PL EN
VARIA
Wpływ popkultury na kształtowanie temperamentu choleryka na przykładzie substancji psychoaktywnych
 
Więcej
Ukryj
1
Katedra Historii Medycyny Collegium Medicum Uniwersytetu Jagiellońskiego, Polska
 
2
Koło Naukowe Humanistyki Medycznej Collegium Medicum Uniwersytetu Jagiellońskiego, Polska
 
 
Autor do korespondencji
Jerzy Aleksander Król   

Katedra Historii Medycyny Collegium Medicum Uniwersytetu Jagiellońskiego
 
 
Med Srod. 2022;25(3-4):54-58
 
SŁOWA KLUCZOWE
DZIEDZINY
STRESZCZENIE
Od czasów starożytnych starano się sklasyfikować system zachowań, odczuwania emocji i postrzegania świata przez ludzi, wyodrębniając ich pewne, ściśle zdefiniowane rodzaje. Klasycznie wyróżniono cztery typy temperamentu, które miały służyć usystematyzowaniu usposobienia większości osób. Podział ten wedle ówczesnej wiedzy ściśle wiązał się z fizjologią i balansem (eukrazją) między głównymi humorami, czyli płynami bytującymi w ludzkim organizmie. Temperament choleryczny, cechujący się nadpobudliwością, zapalczywością i porywczością, w odpowiednich warunkach mógł prowadzić do aktów agresji. Miał on być powodowany przez nadmiar żółci w ustroju. Obecnie uważa się, iż nie można precyzyjnie przyporządkować ludzi do dokładnie jednego typu temperamentu, skłaniając się ku twierdzeniu, iż dana jednostka czerpie po części z każdego jego rodzaju. Ten artykuł skupia się na analizie czynników mogących uwydatnić przymioty charakterystyczne dla choleryków wśród osób zwykle niecechujących się tego typu usposobieniem. Omawiany jest tu wpływ różnych subkultur i promowanych przez nie substancji psychoaktywnych na zmianę psychiki osób pozostających pod ich wpływem. Skutki bycia pod wpływem substancji psychoaktywnych mogą czasowo niejako włączać określony typ osobowości. Z kolei modyfikacje w układzie nerwowym, które zachodzą podczas stosowania narkotyków, mogą utrwalać ten stan. Obserwowane wówczas zmiany w mózgowiu mogą stać się nieodwracalne.

Since antiquity many attempts have been undertaken to classify the system of human behaviours, feeling emotions and perception of the world into certain strictly defined types. Classically, four versions of temperaments were distinguished to systematise the disposition of the majority of people. According to the contemporary knowledge, this division was closely related to human physiology and balance between the main fluids in the body. The choleric temperament characterized by hyperactivity and impetuousness under the right conditions could lead to acts of aggression. Currently, it is believed that individuals cannot be precisely assigned to exactly one type of temperament, tending to the claim that a given individual partially presents the traits of each of the aforementioned types. This article focuses on the analysis of factors that can enhance the characteristics of a choleric person in those who are usually not characterized by this type of disposition. The impact of various subcultures and psychoactive substances promoted by these subcultures on the psyche of people under their influence is discussed. Effects of being in the state of intoxication may temporarily trigger some specific traits of character, even though the individual had never presented them previously. It is vital to concentrate on the fact that modifications in the central nervous system which take place during prolonged usage of drugs may preserve such a mental state. These changes may become irreversible.
REFERENCJE (33)
1.
 
2.
Conti AA. Historical evolution of the concept of health in Western medicine. Acta Biomed. 2018; Oct 8;89(3):352–354. doi:10.23750/abm.v89i3.6739.
 
3.
Penkala D. „Gorące” i „zimne” w tradycyjnej medycynie Afganistanu. Etnografia Pol. 1978;22(1),z. 2.
 
4.
Mach T, Szulewski P. Ostra niewydolność wątroby. Gastroenterol Pol. 2008;15(3):181–185.
 
5.
 
6.
Vane JR, Botting RM. The mechanism of action of aspirin. Thromb Res. 2003; Jun 15;110(5–6):255–8. doi: 10.1016/s0049-3848(03)00379-7.
 
7.
Hofmann A. LSD moje trudne dziecko. Historia odkrycia… Cień kształtu. 2016.
 
8.
 
9.
Jurowski K, Piekoszewski W. Toksykologia. Warszawa: PZWL; 2020.
 
10.
Grzegorczyk K. Narkotyki i ich rodzaje. http://www.zsj.home.pl/propozy... [access: 2023.01.14].
 
11.
Olszanecki R, Wołkow P, Jawień J. Farmakologia. PZWL; 2017. p. 111–117.
 
12.
Rostkowska-Nadolska B, Machoń Z. Halucynogeny. Toksykol. 2009; 65(2).
 
13.
Girczys-Połedniok K, Pudlo R, Jarząb M, et al. Kokaina – charakterystyka i uzależnienie. Med Pr. 2016;67(4):537–544.
 
14.
Smith KM, Larive LL, Romanelli F. Club drugs: methylenedioxyme-thamphetamine, flunitrazepam, ketamine hydrochloride, and gamma-hydroxybutyrate. Am J Health Syst Pharm. 2002;Jun 1;59(11):1067–76. doi: 10.1093/ajhp/59.11.1067.
 
15.
Kołacz J, Krasucka W. Zatrucia dopalaczami jako przyczyna ostrej i przewlekłej niewydolności nerek. Forum Nefrol. 2017;10(2):149–154.
 
16.
Kostowski W. Podstawowe mechanizmy i teorie uzależnień. Alkohol Narkomania. 2006;19(2):139–168.
 
17.
Vetulani J, Mazurek M. Bez ograniczeń. Jak rządzi nami mózg. PWN; 2015. p. 152–174.
 
18.
Tsirigotis K, Gruszczyński W, Kruszyna M, et al. Autodestruktywność pośrednia u osób uzależnionych od narkotyków. Alkohol Narkomania. 2009;22(2):119–128.
 
19.
Lerner A, Gelkopf M, Skladman I, et al. Flashback and hallucinogen persisting perception disorder: Clinical aspects and pharmacological treatment approach. Israel J Psychiatry Related Sci. 2002;39(2).
 
20.
 
21.
Gaebel W, Zielasek J, Reed G. Zaburzenia psychiczne i behawioralne w ICD-11: koncepcje, metodologie oraz obecny status. Psychiatria Pol. 2017;51(2):169–195.
 
22.
Bryła M. Cannabis – od roli w obrzędach ludowych do ikony popkultury. Inskrypcje. Półrocznik. 2019;7(2):63–72.
 
23.
Britannica, The Editors of Encyclopaedia. „Beat movement”. Encyclopedia Britannica. https://www.britannica.com/art... [access: 2023.01.14].
 
24.
Wesson DR. Psychedelic drugs, hippie counterculture, speed and phenobarbital treatment of sedative-hypnotic dependence: a journey to the Haight Ashbury in the Sixties. J Psychoactive Drugs. 2011; Apr-Jun;43(2):153–64. doi: 10.1080/02791072.2011.587708.
 
25.
Pruit S. How the Vietnam War Empowered the Hippie Movement. https://www.history.com/news/v... [access: 2023.01.14].
 
26.
Jurek A. Kulturowy i społeczny wymiar fenomenu hippisów w Stanach Zjednoczonych. Studia Krytyczne. 2016: 111–121.
 
27.
Wierzbowska W. Kryminologiczna i prawna problematyka przestępstw narkotykowych w środowisku hip-hopowym. 2020.
 
28.
Jasek J, Cynarski W. Percepcja filmu sztuk walki a zachowania agresywne u dorastającej młodzieży. Ruch dla Kultury. 2006;6:214–247.
 
29.
Płoszyński Z. Agresja gier komputerowych. Przegląd Naukowo-Metodyczny. Edukacja dla Bezpieczeństwa. 2012;1:73–79.
 
30.
Braun- Gałkowska M. Wpływ gier komputerowych na psychikę dzieci. Problemy opiekuńczo-wychowawcze. 1997:8.
 
31.
Griffiths M. Czy gry komputerowe szkodzą dzieciom? Nowiny Psychologiczne. 1995; t. 4.
 
32.
Roozen H, van der Kroft P, van Marle H, et al. The impact of craving and impulsivity on aggression in detoxified cocaine-dependent patients. J Subst Abuse Treat. 2011.
 
33.
 
eISSN:2084-6312
ISSN:1505-7054
Journals System - logo
Scroll to top