PRACA ORYGINALNA
Zatrucia spowodowane trującymi roślinami i jadami zwierzęcymi w latach 2010–2016 w województwie śląskim
Więcej
Ukryj
1
Instytut Medycyny Pracy i Zdrowia Środowiskowego w Sosnowcu, Zakład Szkodliwości Fizycznych, Fizjologii Pracy i Ergonomii Kierownik Zakładu: dr hab. Wojciech Marczak
2
Katedra i Zakład Farmakologii, Wydział Lekarski z Oddziałem Lekarsko-Dentystycznym w Zabrzu Śląski Uniwersytet Medyczny w Katowicach, Kierownik Katedry: dr hab. n. med. Natalia Pawlas
3
Instytut Medycyny Pracy i Zdrowia Środowiskowego w Sosnowcu, Dyrektor Instytutu: dr hab. n. med. R. Złotowska
Autor do korespondencji
Marta Boroń
Zakład Szkodliwości Fizycznych, Fizjologii Pracy
i Ergonomii
Instytut Medycyny Pracy i Zdrowia Środowiskowego
ul. Kościelna 13, 41-200 Sosnowiec
+48 32 634 12 95
Med Srod. 2017;20(4):14-20
SŁOWA KLUCZOWE
STRESZCZENIE
Substancje czynne niektórych roślin trujących i jady zwierzęce stanowią zagrożenie zdrowotne dla człowieka. W pracy przeanalizowano dane statystyczne przypadków zatruć roślinami trującymi i jadami zwierzęcymi na terenie województwa Śląskiego w latach 2010–2016. Zaobserwowano utrzymywanie się stałej niskiej liczby zatrutych roślinami (ok. 50 osób rocznie) i jadami zwierzęcymi (ok. 20 osób rocznie), co stanowiło odpowiednio 1,19% i 0,48% wszystkich leczonych z powodu zatrucia.
Active substances of some poisonous plants and venomous animals are a health risk for humans. This work analyzes statistical data for cases of poisoning with poisonous plants and animal venoms in the Silesian province in the years 2010–2016. The number of cases due to poisonous plants (approx. 50 patients per year) and animal venom (approx. 20 patients per year) remained constant and low, accounting for 1.19% and 0.48%, respectively, of all patients treated for poisoning.
SKRÓTY
GIS – Główny Inspektorat Sanitarny w Warszawie
PZH – Narodowy Instytut Zdrowia Publicznego – Państwowy
Zakład Higieny w Warszawie
ROOZ – Regionalny Ośrodek Ostrych Zatruć z Oddziałem Toksykologii Klinicznej Instytutu Medycyny Pracy i Zdrowia Środowiskowego w Sosnowcu
REFERENCJE (30)
1.
Burda P.: Rośliny trujące. (W:) Pach J (red.). Zarys toksykologii klinicznej. Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego Wyd. I Kraków 2009: 574-594.
2.
Grynia M.: Trujące i szkodliwe rośliny łąk i pastwisk. PWRiL, Poznań 1974: 128.
3.
Nelson L.S., Shih L.D. Balick M.J. Handbook of Poisonous and Injurious Plants. New York Botanical Garden, New York, 2007: 340.
4.
Vonk F.J., Jackson K., Doley R., et al.: Snake venom: From fieldwork to the clinic. Bioessays 2011; 33: 269-279.
5.
Ciszowski K.: Ukąszenia przez skorpiony. W: Pach J. (red.). Zarys toksykologii klinicznej. Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego Wyd. I Kraków 2009: 639-649.
6.
Stefanowicz-Hajduk J., Hajduk A., Ochocka J.R., et al.: Zatrucia roślinami wyższymi występującymi w Polsce. Bromat Chem Toksykol 2006; 3, 39: 271-276.
7.
Żuraw B., Tietze M., Weryszko-Chmielewska E.: Rośliny ozdobne o właściwościach toksycznych uprawiane w ogrodach. Alergoprofil 2013; 9, 2: 11-19.
8.
Jaspersen-Schib R., Theus L., Guirguis-Oeschger M., et al.: Serious plant poisonings in Switzerland 1966-1994. Schweiz Med Wochenschr 1996; 126(25): 1085-1098.
9.
Altmann H. Rośliny trujące i zwierzęta jadowite. Oficyna Wydawnicza Multico, Warszawa, 1998: 145.
10.
Kłapeć T., Kania G.: Zwierzęta trujące i jadowite. Wybrane przykłady należące do bezkręgowców. Med. Og Nauk Zdr. 2014; 20, 1: 102-106.
11.
Sprawozdanie z działalności Instytutu w roku 2016. Instytut Medycyny pracy i Zdrowia Środowiskowego, Sosnowiec 2017: 80.
12.
Sprawozdanie z działalności Instytutu w roku 2015. Instytut Medycyny pracy i Zdrowia Środowiskowego, Sosnowiec 2016: 77.
13.
Sprawozdanie z działalności Instytutu w roku 2014. Instytut Medycyny pracy i Zdrowia Środowiskowego, Sosnowiec 2015: 87.
14.
Sprawozdanie z działalności Instytutu w roku 2013. Instytut Medycyny pracy i Zdrowia Środowiskowego, Sosnowiec 2014: 86.
15.
Sprawozdanie z działalności Instytutu w roku 2012. Instytut Medycyny pracy i Zdrowia Środowiskowego, Sosnowiec 2013: 132.
16.
Sprawozdanie z działalności Instytutu w roku 2011. Instytut Medycyny pracy i Zdrowia Środowiskowego, Sosnowiec 2012: 132.
17.
Sprawozdanie z działalności Instytutu w roku 2010. Instytut Medycyny pracy i Zdrowia Środowiskowego, Sosnowiec 2011: 156.
18.
Choroby zakaźne i zatrucia w Polsce w 2016 roku. Narodowy Instytut Zdrowia Publicznego – Państwowy Zakład Higieny – Zakład Epidemiologii. Główny Inspektorat Sanitarny – Departament Zapobiegania oraz Zwalczania Zakażeń i Chorób Zakaźnych u Ludzi. Podstawowe tablice robocze – wstępne dane, stan w dniu 1.03.2017 r.
http://wwwold. pzh.gov.pl/oldpage/epimeld/2016/Ch_2016_wstepne_dane. pdf [dostęp on-line 2017.10.24].
19.
Choroby zakaźne i zatrucia w Polsce w 2015 roku. Narodowy Instytut Zdrowia Publicznego – Państwowy Zakład Higieny – Zakład Epidemiologii. Główny Inspektorat Sanitarny – Departament Zapobiegania oraz Zwalczania Zakażeń i Chorób Zakaźnych u Ludzi.
http://wwwold.pzh.gov. pl/oldpage/epimeld/2015/Ch_2015.pdf [dostęp on-line 2017.10.24].
20.
Choroby zakaźne i zatrucia w Polsce w 2014 roku. Narodowy Instytut Zdrowia Publicznego – Państwowy Zakład Higieny – Zakład Epidemiologii. Główny Inspektorat Sanitarny – Departament Zapobiegania oraz Zwalczania Zakażeń i Chorób Zakaźnych u Ludzi.
http://wwwold.pzh.gov.pl/ oldpage/epimeld/2014/Ch_2014.pdf [dostęp on-line 2017.10.24].
21.
Choroby zakaźne i zatrucia w Polsce w 2013 roku. Narodowy Instytut Zdrowia Publicznego – Państwowy Zakład Higieny – Zakład Epidemiologii. Główny Inspektorat Sanitarny – Departament Zapobiegania oraz Zwalczania Zakażeń i Chorób Zakaźnych u Ludzi.
http://wwwold.pzh.gov.pl/ oldpage/epimeld/2013/Ch_2013.pdf [dostęp on-line 2017.10.24].
22.
Choroby zakaźne i zatrucia w Polsce w 2012 roku. Narodowy Instytut Zdrowia Publicznego – Państwowy Zakład Higieny – Zakład Epidemiologii. Główny Inspektorat Sanitarny – Departament Zapobiegania oraz Zwalczania Zakażeń i Chorób Zakaźnych u Ludzi.
http://wwwold.pzh.gov. pl/oldpage/epimeld/2012/Ch_2012.pdf [dostęp on-line 2017.10.24].
23.
Choroby zakaźne i zatrucia w Polsce w 2011 roku. Narodowy Instytut Zdrowia Publicznego – Państwowy Zakład Higieny – Zakład Epidemiologii. Główny Inspektorat Sanitarny – Departament Zapobiegania oraz Zwalczania Zakażeń i Chorób Zakaźnych u Ludzi.
http://wwwold.pzh.gov. pl/oldpage/epimeld/2011/Ch_2011.pdf [dostęp on-line 2017.10.24].
24.
Choroby zakaźne i zatrucia w Polsce w 2010 roku. Narodowy Instytut Zdrowia Publicznego – Państwowy Zakład Higieny – Zakład Epidemiologii. Główny Inspektorat Sanitarny – Departament Zapobiegania oraz Zwalczania Zakażeń i Chorób Zakaźnych u Ludzi.
http://wwwold.pzh.gov.pl/ oldpage/epimeld/2010/Ch_2010.pdf [dostęp on-line 2017.10.24].
26.
Opracowania OAiSM 2016 – Raport. Śląski Urząd Wojewódzki, Wydział Zdrowia.
http://www.katowice.uw.gov.pl/ wdznnsoz/Opracowania_OAiSM_2016_RAPORT.html [dostęp on-line 2017.04.19].
27.
Ochrona Zdrowia i Pomoc Społeczna w Województwie Śląskim w 2010 r. Urząd Statystyczny w Katowicach. http:// katowice.stat.gov.pl/publikacje-i-foldery/zdrowie-pomoc-spoleczna/ ochrona-zdrowia-i-pomoc-spoleczna-w-wojewodztwie slaskim-w-2010-r-,1,1.html [dostęp on-line 2017.04.19].
28.
Tsang Y.Y, Tang A.S.P. Tetrodotoxin Poisoning. Food Safety Focus. Centre for Food Safety, 2007,9: 1-2.
29.
Ratunku, dziecko zeżarło fikusa.
https://groups.google.com /forum/#!topic/pl.soc.dzieci/3E7d5UiRJv8 [dostęp on-line 2017.04.18].