PRACA POGLĄDOWA
Zdrowie jamy ustnej u osób w podeszłym wieku zamieszkujących domy rodzinne i domy pomocy społecznej
Więcej
Ukryj
1
Katedra i Zakład Stomatologii Zachowawczej i Endodoncji
Pomorski Uniwersytet Medyczny w Szczecinie
Kierownik: prof. dr hab. n. med. J. Buczkowska-Radlińska
Autor do korespondencji
Mirona Palczewska-Komsa
Katedra i Zakład Stomatologii Zachowawczej i Endodoncji
Pomorski Uniwersytet Medyczny w Szczecinie,
al. Powstańców Wielkopolskich 72, 70-111 Szczecin
tel. 668-4079-05
Med Srod. 2016;19(4):48-52
SŁOWA KLUCZOWE
STRESZCZENIE
Starzenie się populacji jest powodem powstawania wielu problemów ekonomicznych, socjologicznych, psychologicznych, politycznych i zdrowotnych. W ogólnym badaniu lekarskim, często problem zdrowia jamy ustnej jest pomijany lub traktowany bardzo pobieżnie. Ogólny stan zdrowia człowieka koreluje ze zdrowiem jego jamy ustnej. Wprzypadku choroby jednego układu, często dochodzi do pogorszenia funkcji innych narządów i w konsekwencji dochodzi do zaburzenia równowagi biologicznej całego organizmu. Zapobieganie próchnicy i chorobom przyzębia pozwala na utrzymanie własnego uzębienia i tym samym zapewnia prawidłową funkcję układu stomatognatycznego przez wiele lat.
Celem pracy było określenie jak środowisko życia, warunki socjoekonomiczne i stan psychospołeczny wpływają na stan jamy ustnej ludzi starszych na podstawie dostępnego piśmiennictwa. Zachowania zdrowotne osób w wieku podeszłym są zróżnicowane i zależą od wielu czynników środowiskowych m.in. czy pacjenci są samodzielni, sprawni fizycznie i umysłowo, pozostają w warunkach swojego domu i rodziny, czy też przy braku zdolności do samodzielnego życia znajdują się w domach pomocy społecznej(DPS).Najczęściej to sytuacja materialna najbliższych i obowiązki życia codziennego najbliższej rodziny wpływają na decyzję o konieczności umieszczenia osoby starszej w DPS. Świadomość starszych pacjentów wzrasta, a ich potrzeby dotyczą nie tylko przywrócenia pełnej wydolności czynnościowej układu stomatognatycznego, lecz także estetycznego wyglądu i poczucia komfortu.
The aging of the population is the cause of many economic, sociological, psychological, political and health problems. In a general medical examination, oral health problems are ignored or regarded very superficially. However, the condition of human health is associated with
the condition of oral cavity. Oral disorders can lead to many functional alterations of other organs, which finally affects the biological balance of the body. Dental caries and periodontal disease prevention is the major step that allows to keep own teeth and thus provides a proper function of the stomatognathic system for many years. Health behaviors of the elderly are varied and depend on many environmental factors, including self-reliance, physical and mental condition, the family status and living place, including nursing homes. Awareness of older patients increases, and their needs are not only associated with restoring the full functional capacity of the stomatognathic system, but also with the appearance and feeling of comfort. The aim of the study was to determine the impact of living environment, socioeconomic conditions and the psychosocial state on the oral cavity health of older people on the basis of the available literature.
REFERENCJE (30)
1.
Majewski S.W.: Gnatofizjologia stomatologiczna. Normy okluzji i funkcje układu stomatognatycznego.Wyd. Lekarskie PZWL, Warszawa 2007:45-46.
2.
Majewski S., Majewski P.: Occlussion as a key problem in dental implantology. Implantoprotetyka 2009;10,4: 4-10.
3.
Barczak K., Buczkowska-Radlińska J., Witek A.: Stan zębów i potrzeby lecznicze seniorów z ośrodków pomocy społecznej i domów rodzinnych w województwie zachodniopomorskim. Mag. Stomatol 2012; 22, 1: 114-118.
4.
Barczak K.: Stan zębów i przyzębia u seniorów z domów pomocy społecznej i domów rodzinnych w województwie zachodniopomorskim. Ann. Acad Med. Stetin 2011;57, 2: 104-109.
5.
Barczak K., Buczkowska-Radlińska J., Bendyk-Szeffer M. i wsp.: Stan narządu żucia seniorów z ośrodków pomocy społecznej i domów rodzinnych w województwie zachodniopomorskim. Czas Stomatol 2010;63,10:621-627.
6.
Knychalska-Karwan Z.: Pacjent geriatryczny w gabinecie stomatologicznym. Mag Stom 2004;14,7-8:11-14.
7.
Knychalska-Karwan Z.: Zagadnienia stomatologii geriatrycznej. Mag Stom 2000; 10,12: 10-12.
8.
Pawlik A.: Gerostomatologia- nowe wyzwanie dla stomatologów. Twój Prz Stom 2007; 10:62-63.
9.
Wojtowicz A.: Gerostomatologia- nowa dziedzina czy definicja operacyjna? e-Dentico 2007; 1:62-65.
10.
Berkey D., Berg R., Ettinger B., Marsel A., Mann J.: The old – old dental patient. J Amer Dent Assoc 1996, 127, 3: 321-.
11.
Główny Urząd Statystyczny. Prognoza Ludności na lata 2014-2050. Studia i Analizy Statystyczne. Warszawa 2014: 109.
12.
Tobiasz-Adamczyk B., Knurowski T., Brzyski P.: Czy jeszcze ktoś pamięta o starości? Starość a proces transformacji.(w:) Piątkowski W, Titkow A.(red.). Wstronę socjologii zdrowia. Wydaw. UMCS, 2002:77-91.
13.
Marzec-Holka K.: Pomoc społeczna, praca socjalna. Wydaw. Akademii Bydgoskieji. Kazimierz Wielkiego, Bydgoszcz 2003:55-57.
14.
Jabłoński L., Wysokińska-Miszczuk J.: Podstawy gerontologii i wybrane zagadnienia z geriatrii. Wydaw. Czelej, Lublin 2000: 30-52.
15.
Cichy M.: W kręgu pacjentów w podeszłym wieku. Część I. Specyfika stomatologicznej opieki higienizacyjnej osób starszych z ograniczoną motoryką. Twój Prz. Stom 2009;4: 64- 66.
16.
Szarota Z.: Wielofunkcyjna działalność domów pomocy społecznej dla osób starszych. Wydaw. Naukowe Wyższej Szkoły Pedagogicznej, Kraków 1998.:36-38.
17.
Black S.A., Rush R.D.: Cognitive and functional decline in adults aged 75 and older. J Amer Geriatr Soc 2002;50, 12:1978-86.
18.
Szukalski P.: Trwanie życia osób starych w Europie na przełomie XX i XXI wieku. Gerontol Pol 2003; 2: 55-62.
19.
Holtkamp C.C, Kerkstra A., Ribbe M. i wsp.: The relation between quality of co-ordination of nursing care and quality of life in Dutch nursing homes. J Adv Nurs 2000;32, 6:1364- 73.
20.
Bąbka J.: Psychospołeczne aspekty przystosowania się osób starszych do warunków życia w domu pomocy społecznej (w) Nowicka A.(red.).Wybrane problemy osób starszych. Wydaw. Impuls, 2006:183-198.
21.
Ho H.K., Matsubayashi K., Tazio W.i wsp.: What determines the life satisfaction of the elderly? Comparitive study of residential care home and community in Japan. Geriatr Gerontol Int 2003;3:79-85.
22.
Nordenram G., Ljunggren G.: Oral status cognitive and functional capacity versus oral treatment need in nursing home residents: a comparison between assessments by dental and ward staff. Oral Dis 2002;8,6: 296-302.
23.
Bień B., Goroszkiewicz H.: Opieka długoterminowa w geriatrii: dom czy zakład opieki. Przew Lek 2006;10:48-57.
24.
Barczak K., Szmidt M., Buczkowska-Radlińska J.: Funkcjonalność narządu żucia a poczucie depresji u pacjentów po 55 roku życia zamieszkałych w środowisku rodzinnym i w domach pomocy społecznej. Psychiatr Pol 2016;12, dostępny on-line
http://dx.doi.org/10.12740/PP/....
25.
Kaczorowski B., Gawriołek M., Siniawska J.: Porównawcza ocena stomatologicznych potrzeb pensjonariuszy Domów Opieki Społecznej z Poznania i terenu Wielkopolski. Dent Forum 2008;36,1:27-33.
26.
Goch J.: Opieka stomatologiczna nad osobami starszymi w wieku podeszłym w środowisku wiejskim. Probl Med Społ 1997; 31:309-311.
27.
Janćzuk Z.: Epidemiologia próchnicy zębów (w:) Arabska- Przedpełska B., Buczkowska-Radlińska J., Jańczuk Z.(red). Stomatologia zachowawcza.Zarys kliniczny. Wydanie 3 rozszerzone i uaktualnione. Wyd. Lekarskie PZWL, Warszawa 2007:162-163.
28.
Tokajuk G., Szyszko T., Szczęsiul E., Miszka-Żyłkiewicz R, Gluckler A.: Stan higieny ruchomych uzupełnień protetycznych u osób powyżej 55 lat w makroregionie północnowschodnim Polski. Czas Stom 1995; 48:111-114.
29.
Jundziłł- Bieniek E., Koczorowski R.: Relationship between psychological factors and the state of removable dentures in elderly people. Dent Med Probl 2008;45, 2:130-135.
30.
Avlund K., Holm-Pedersen P., Morse E.D., Viitanen M., Winblad B.: Tooth loss and caries prevalence in very old people: the relationship to cognitive function and functional ability. Gerodontology 2004; 21,1:17-26.