LETTER TO EDITORS
Stress as an environmnetal risk factor for autoimmune diseases
1
Department of Hygiene, Wroclaw Medical University,
Wrocław. Head: prof. dr hab. n. med. Krystyna Pawlas
2
Clinic of Rheumatology and Internal Medicine,
Jan Mikulicz-Radecki University Hospital, Wrocław
3
Institute of Occupational Medicine and Environmental
Health, Sosnowiec
Corresponding author
Anna Kawalec
Katedra i Zakład Higieny Uniwersytetu Medycznego we Wrocławiu ul. Mikulicza-Radeckiego 7 50-345 Wrocław tel. +48 71-784-01-05 fax +48 71-784-15-03
Katedra i Zakład Higieny Uniwersytetu Medycznego we Wrocławiu ul. Mikulicza-Radeckiego 7 50-345 Wrocław tel. +48 71-784-01-05 fax +48 71-784-15-03
Med Srod. 2017;20(3):7-11
KEYWORDS
ABSTRACT
Stres jest uważany zarówno za czynnik spustowy dla chorób autoimmunologicznych jak i przyczyniający się do ich zaostrzenia. Stres emocjonalny, występujący przed pojawieniem się choroby, zgłasza nawet do 80% pacjentów cierpiących na choroby z autoagresji. Znaczący wzrost zachorowalności na choroby autoimmunologiczne oraz rosnąca liczba czynników stresogennych w naszymcodziennym życiu, w tym w środowisku pracy, stawia pytanie o związek pomiędzy stresem psychicznym a chorobami autoimmunologicznymi. Dlatego też celem artykułu jest naświetlenie możliwej roli stresu w rozwoju i zaostrzeniach chorób autoimmunologicznych. Scharakteryzowano potencjalne mechanizmy, za pomocą których stres może oddziaływać na autoimmunizację. W szczególności skupiono się na chorobach reumatologicznych, zaburzeniach endokrynologicznych, stwardnieniu rozsianym oraz łuszczycy. Dodatkowo podkreślono rolę stresu pourazowego jak i możliwych związków pomiędzy stresem w środowisku pracy a rozwojem chorób autoimmunologicznych wśród pracowników.
REFERENCES (22)
1.
Lerner A., Jeremias P., Matthias T.: The world incidence and prevalence of autoimmune diseases is increasing. Int J Celiac Dis 2015; 3(4): 151–155.
3.
Stojanovich L., Marisavljevich D.: Stress as a trigger of autoimmune disease. Autoimmunity Reviews 2008; 7: 209–213.
4.
Dube S.R., Fairweather D.L., Pearson WS et al.: Cumulative Childhood Stress and Autoimmune Diseases in Adults. Psychosom Med 2009; 71(2): 243–250.
5.
Porcelli B., Pozza A., Bizzaro N. et al.: Association between stressful life events and autoimmune diseases: A systematic review and meta-analysis of retrospective case – control studies. Autoimmunity Reviews 2016; 15(4): 325-334.
6.
Elenkov I.J., Chrousos G.: Stress Hormones, Proinflammatory and Antiinflammatory Cytokines, and Autoimmunity. AnnNY Acad Sci 2002; 966: 290–303.
7.
Fujii H., Shao L., Colmegna I. et al.: Telomerase insufficiency in rheumatoid arthritis. Proc Natl Acad Sci USA 2009; 106(11): 4360–4365.
8.
McCray C.J., Agarwal S.K.: Stress and autoimmunity. Immunol Allergy Clin North Am 2011; 31(1): 1-18.
9.
Linn M.W., Linn B.S., Skyler J.S. et al.: Stress and immune function in diabetes mellitus. Clin Immunol Immunopathol 1983; 27(2): 223-233.
10.
Hägglöf B., Blom L., Dahlquist G. et al.: The Swedish childhood diabetes study: indications of severe psychological stress as a risk factor for type 1 (insulin-dependent) diabetes mellitus in childhood. Diabetologia 1991, 34(8): 579-583.
11.
Nygren M., Ludvigsson J., Carstensen J. et al.: Family psychological stress early in life and development of type 1 diabetes: the ABIS prospective study. Diabetes Res Clin Pract 2013; 100(2): 257-264.
12.
Effraimidis G., Tijssen J.G.P., Brosschot J.F. et al.: Involvement of stress in the pathogenesis of autoimmune thyroid disease: A prospective study. Psychoneuroendocrinology 2012; 37: 1191-1198.
13.
Prummel M.F.: Stress is not associated with thyroid peroxidase autoantibodies in euthyroid women. Brain Behav Immun 2005;19: 203–206.
14.
Mohr D.C., Hart S.L., Julian L. et al.: Association between stressful life events and exacerbation in multiple sclerosis: a meta-analysis. BMJ 2004; 328: 731-736.
15.
Mitsonis C.I., Potagas C., Zervas I., Sfagos K. The effects of stressful life events on the course of multiple sclerosis. Rev Int J Neurosci 2009; 119: 315–335.
16.
Devrimci Ozguven H., Kundakci N., Kumbasar H. et al.: The depression, anxiety, life satisfaction and affective expression levels in psoriasis patients. J Eur Acad Dermatol Venereol 2000; 14(4): 267-271.
17.
O’Donovan A., Cohen B.E., Seal K.H. et al.: Elevated Risk for Autoimmune Disorders in Iraq and Afghanistan Veterans with Posttraumatic Stress Disorder. Biol Psychiatry 2015; 77(4): 365-374.
18.
Boscolo P., Youinou P., Theoharides T. C.: Environmental and occupational stress and autoimmunity. Autoimmunity reviews 2008; 7(4): 340-343.
19.
Hedström A.K., Ĺkerstedt T., Olsson T. et al.: Shift work influences multiple sclerosis risk. Multiple Sclerosis Journal 2015; 21(9): 1195-1199.
20.
Magrini A., Pietroiusti A., Coppeta L. et al.: Shift work and autoimmune thyroid disorders. Int J Immunpoath Ph 2005; 19(4): 31-36.
21.
Cooper G.S., Parks C.G., Treadwell E.L. Et al.: Occupational risk factors for the development of systemic lupus erythematosus. J Rheumatol 2004; 31(10): 1928-1933.
22.
Boscolo P.: Effects of occupational stress and job insecurity on the immune response. G Ital Med Lav Ergon 2009; 31(3): 277-280.
| eISSN: | 2084-6312 |
| ISSN: | 1505-7054 |
We process personal data collected when visiting the website. The function of obtaining information about users and their behavior is carried out by voluntarily entered information in forms and saving cookies in end devices. Data, including cookies, are used to provide services, improve the user experience and to analyze the traffic in accordance with the Privacy policy. Data are also collected and processed by Google Analytics tool (more).
You can change cookies settings in your browser. Restricted use of cookies in the browser configuration may affect some functionalities of the website.
You can change cookies settings in your browser. Restricted use of cookies in the browser configuration may affect some functionalities of the website.
