PRACA ORYGINALNA
Sezonowa zmienność stężenia pyłu zawieszonego oraz jakości powietrza
na terenie miasta Sosnowiec
1
Instytut Medycyny Pracy i Zdrowia Środowiskowego w Sosnowcu, Zakład Szkodliwości Biologicznych i Immunoalergologii,
Kierownik Zakładu: dr n. med. Piotr Z. Brewczyński
Autor do korespondencji
Jolanta Cembrzyńska
Zakład Szkodliwości Biologicznych i Immunoalergologii Instytut Medycyny Pracy i Zdrowia Środowiskowego ul. Kościelna 13, 41-200 Sosnowiec tel. 32 6341243; fax. 32 266 11 24
Zakład Szkodliwości Biologicznych i Immunoalergologii Instytut Medycyny Pracy i Zdrowia Środowiskowego ul. Kościelna 13, 41-200 Sosnowiec tel. 32 6341243; fax. 32 266 11 24
Med Srod. 2015;18(4):27-35
SŁOWA KLUCZOWE
STRESZCZENIE
Wstęp:
Narażenie populacji na ponadnormatywne stężenia pyłu zawieszonego jest istotnym czynnikiem kształtującym zdrowie publiczne na terenach zurbanizowanych zarówno w Polsce, jak i Europie. W większości przypadków, przekroczenia norm jakości powietrza odnoszą się do okresu zimowego, w którym notuje się ich największą częstość. Jak wskazują wyniki licznych badań, z ekspozycją środowiskową na podwyższone stężenia pyłu zawieszonego wiąże się nasilenie negatywnych skutków zdrowotnych. Narażenie człowieka, zwłaszcza na cząstki drobne (o średnicy aerodynamicznej mniejszej niż 2,5 µm), zwiększa ryzyko rozwoju chorób układu krążenia i układu oddechowego, w powiązaniu ze wzrostem hospitalizacji oraz obniżeniem średniej długości życia. Badania epidemiologiczne wykazały ponadto, że zanieczyszczenie powietrza tym czynnikiem zwiększa ryzyko zachorowania na raka płuc. Z tego powodu w 2013 roku Międzynarodowa Agencja Badań nad Rakiem (IARC) zaklasyfikowała pył zawieszony jako czynnik rakotwórczy dla ludzi (Grupa 1).
Materiał i metody:
Celem badań było określenie stopnia zanieczyszczenia powietrza pyłem zawieszonym (PM10, PM2,5) w sezonie zimowym i letnim 2013 roku, w odniesieniu do standardów jakości powietrza ustalonych ze względu na ochronę zdrowia ludzi. Ponadto przeprowadzono klasyfikację stanu aerosanitarnego powietrza w oparciu o zmodyfikowany indeks jakości powietrza, stosowany w województwie śląskim, do informowania społeczeństwa o wskaźniku narażenia oraz możliwości wystąpienia potencjalnych skutków zdrowotnych związanych z różnym poziomem zanieczyszczeń.
Wyniki:
Istotnie wyższe statystycznie (p<0,05) stężenia pyłu zawieszonego PM10 oraz PM2,5 wystąpiły w sezonie zimowym. Średnie stężenie pyłu PM10 wyniosło 62 µg/m3 i było dwukrotnie wyższe niż w sezonie letnim. Średnie stężenie pyłu PM2,5 wyniosło 52µg/m3 i ponad dwukrotnie przekraczało wartości stężeń uzyskane w okresie letnim. W przeważającej części sezonu zimowego dominował ponadto „wysoki wskaźnik”, świadczący o złej jakości powietrza na terenie miasta.
Narażenie populacji na ponadnormatywne stężenia pyłu zawieszonego jest istotnym czynnikiem kształtującym zdrowie publiczne na terenach zurbanizowanych zarówno w Polsce, jak i Europie. W większości przypadków, przekroczenia norm jakości powietrza odnoszą się do okresu zimowego, w którym notuje się ich największą częstość. Jak wskazują wyniki licznych badań, z ekspozycją środowiskową na podwyższone stężenia pyłu zawieszonego wiąże się nasilenie negatywnych skutków zdrowotnych. Narażenie człowieka, zwłaszcza na cząstki drobne (o średnicy aerodynamicznej mniejszej niż 2,5 µm), zwiększa ryzyko rozwoju chorób układu krążenia i układu oddechowego, w powiązaniu ze wzrostem hospitalizacji oraz obniżeniem średniej długości życia. Badania epidemiologiczne wykazały ponadto, że zanieczyszczenie powietrza tym czynnikiem zwiększa ryzyko zachorowania na raka płuc. Z tego powodu w 2013 roku Międzynarodowa Agencja Badań nad Rakiem (IARC) zaklasyfikowała pył zawieszony jako czynnik rakotwórczy dla ludzi (Grupa 1).
Materiał i metody:
Celem badań było określenie stopnia zanieczyszczenia powietrza pyłem zawieszonym (PM10, PM2,5) w sezonie zimowym i letnim 2013 roku, w odniesieniu do standardów jakości powietrza ustalonych ze względu na ochronę zdrowia ludzi. Ponadto przeprowadzono klasyfikację stanu aerosanitarnego powietrza w oparciu o zmodyfikowany indeks jakości powietrza, stosowany w województwie śląskim, do informowania społeczeństwa o wskaźniku narażenia oraz możliwości wystąpienia potencjalnych skutków zdrowotnych związanych z różnym poziomem zanieczyszczeń.
Wyniki:
Istotnie wyższe statystycznie (p<0,05) stężenia pyłu zawieszonego PM10 oraz PM2,5 wystąpiły w sezonie zimowym. Średnie stężenie pyłu PM10 wyniosło 62 µg/m3 i było dwukrotnie wyższe niż w sezonie letnim. Średnie stężenie pyłu PM2,5 wyniosło 52µg/m3 i ponad dwukrotnie przekraczało wartości stężeń uzyskane w okresie letnim. W przeważającej części sezonu zimowego dominował ponadto „wysoki wskaźnik”, świadczący o złej jakości powietrza na terenie miasta.
Introduction:
Exposing the population to more than standard concentration of particulate matter (PM) is a crucial factor shaping the public health on urbanized areas both in Europe and Poland. In most cases, exceeded air quality standards relate to the winter period, in which there has been the greatest amount. Many studies have indicated, that exposure to PM can cause adverse health effects. Human exposure especially to fine particles (with an aerodynamic diameter less than 2.5 µm), causes risk of cardiovascular and respiratory diseases, due to daily mortality and hospital admissions. Various types of epidemiological studies have indicated, that ambient air pollution is responsible for increasing risk of lung cancer. For this reason, in 2013 The International Agency for Research on Cancer (IARC) classified outdoor air pollution and particulate matter as carcinogenic to humans (Group 1).
Aim of the study:
The purpose of the study was assessment of air pollution (PM10, PM2,5) in the winter and summer season 2013, in relation to limit values specified to protect human health. In addition, was performed a classification of air quality conditions according to the categories of modified air quality index, used in the Silesian Providence, to inform the public about the rate of exposure and the possibility of appearing of potential health effects associated with different levels of air pollution.
Results:
Statistically significant (p<0.05) higher concentration of PM10 and PM2,5 occurred in the winter season. The average concentration of PM10 was 62 µg/m3 and was twice higher than in the summer season. The mean concentration of PM2,5 was 52 µg/m3 and more than twice exceeded the concentration values obtained during the summer months. For the most part of the winter season (50-70% days) dominated „high index”, provides poor air quality on area city.
Exposing the population to more than standard concentration of particulate matter (PM) is a crucial factor shaping the public health on urbanized areas both in Europe and Poland. In most cases, exceeded air quality standards relate to the winter period, in which there has been the greatest amount. Many studies have indicated, that exposure to PM can cause adverse health effects. Human exposure especially to fine particles (with an aerodynamic diameter less than 2.5 µm), causes risk of cardiovascular and respiratory diseases, due to daily mortality and hospital admissions. Various types of epidemiological studies have indicated, that ambient air pollution is responsible for increasing risk of lung cancer. For this reason, in 2013 The International Agency for Research on Cancer (IARC) classified outdoor air pollution and particulate matter as carcinogenic to humans (Group 1).
Aim of the study:
The purpose of the study was assessment of air pollution (PM10, PM2,5) in the winter and summer season 2013, in relation to limit values specified to protect human health. In addition, was performed a classification of air quality conditions according to the categories of modified air quality index, used in the Silesian Providence, to inform the public about the rate of exposure and the possibility of appearing of potential health effects associated with different levels of air pollution.
Results:
Statistically significant (p<0.05) higher concentration of PM10 and PM2,5 occurred in the winter season. The average concentration of PM10 was 62 µg/m3 and was twice higher than in the summer season. The mean concentration of PM2,5 was 52 µg/m3 and more than twice exceeded the concentration values obtained during the summer months. For the most part of the winter season (50-70% days) dominated „high index”, provides poor air quality on area city.
REFERENCJE (36)
1.
EEA: European Union Emission Inventory Report 1990-2013 under the UNECE Convention on Long-range Trans-boundary Air Pollution (LRTAP). European Environmental Agency Technical Raport, Copenhagen 2015.
3.
EEA Signals: Every breath we take. Improving air quality in Europe. European Environment Agency. Copenhagen, 2013.
4.
Komisja Europejska: Miasta przyszłości-Wyzwania, wizje, perspektywy. Dyrekcja Generalna ds. Polityki Regionalnej, Luksemburg 2011.
5.
EEA: Air quality in Europe – 2013 report. European Environment Agency Report 9/2012, Copenhagen, 2013.
6.
WHO: Health Effects of Particulate Matter. Policy implications for countries in eastern Europe, Caucasus and central Asia. WHO Regional Office for Europe, Copenhagen 2013.
7.
Kim Ki-H., Kabir E., Kabir S.: A review on the human health impact of airborne particulate matter. Environment International 2015; 74: 136 -143.
8.
Katsouyanni K., Samet J.M.: Air Pollution and Health: A European and North American Approach (APHENA). HEI Research Report 142. Health Effects Institute, Boston. 120 s.
9.
EEA: Air quality in Europe-2014 report. European Environment Agency Report 5/2014, Copenhagen, 2014.
10.
WHO: Health risks of particulate matter from long-range transboundary air pollution. Copenhagen 2006.
11.
Pope, C.A., Burnett, R.T., Thun M.J., et al: Lung Cancer, Cardiopulmonary Mortality, and Long-Tern Exposure to Fine Particulate Air Pollution. JAMA, 287, 1132-1141.
12.
Loomis D., Grosse Y., Lauby-Secretan B., et al.: The carcinogenicity of outdoor air pollution. Lancet Oncology 2013; 14: 1262-1263.
13.
Dyrektywa Parlamentu Europejskiego i Rady 2008/50/WE z dnia 21 maja 2008 r. w sprawie jakości powietrza i czystszego powietrza dla Europy. Dziennik Urzędowy Unii Europejskiej L152/1.
14.
Shooter, D., Brimblecombe, P.: Air quality indexing. International Journal of Environmental Pollution 2009; 36: 305-323.
15.
Rozporządzenie Ministra Środowiska z dnia 24 sierpnia 2012 r. w sprawie poziomów niektórych substancji w powietrzu (Dz. U. 2012.1031).
16.
Kondracki J.: Geografia regionalna Polski. Wydanie III uzupełnione. Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa 2013.
19.
Wspólne stanowisko przyjęte przez Radę 25 czerwca 2007 roku w celu przyjęcia dyrektywy Parlamentu Europejskiego i Rady w sprawie jakości powietrza i czystszego powietrza dla Europy. Dokument z posiedzenia Komisji Parlamentu Europejskiego. Rada Unii Europejskiej, Luksemburg 2007.
20.
PN-EN 12341:2014-07: Powietrze atmosferyczne – Standardowa grawimetryczna metoda pomiarowa do określania stężeń masowych frakcji PM10 lub PM2.5 pyłu zawieszonego.
21.
Van den Elshout S., Bertelds H., Leger K.: CityAir II, Common Information to European Air. CAQI Air quality index Comparing Urban Air Quality across Borders – 2012. European Union. European Regional Development Fund Regional Initiative Project, Schiedam 2008.
22.
System Prognoz Jakości Powietrza w strefach i aglomeracjach województwa śląskiego, http://spjp.katowice.pios.gov.... (dostęp: 25-30.03.2015).
23.
EPA: Air Quality Index. A Guide to Air Quality and Your Health. U.S. Environmental Protection Agency Office of Air Quality Planning and Standards Outreach and Information Division, 2014.
24.
Cembrzyńska J., Krakowiak E., Brewczyński P. Z.: Zanieczyszczenie powietrza pyłem zawieszonym PM10 oraz PM2.5 w warunkach silnej antropopresji na przykładzie miasta Sosnowiec. Medycyna Środowiskowa – Environmental Medicine 2012; 15: 31-38.
26.
Hławiczka S., Kubica K., Zielonka U.: Właściwości emisji pyłu i metali ciężkich w procesie spalania węgla w paleniskach domowych. Archiwum Ochrony Środowiska 2001; 2: 29-45.
27.
Widawski A.: The influence of atmospheric circulation on the air pollution concentration and temperature inversion in Sosnowiec. Case study. Environmental & Socio-Economic Studies 2015; 3: 30-40.
28.
Ośródka L., Krajny E., Klejnowski K. i wsp.: Indeks jakości powietrza jako miara zanieczyszczenia powietrza w Polsce. Nauka Przyroda Technologie 2011; 5: 1-11.
29.
Van den Elshout S., Molenaar R., Wester B.: Comparing urban air quality in Europe in real time. A review of existing air quality indices and the proposal of a common alternative. Environment International 2008; 34: 720-726.
30.
Kyrkilis, G., Chaloulakou, A., Kassomenos, P.A.: Development of an aggregate Air Quality Index for an urban Mediterranean agglomeration: Relation to potential health effects. Environment International; 33: 670-676.
31.
Pope C.A. III, Burnett R.T., Thurston G.D., et.al.: Cardiovascular mortality and long -term exposure to particulate air pollution: epidemiological evidence of general pathophysiological pathways of disease. Circulation 2004; 109:71-77.
32.
Kowalska M., Skrzypek M., Danso F. et al: Relative risk of total and cardiovascular mortality in the eldery as related to short-term increases of PM2.5 concentrations in ambient air. Polish Journal of Environmental Studies, 2012; 21: 1279-1285.
33.
Kowalski M., Kowalska K., Kowalska M.: Health benefits related to the reduction of PM concentration in ambient air, Silesian Voivodeship, Poland. Int J Occup Med Environ Health (w druku), http://dx.doi.org/10.13075/ijo....
34.
Kowalska M., Skrzypek M.: Environmental burden of disease (EBD) and the possibility of using the method for estimating health effects related to PM2.5 exposure. Hygeia Public Health 2014; 49: 33-38.
35.
Lim S., Vos T., Flaxman A., et al: A comparative risk assessment of burden of disease and injury attributable to 67 risk factors and risk factor clusters in 21 regions, 1990–2010: a systematic analysis for the Global Burden of Disease Study 2010. The Lancet 2012; 380: 2224-2260.
36.
Institute for Health Metrics and Evaluation (IHME). GBD Heatmap. University of Washington, Seattle, http://www.healthdata.org/pola... (dostęp: 25.09.2015).
Udostępnij
ARTYKUŁ POWIĄZANY
| eISSN: | 2084-6312 |
| ISSN: | 1505-7054 |
Przetwarzamy dane osobowe zbierane podczas odwiedzania serwisu. Realizacja funkcji pozyskiwania informacji o użytkownikach i ich zachowaniu odbywa się poprzez dobrowolnie wprowadzone w formularzach informacje oraz zapisywanie w urządzeniach końcowych plików cookies (tzw. ciasteczka). Dane, w tym pliki cookies, wykorzystywane są w celu realizacji usług, zapewnienia wygodnego korzystania ze strony oraz w celu monitorowania ruchu zgodnie z Polityką prywatności. Dane są także zbierane i przetwarzane przez narzędzie Google Analytics (więcej).
Możesz zmienić ustawienia cookies w swojej przeglądarce. Ograniczenie stosowania plików cookies w konfiguracji przeglądarki może wpłynąć na niektóre funkcjonalności dostępne na stronie.
Możesz zmienić ustawienia cookies w swojej przeglądarce. Ograniczenie stosowania plików cookies w konfiguracji przeglądarki może wpłynąć na niektóre funkcjonalności dostępne na stronie.
