobieganiu i zwalczaniu zakażeń i chorób zakaźnych u ludzi. Dz.U. 2008 nr 234 poz. 1570.
11.
Turek A.: Rewitalizacja obszarów poprzemysłowych na cele mieszkaniowe. Problemy Rozwoju Miast 2013; 10(1): 71-86.
12.
Dzikowska A., Medwecka M., Krzemińska A., Zaręba A.: Rozwój terenów przemysłowych i ich wpływ na strukturę miejską Wałbrzycha w XX wieku. Problemy Ekologii Krajobrazu 2012; T. XXVI: 203-212.
13.
Fruzińska R.: Właściwości fizyczno-chemiczne gleb terenu przemysłu metalowego. Zeszyty Naukowe Uniwersytetu Zielonogórskiego Nr 138. Inżynieria Środowiska – 18. Zielona Góra 2010, 146-157.
14.
Karczewska A., Kabala C.: Gleby zanieczyszczone metalami ciężkimi i arsenem na Dolnym Śląsku – potrzeby i metody rekultywacji. Zeszyty Naukowe Uniwersytetu Przyrodniczego we Wrocławiu. Rolnictwo Nr 576. Wrocław 2010.
Udostępnij
ARTYKUŁ POWIĄZANY
| eISSN: | 2084-6312 |
| ISSN: | 1505-7054 |
Przetwarzamy dane osobowe zbierane podczas odwiedzania serwisu. Realizacja funkcji pozyskiwania informacji o użytkownikach i ich zachowaniu odbywa się poprzez dobrowolnie wprowadzone w formularzach informacje oraz zapisywanie w urządzeniach końcowych plików cookies (tzw. ciasteczka). Dane, w tym pliki cookies, wykorzystywane są w celu realizacji usług, zapewnienia wygodnego korzystania ze strony oraz w celu monitorowania ruchu zgodnie z Polityką prywatności. Dane są także zbierane i przetwarzane przez narzędzie Google Analytics (więcej).
Możesz zmienić ustawienia cookies w swojej przeglądarce. Ograniczenie stosowania plików cookies w konfiguracji przeglądarki może wpłynąć na niektóre funkcjonalności dostępne na stronie.
Możesz zmienić ustawienia cookies w swojej przeglądarce. Ograniczenie stosowania plików cookies w konfiguracji przeglądarki może wpłynąć na niektóre funkcjonalności dostępne na stronie.
